Nguồn: The Economist | Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng
Israel công bố bằng chứng chứng minh “Hamas đang tiến hành khủng bố từ các bệnh viện.” Cụ thể, Lực lượng Phòng vệ Israel đã công bố một video về một đường hầm mà họ nói rằng nằm bên dưới bệnh viện al-Shifa ở Gaza (Hamas đã bác bỏ việc có các lối vào đường hầm bên dưới các cơ sở hạ tầng dân sự). IDF cũng công bố một đoạn phim cho thấy Hamas đưa hai con tin xuống hầm vào ngày 7/10, ngày xảy ra vụ tấn công đẫm máu. Trước đó, Tổ chức Y tế Thế giới đã mô tả al-Shifa, hiện đang bị lực lượng Israel chiếm đóng, là một “vùng chết chóc.” Nhân viên WHO đã nhìn thấy một ngôi mộ tập thể ở lối vào và được cho biết nó chứa hơn 80 thi thể.
Argentina đang tiến hành vòng bỏ phiếu cuối cùng để bầu ra tổng thống, với các cuộc thăm dò dư luận dự đoán kết quả rất sít sao. Sergio Massa, Bộ trưởng Kinh tế, người đã giành chiến thắng trong vòng đầu tiên, đang đối đầu với Javier Milei, một người tự xưng là “nhà tư bản vô chính phủ.” Với lạm phát ở mức trên 140%, vấn đề chính trong cuộc bầu cử lần này là nền kinh tế.
Phiến quân Houthi do Iran hậu thuẫn đã chiếm được một tàu chở hàng ở Biển Đỏ và bắt 25 thủy thủ làm con tin. Phía Houthi cho biết họ đã cướp tàu vì nó có liên hệ với Israel. Tuần trước, nhóm này đã cảnh báo rằng họ coi tất cả tàu của Israel là mục tiêu. Chính phủ Israel khẳng định con tàu thuộc sở hữu của Anh và do Nhật Bản điều hành. Chủ tàu là một công ty đăng ký ở Anh nhưng được cho là thuộc sở hữu của một tỷ phú người Israel.
Các nhà đầu tư vào OpenAI được cho là đang cố gắng đưa Sam Altman quay trở lại vị trí CEO sau khi ông bị hội đồng quản trị sa thải. Microsoft và một số công ty đầu tư mạo hiểm có thể đang tìm cách “đảo chính,” thay thế hội đồng quản trị của OpenAI. Altman đã đột ngột bị sa thải vào thứ Sáu với lý do ông không “thường xuyên thẳng thắn” với hội đồng quản trị.
Nga đã tiến hành một đợt tấn công bằng máy bay không người lái vào Kyiv, thủ đô của Ukraine, trong đêm thứ hai liên tiếp. Theo các quan chức Ukraine, khoảng 10 máy bay không người lái đã bị bắn hạ nhưng không có “thiệt hại nghiêm trọng.” Trong khi đó, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky vừa công bố thêm các biện pháp trừng phạt nhắm vào nhiều người Nga, trong đó có một cựu thủ tướng, đồng thời thề tiếp tục chống lại “khủng bố Nga.”
Tân Tổng thống Maldives, Mohamed Muizzu, đã yêu cầu Ấn Độ rút toàn bộ hiện diện quân sự khỏi quần đảo. Khoảng 75 nhân viên Ấn Độ đang vận hành hai máy bay trực thăng và một máy bay giám sát ở Maldives. Muizzu đã giành chiến thắng trong cuộc bầu cử hồi tháng 9 nhờ cương lĩnh tranh cử đảm bảo việc rút quân, trong bối cảnh cạnh tranh chiến lược ngày càng gia tăng ở Ấn Độ Dương giữa Ấn Độ và Trung Quốc.
Australia đánh bại Ấn Độ trong trận chung kết thế giới Cricket, khiến 130.000 khán giả ở Ahmedabad bị sốc. Người dân địa phương có lẽ cần thêm thời gian để quên đi chuyện này. Ấn Độ vốn là nước có nhiều người hâm mộ cricket nhất, kiểm soát phần lớn nguồn tiền liên quan đến môn thể thao, và còn sản sinh ra một số vận động viên cricket xuất sắc. Họ đã từng đánh bại Australia một lần ở giải đấu năm nay. Nhưng chức vô địch vô cùng quan trọng lại vuột khỏi tay họ.
Con số trong ngày: 70% là lượng thực phẩm, đồ uống, và mỹ phẩm mà người châu Phi mua từ những người bán hàng không chính thức. Nhưng thói quen mua sắm đang thay đổi.
TIÊU ĐIỂM
Sinh nhật kín đáo của Joe Biden tại Nhà Trắng
Joe Biden sẽ bước sang tuổi 81 vào thứ Hai và điều này sẽ được các nhân viên của ông tìm cách che giấu. Năm ngoái, Nhà Trắng đã tổ chức đám cưới cho cháu gái Biden chỉ một ngày trước khi ông bước sang tuổi 80. Vào thời điểm đó, CNN nói rằng chuyện này “không phải là sự trùng hợp ngẫu nhiên.” Giới truyền thông đã tập trung vào vào chiếc váy cô dâu của Naomi Biden, hơn là bữa tiệc sinh nhật yên tĩnh của tổng thống.
Nhưng không chiêu trò nào có thể khiến người Mỹ quên đi tuổi tác của Biden. Trong một cuộc thăm dò gần đây, được thực hiện với các cử tri đã đăng ký ở sáu bang chiến trường (swing states), những con số liên quan đến sức khỏe của tổng thống là rõ ràng nhất: 71% cho rằng ông đã quá già để đảm đương công việc. Và Biden chẳng thể làm gì để thay đổi điều này. Đáng lo ngại hơn là xu hướng của các cử tri không phải người da trắng. Theo truyền thống, nhóm này thường ủng hộ Đảng Dân chủ, nhưng 42% cử tri gốc Tây Ban Nha và 22% cử tri gốc Phi cho biết họ sẽ chọn Donald Trump. Khi thổi nến trên chiếc bánh của mình, Biden có lẽ sẽ ước những con số này có thể giảm xuống.
“Chiến tranh lạnh” ở Ukraine
Thời tiết nóng nực mà người Ukraine trải qua trong phần lớn tháng 10 và tháng 11 đã kết thúc, với tuyết và nhiệt độ âm dự kiến sẽ xuất hiện ở nhiều nơi trên đất nước trong tuần này. Ở những nước khác trên thế giới, mùa đông có nghĩa là tất len và rượu ngâm. Nhưng ở Ukraine, điều đó có nghĩa là nhiều còi báo động không kích hơn, nhiều cuộc tấn công tên lửa mới của Nga vào lưới điện Ukraine, cùng với mối đe dọa mất điện và không có máy sưởi.
Mùa đông cũng có thể sẽ đánh dấu hồi kết cho cuộc phản công của Ukraine, vốn đã kiệt sức từ lâu. Tổng tư lệnh của nước này gần đây đã cảnh báo rằng Ukraine khó mà đạt được bất kỳ đột phá lớn nào trong những tháng tới. Thời gian không đứng về phía Ukraine. Nga có thể sử dụng kho vũ khí, đạn dược, và nhân lực lớn hơn nhiều. Trong khi đó, Ukraine phải đối mặt với nguy cơ viện trợ quân sự của Mỹ bị chậm lại. Một mùa đông khắc nghiệt đang đến gần.
Mỹ, Nhật Bản và Philippines đối phó với Trung Quốc ở Biển Đông
Các đơn vị Thủy quân Lục chiến từ Mỹ, Nhật Bản, và Hàn Quốc sẽ quay trở lại doanh trại của họ vào thứ Hai, sau 12 ngày tập trận với các đồng nghiệp ở Philippines. Lần tập trận này có sự tham gia của 2.700 binh sĩ, tập trung vào phòng thủ bờ biển, với một số cuộc tập trận được tổ chức trên các đảo đối diện với vùng biển tranh chấp quốc tế. Philippines đang tranh chấp một phần Biển Đông với Trung Quốc; xa hơn về phía bắc, Nhật Bản và Trung Quốc đang tranh chấp một phần Biển Hoa Đông.
Mỹ đã hỗ trợ Nhật Bản và Philippines chống lại sự bành trướng của Trung Quốc, đồng thời có liên minh riêng với hai nước này. Nhưng Mỹ còn một mối quan tâm lớn hơn, ngăn chặn Trung Quốc cưỡng chiếm hòn đảo tự trị Đài Loan. Ngược lại, cả Nhật Bản và Philippines, giống như Đài Loan, đều phụ thuộc vào lời đe dọa can thiệp của Mỹ để ngăn chặn Trung Quốc. Họ đã lên kế hoạch cho nhiều cuộc tập trận ba bên hơn cho các lực lượng khác của mình.
Châu Phi tìm kiếm thêm đầu tư
Các nhà lãnh đạo châu Phi đang nỗ lực hết sức để tìm kiếm đầu tư mới. Đầu tháng này, nhiều tổng thống của lục địa đen đã tới Riyadh, thủ đô của Ả Rập Saudi, để tham dự hội nghị thượng đỉnh Ả Rập Saudi-Châu Phi lần đầu tiên. Vào ngày 20/11, một số người sẽ tham dự hội nghị “Thỏa ước với Châu Phi” (Compact with Africa) của G20 ở Berlin. Sáng kiến do Đức khởi xướng này được công bố vào năm 2017, nhằm thúc đẩy đầu tư tư nhân tại 13 quốc gia châu Phi thành viên. Được hỗ trợ bởi khối G20 và các ngân hàng đa phương, sáng kiến này giúp các thành viên cải cách kinh tế, tài chính, và kinh doanh, cũng như kết nối họ với các nhà đầu tư.
Cho đến nay, kết quả đạt được vẫn đáng thất vọng. Đầu tư vào các thành viên của sáng kiến hầu như không tăng, trong khi các nước châu Phi khác lại tạo ra việc làm nhanh hơn. Tổng thống Nigeria, Bola Tinubu, cũng đang trên đường bay tới Berlin để thu hút các nhà đầu tư dù đất nước của ông không nằm trong sáng kiến này. Các tổng thống của châu Phi mong muốn sẽ trở về nhà với nhiều thứ hơn là chuyện bị mệt vì lệch múi giờ.
