Nguồn: Battle of Antietam breaks out, History.com
Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng
Vào ngày này năm 1862, ngay từ lúc sáng sớm, quân Hợp bang miền Nam và Liên minh miền Bắc đã đụng độ gần Antietam Creek tại Maryland trong ngày đẫm máu nhất trong lịch sử quân sự Mỹ.
Trận Antietam đánh dấu đỉnh điểm của cuộc xâm lược đầu tiên của Tướng miền Nam Robert E. Lee vào các bang miền Bắc. Dẫn dắt Quân đội Bắc Virginia của mình vượt sông Potomac vào đầu tháng 9/1862, vị tướng này đã có một quyết định táo bạo khi phân chia quân của mình, cử một nửa trong số họ, dưới sự chỉ huy của Tướng Thomas “Stonewall” Jackson, đi đánh chiếm trại lính của phe Liên minh tại Harper’s Ferry.
Tổng thống Abraham Lincoln đã giao cho Thiếu tướng George B. McClellan phụ trách đơn vị bảo vệ Washington, D.C., chống lại cuộc xâm lược của Lee. Trong suốt hai ngày 15 và 16/09, lực lượng của hai phe đã tập trung ở hai phía đối diện của Antietam Creek.
Giao tranh bắt đầu vào rạng sáng đầy sương mù của ngày 17/09. Khi cuộc giao tranh dã man và đẫm máu tiếp tục kéo dài tám giờ trên khắp khu vực, quân Hợp bang đã bị đẩy lùi nhưng không bị đánh bại, dù phải chịu khoảng 15.000 thương vong.
Đến lúc mặt trời lặn, cả hai phe vẫn giữ vững vị trí của mình, bất chấp tổng số thương vong đáng kinh ngạc – gần 23.000 trong số 100.000 binh sĩ tham chiến, trong đó có hơn 3.600 người chết. Lực lượng trung tâm của McClellan không tiến quân, nghĩa là một số lượng lớn quân Liên minh không tham gia trận chiến.
Sáng 18/09, hai bên tập kết thương binh và chôn cất người chết. Đêm đó, Lee quay trở lại Virginia.
Sau đó, Lincoln ban hành Tuyên ngôn Giải phóng Nô lệ sơ bộ vào ngày 22/09/1862, tuyên bố nô lệ ở các vùng lãnh thổ nổi dậy “từ giờ trở đi sẽ được tự do mãi mãi.”
