Thế giới hôm nay: 29/08/2023

Print Friendly, PDF & Email

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Cổ phiếu của tập đoàn bất động sản Trung Quốc Evergrande giảm gần 90% ngay trong phiên giao dịch trở lại ở Hồng Kông sau lệnh cấm 17 tháng. Trước đó, công ty đã ghi nhận khoản lỗ 33 tỷ nhân dân tệ (4,5 tỷ USD) trong sáu tháng đầu năm 2023 – gần bằng một nửa số lỗ cùng kỳ năm ngoái. Evergrande bị ảnh hưởng nặng bởi khủng hoảng trong toàn ngành bất động sản ở Trung Quốc và đã vỡ nợ hồi năm 2021.

Theo dữ liệu của Ngân hàng Trung ương châu Âu, tổng cung tiền trong khu vực đồng euro đã giảm lần đầu kể từ năm 2010. Cung tiền giảm – bao gồm tiền mặt, tiền gửi và các khoản vay – là kết quả của tiến trình tăng lãi suất chống lạm phát. Lãi suất cao đã làm giảm hoạt động cho vay ở khu vực tư nhân và khiến tiền gửi ngắn hạn giảm sút.

Một thẩm phán đã ấn định phiên tòa liên bang xét xử cáo buộc can thiệp bầu cử của Donald Trump sẽ bắt đầu vào ngày 4 tháng 3 năm 2024. Trước đó đội ngũ pháp lý của cựu tổng thống đã yêu cầu hoãn đến tháng 4 năm 2026. Hiện lịch trình của ông Trump rất bận rộn: phiên tòa xử vụ trả tiền bịt miệng của ông ở New York tạm thời được ấn định cho ngày 25 tháng 3, và phiên tòa vụ tài liệu mật sẽ bắt đầu vào tháng 5 năm sau. Ông Trump phủ nhận tất cả các cáo buộc.

Trong một bài phát biểu đầy thách thức, tổng thống Pháp Emmanuel Macron nói đại sứ Pháp vẫn còn ở Niger, bất chấp chính quyền quân sự ở đây yêu cầu ông phải rời đi trong vòng 48 giờ kể từ hôm thứ Sáu. Tổng thống Niger bị lật đổ trong cuộc đảo chính ngày 26/7. Pháp, cường quốc thuộc địa trước đây của đất nước, tuyên bố ủng hộ những nỗ lực của các chính phủ láng giềng – bao gồm cả hành động quân sự – để phục hồi chức vụ cho ông.

Liên Hợp Quốc cho rằng biến đổi khí hậu đe dọa trực tiếp đến quyền trẻ em. Hôm thứ Hai, Ủy ban Quyền Trẻ em của Liên Hợp Quốc đã công bố hướng dẫn mới yêu cầu các nước có nghĩa vụ pháp lý phải bảo vệ trẻ em khỏi những hậu quả của suy thoái môi trường. Các nghĩa vụ đó bao gồm “quản lý các doanh nghiệp kinh doanh” và cho phép trẻ em kiện chính phủ ra tòa.

Biểu tình nổ ra ở Tripoli, thủ đô của Libya, sau khi ngoại trưởng Israel thông báo đã tổ chức cuộc gặp không chính thức với người đồng cấp Libya. Libya là nước ủng hộ Palestine nhiệt thành và từ chối công nhận Israel. Văn phòng chủ tịch quốc hội Libya cáo buộc bộ trưởng ngoại giao mắc tội “phản quốc nghiêm trọng.” Thủ tướng sau đó đã đình chỉ bà.

Lời kêu gọi Bảo tàng Anh trả lại các cổ vật Trung Quốc lan truyền khắp mạng xã hội Twitter, sau khi xuất hiện một bài xã luận — được đăng hôm Chủ nhật trên tờ Hoàn Cầu, một tờ báo theo chủ nghĩa dân tộc — yêu cầu trả lại cổ vật “miễn phí.” Bảo tàng Anh bị chỉ trích dữ dội kể từ khi có tin từ tuần trước rằng rất nhiều cổ vật tại đây đã bị mất cắp.

Con số trong ngày: 12 tỷ USD, là số tiền Amazon sẽ chi cho nội dung phát trực tuyến trong năm nay.

TIÊU ĐIỂM

Ngành hàng không Trung Quốc công bố kết quả kinh doanh

Ba hãng hàng không lớn của Trung Quốc sẽ công bố kết quả kinh doanh trong tuần này, qua đó phần nào cho thấy tình hình của ngành du lịch nước này sau đại dịch. Đầu tiên là China Southern vào thứ Ba, một ngày sau đó là Air China và China Eastern.

Cũng như tất cả các hãng hàng không Trung Quốc, bộ ba này đã đi qua một giai đoạn rất khó khăn. Trung Quốc duy trì các hạn chế đi lại trong đại dịch cho tới cuối năm 2022, và tăng trưởng sau mở cửa trong năm nay cũng kém ấn tượng.

Du lịch có phát triển, nhưng chậm. Theo Cục Hàng không Dân dụng Trung Quốc, số lượng hành khách đi các chuyến bay nội địa đã quay lại mức 88% so với trước đại dịch trong nửa đầu năm 2023, và thậm chí đã vượt mức trong những tháng gần đây. Song số lượng chuyến bay đến các điểm đến phổ biến trước đây ở Đông Nam Á vẫn phục hồi chậm. Các doanh nghiệp phụ thuộc vào khách du lịch ở khu vực này còn gặp nhiều khó khăn.

Quan hệ của Costa Rica với Mỹ và Trung Quốc

Tổng thống Joe Biden sẽ tiếp Rodrigo Chaves, người đồng cấp Costa Rica, vào thứ Ba để thảo luận về di cư và các vấn đề khác. Ngày càng có nhiều người từ Nam Mỹ đi qua Costa Rica trên đường tới Mỹ. Và cả hai bên đều mong muốn đoàn người này di chuyển có trật tự hơn.

Vấn đề còn lại trong chương trình nghị sự, Trung Quốc, sẽ gai góc hơn. Mỹ lo ngại mối quan hệ của Trung Quốc với các nước trong khu vực đang bị an ninh hoá, vượt ra ngoài phạm vi thương mại và đầu tư. Costa Rica có lịch sử hợp tác lâu dài với Trung Quốc. Năm 2007, nước này trở thành quốc gia đầu tiên ở Mỹ Latinh chấm dứt công nhận ngoại giao đối với Đài Loan theo yêu cầu từ Trung Quốc. (Các nước láng giềng của Costa Rica sau đó cũng làm theo.) Nhưng Costa Rica cũng cảnh giác về những rủi ro khi xích lại quá gần Trung Quốc. Một mục tiêu trong chuyến đi của ông Chaves tới Washington là xoa dịu các quan ngại của ông Biden.

London phạt xe phát thải cao

Từ thứ Ba, nhiều tài xế ở London sẽ phải trả tiền để được lái xe. Đó là vì quy định Vùng Phát thải Cực Thấp — trong đó áp dụng phụ phí cho các phương tiện gây ô nhiễm cao — sẽ được mở rộng tới tất cả 32 quận của thủ đô nước Anh. Khoản thuế £12,50 mỗi ngày sẽ áp dụng cho ô tô và xe tải chạy bằng diesel không đáp ứng tiêu chuẩn “Euro 6” (thường là những xe mua trước năm 2015) và ô tô không đáp ứng “Euro 4” (thường có trước năm 2006). Một chương trình phế liệu đã được đưa ra để giúp các chủ xe cũ có thể mua xe xanh hơn.

Thị trưởng Sadiq Khan, một thành viên Công đảng, lập luận rằng động thái này sẽ giúp cải thiện sức khỏe người dân, đặc biệt là trẻ em. Nhưng nó đã gây ra phản ứng dữ dội, đặc biệt từ cư dân ở ngoại ô thành phố. Đảng Bảo thủ cầm quyền đã nhanh nhạy nắm bắt thời cơ, sau nhiều năm chật vật trong cuộc chiến giành phiếu ở London. Bảo thủ hiện đang miêu tả Công đảng là kẻ thù của các tài xế. Và một số người quá khích thậm chí đã phá hoại các camera được dùng cho chương trình.

Cựu thủ lĩnh nhóm Proud Boys bị đề nghị 33 năm tù

Enrique Tarrio không có mặt ở Washington, DC vào ngày 6 tháng 1 năm 2021. Cựu thủ lĩnh Proud Boys, một tổ chức theo chủ nghĩa da trắng thượng đẳng, đã bị bắt hai ngày trước khi nhóm gây ra vụ bạo loạn ở thủ đô. Nhưng hồi tháng 5, một bồi thẩm đoàn nhận thấy ông phải chịu trách nhiệm cho hành vi bạo loạn ngày 6 tháng 1 của Proud Boys. Ông cùng một số thành viên khác đã bị kết tội âm mưu nổi loạn (âm mưu lật đổ chính quyền).

Vào thứ Ba, các công tố viên liên bang sẽ yêu cầu thẩm phán tuyên án ông Tarrio 33 năm tù. Đây là bản án nặng hơn đáng kể so với 18 năm mà Stewart Rhodes, thủ lĩnh của Oath Keepers, một nhóm cực hữu khác cũng có mặt trong cuộc bạo loạn, phải nhận vì những cáo buộc tương tự.

Mức độ nghiêm trọng của bản án có lẽ phản ánh thực tế là Proud Boys vẫn hoạt động kể từ ngày 6 tháng 1, trong khi các nhóm cực hữu khác đã im tiếng hơn. Bản án tù lâu như vậy có thể là một biện pháp răn đe mạnh cho các thành viên còn lại.