Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy
Theo một quan chức Mỹ, Israel “ít nhiều đã chấp nhận” đề xuất ngừng bắn. Thỏa thuận này sẽ yêu cầu Hamas tạm dừng giao tranh trong sáu tuần và thả các con tin dễ bị tổn thương. Vị quan chức cho biết hiện “đến lượt Hamas quyết định.” Một phái đoàn của Hamas đã đến Ai Cập vào Chủ nhật để hội đàm với các nhà hòa giải từ Mỹ, Ai Cập và Qatar. Nhưng Israel đã tẩy chay các cuộc đàm phán sau khi Hamas không cung cấp danh sách con tin còn sống. Nhóm chiến binh này nhấn mạnh đàm phán phải kết thúc trước lễ Ramadan, tức ngày 10 tháng 3.
Tòa án Tối cao Hoa Kỳ hôm Chủ Nhật thông báo sẽ đưa ra ít nhất một phán quyết vào sáng thứ Hai, dẫn đến suy đoán toà có thể ra phán quyết về tư cách của Donald Trump để xuất hiện trên lá phiếu ở Colorado. Hồi tháng 12, tòa án tối cao của bang này đã tuyên bố ông Trump không thể có tên trong vòng bỏ phiếu sơ bộ của đảng Cộng hòa theo Tu Chính án thứ 14 vì đã tham gia vào một cuộc nổi dậy. Colorado là một trong 15 bang tổ chức bầu cử sơ bộ vào ngày Siêu Thứ Ba tuần này.
Quốc hội Pakistan chọn lại Shehbaz Sharif làm thủ tướng, ba tuần sau cuộc bầu cử gây tranh cãi trong đó phe đối lập giành được nhiều ghế nhất nhưng không có đảng nào giành được đa số. Ông Sharif, người đứng đầu Liên đoàn Hồi giáo Pakistan-Nawaz và là anh trai của cựu thủ tướng Nawaz Sharif, người được cho là sẽ đảm nhận vai trò thủ tướng trước khi bước qua một bên, sẽ lãnh đạo một chính phủ liên minh với Đảng Nhân dân Pakistan.
Nga cho biết đã phá hủy 38 máy bay không người lái của Ukraine nhằm vào Crimea. Cây cầu nối bán đảo và Nga đã bị đóng cửa trong thời gian ngắn và các vụ nổ đã được ghi nhận tại cảng Feodosia. Trong khi đó, thủ tướng Đức Olaf Scholz hứa sẽ điều tra vì sao một cuộc gọi giữa các sĩ quan Đức lại được chia sẻ trên mạng xã hội Nga. Trong đoạn ghi âm, các sĩ quan thảo luận về cuộc chiến ở Ukraine, bao gồm cả cách tấn công cầu Crimea.
Một số thành viên của OPEC+, liên minh các nhà sản xuất dầu lớn như Nga và Ả Rập Saudi, sẽ gia hạn cắt giảm sản lượng để tránh dư cung giữa những lo ngại về tăng trưởng kinh tế toàn cầu. Hồi tháng 11, nhóm đã đồng ý giảm sản lượng 2,2 triệu thùng mỗi ngày. Đầu năm nay, các cuộc tấn công vào tàu thuyền ở Biển Đỏ của phiến quân Houthi đã khiến giá dầu tăng cao.
Trong một cuộc trưng cầu dân ý ở Thụy Sĩ, cử tri đã chấp thuận đề xuất cho phép người về hưu nhận thêm một tháng trợ cấp mỗi năm. Họ cũng phản đối việc tăng tuổi nghỉ hưu từ 65 lên 66. Chi phí sinh hoạt ở Thụy Sĩ thuộc hàng cao nhất thế giới. Chính phủ đã cảnh báo rằng những cải cách này quá tốn kém.
Con số trong ngày: 75.000, là số người Mỹ thiệt mạng hàng năm do fentanyl và các loại thuốc phiện tổng hợp khác — cao hơn gấp đôi so với con số của năm 2019.
TIÊU ĐIỂM
Liệu Israel và Hamas có tiến đến thoả thuận trước lễ Ramadan?
Chỉ còn sáu ngày nữa là đến đêm trước tháng Ramadan – thời hạn không chính thức cho một thỏa thuận ngừng bắn và thả con tin giữa Israel và Hamas – nhưng đàm phán ở Cairo dường như đang đi vào bế tắc. Đại diện của Hamas đến từ Chủ nhật nhưng khi họ từ chối trao danh sách tên các con tin Israel vẫn còn sống ở Gaza, phái đoàn của Israel đã phản đối. Tuy vậy, Ai Cập và Qatar vẫn lạc quan là có thể đạt được thỏa thuận trước thềm tháng linh thiêng của người Hồi giáo.
Người Mỹ cũng đầu tư rất nhiều vào các cuộc đàm phán. Họ hy vọng lệnh ngừng bắn tạm thời, có thể kéo dài từ một tháng đến sáu tuần và cho phép thả các con tin Israel bị Hamas bắt cóc vào ngày 7 tháng 10, sẽ đưa đến một lệnh ngừng bắn lâu dài hơn. Theo các nguồn tin trong chính quyền Biden, Israel đã đồng ý về nguyên tắc, nhưng Hamas vẫn tỏ ra cứng rắn.
Giai đoạn khó khăn của kinh tế Hàn Quốc
Vào thứ Hai, Hàn Quốc sẽ công bố số liệu sản xuất công nghiệp trong tháng 1, tiếp theo là chỉ số giá tiêu dùng của tháng 2 vào thứ Tư. Sản lượng ngành chế tạo, lĩnh vực quan trọng đối với nền kinh tế của nước, đã xuống mức thấp nhất 25 năm qua vào năm ngoái. Khi kinh tế Trung Quốc trì trệ làm giảm sức mua đối với hàng của Hàn Quốc, và cuộc suy thoái trên thị trường chất bán dẫn toàn cầu làm ảnh hưởng đến mặt hàng quan trọng nhất của nước này, nền kinh tế định hướng xuất khẩu của Hàn Quốc đã rơi vào khó khăn. Mặc dù lạm phát chưa bao giờ đạt đến mức như ở Mỹ hay châu Âu, nó vẫn ảnh hưởng lớn đến ví tiền người dân.
Dẫu vậy vẫn có một số điểm tích cực. Các nhà phân tích dự đoán thị trường bán dẫn sẽ phục hồi. Sản xuất công nghiệp đã tăng trưởng trong vài tháng qua, và lạm phát đã lần đầu tiên ở mức dưới 3% sau sáu tháng trong tháng 1, dù hoàn toàn có thể tăng trở lại. Với cuộc bầu cử quốc hội diễn ra vào tháng 4, tổng thống Yoon Suk-yeol sẽ hy vọng dữ liệu của tuần này giúp cho đảng của ông có gì đó để gây ấn tượng với cử tri.
Pháp sẽ ghi quyền phá thai vào hiến pháp
Vào thứ Hai, các nhà lập pháp Pháp sẽ bỏ phiếu về việc có nên đưa vào hiến pháp nước này “sự đảm bảo” về “quyền tự do” phá thai của phụ nữ hay không. Họ sẽ gặp nhau tại một phiên họp chung của Hạ viện và Thượng viện ở Versailles. Để sửa đổi hiến pháp sẽ cần có 3/5 số phiếu.
Hầu hết các đảng đều ủng hộ. Thứ Tư tuần trước, Thượng viện Pháp do phe trung hữu đối lập kiểm soát đã bỏ phiếu ủng hộ dự luật với tỷ lệ áp đảo. Bản sửa đổi cũng nhận được sự ủng hộ của phe trung dung cầm quyền và phe cánh tả đối lập. Tổng thống Emmanuel Macron muốn quyền tự do phá thai của phụ nữ trở nên “không thể đảo ngược.” Các chính trị gia Pháp thuộc mọi thành phần đều lo lắng về khả năng thu hồi những bảo đảm đối với quyền phá thai trong tương lai – đặc biệt kể từ khi Tòa Tối cao Hoa Kỳ hủy bỏ phán quyết bảo vệ quyền phá thai vào năm 2022.
Lạm phát vẫn cao dai dẳng ở Thổ Nhĩ Kỳ
Ngân hàng trung ương Thổ Nhĩ Kỳ từng hy vọng bằng cách tạo ra một chu kỳ thắt chặt tiền tệ mạnh mẽ nhất trong lịch sử nước này, vốn khiến lãi suất tăng 36,5 điểm phần trăm trong 8 tháng, lạm phát sẽ được kiềm chế. Nhưng cho đến nay chưa có kết quả.
Lãi suất cơ bản của đất nước hiện ở mức 45%. Nhưng theo dữ liệu dự kiến được công bố vào thứ Hai, trợ cấp của chính phủ đã làm giảm bớt tác động của việc tăng lãi suất. Các nhà kinh tế được Reuters thăm dò đều dự đoán mức lạm phát hàng năm 65,7% trong tháng 2, tăng từ 64,9% của tháng trước. Nguyên nhân là do lương tối thiểu tăng 49%, được chính phủ của tổng thống Recep Tayyip Erdogan ban hành vào cuối năm ngoái, cộng với giá lương thực tăng cao. Ngân hàng trung ương Thổ Nhĩ Kỳ dự đoán lạm phát sẽ đạt đỉnh trong những tháng tới và giảm xuống còn 36% vào cuối năm nay. Song thăm dò của Reuters tỏ ra ít lạc quan hơn, với dự báo lạm phát duy trì ở mức trên 40% vào cuối năm.
