Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy
Thư ký báo chí Nhà Trắng Karoline Leavitt tuyên bố Donald Trump chưa cam kết triển khai quân đội hoặc tài trợ của Mỹ để thực hiện kế hoạch tiếp quản Dải Gaza. Dường như rút lại đề xuất trước đó của ông Trump rằng người Palestine nên được “tái định cư vĩnh viễn” ở nơi khác, bà Leavitt nói họ sẽ chỉ bị “tái định cư tạm thời.” Trước đó Hamas đã bác bỏ đề xuất của ông Trump, còn Ả Rập Saudi tái khẳng định sự ủng hộ của mình đối với một nhà nước Palestine độc lập.
Các cuộc đàm phán giữa Nissan và Honda nhằm tạo ra nhà sản xuất ô tô lớn thứ ba thế giới đang trên bờ vực sụp đổ chỉ vài tháng sau khi bắt đầu. Hôm thứ Tư, tờ Nikkei đưa tin hai công ty đã không đạt được thỏa thuận. Nissan khẳng định họ vẫn đang tiếp tục “nhiều cuộc thảo luận” với Honda. Nếu thành công, thương vụ sáp nhập này sẽ là một cú hích lớn đối với Nissan, công ty đang gặp nhiều khó khăn.
Tổng thống Argentina Javier Milei tuyên bố nước này sẽ rút khỏi Tổ chức Y tế Thế giới (WHO). Người phát ngôn chính phủ trích dẫn “những khác biệt sâu sắc” về quản lý y tế, đặc biệt là trong đại dịch COVID-19, và tuyên bố Argentina sẽ không cho phép một tổ chức quốc tế “can thiệp” vào chủ quyền của mình. Quyết định được đưa ra sau khi Mỹ rút khỏi WHO vào tháng trước.
Hạ viện Philippines đã bỏ phiếu bãi nhiệm phó tổng thống Sara Duterte trước thềm cuộc bầu cử vào tháng Năm. Bà Duterte bị cáo buộc lạm dụng ngân sách công và đe dọa ám sát tổng thống Ferdinand “Bongbong” Marcos; bà phủ nhận mọi cáo buộc. Hai dòng họ quyền lực Marcos và Duterte từng liên minh để giành chiến thắng trong cuộc bầu cử năm 2022 — nhưng sau đó giữa họ nhanh chóng xảy ra mâu thuẫn.
Equinor tuyên bố sẽ cắt giảm một nửa đầu tư vào năng lượng xanh và tăng cường sản xuất nhiên liệu hóa thạch. Tập đoàn năng lượng Na Uy, công ty đã từng loại bỏ từ “dầu” khỏi tên của mình cách đây bảy năm, dự kiến sản xuất tương đương 2,2 triệu thùng dầu mỗi ngày cho tới năm 2030, cao hơn 10% so với dự báo trước đó. Equinor, cùng với BP và Shell, đang thu hẹp đầu tư vào năng lượng tái tạo, do chi phí tăng cao và lợi nhuận thấp làm cho điện gió ngoài khơi trở nên kém hấp dẫn.
Lợi nhuận ròng của Santander tăng 11% so với cùng kỳ năm ngoái trong quý 4, đạt 3,27 tỷ euro (3,4 tỷ USD), nâng tổng lợi nhuận cả năm lên 12,57 tỷ euro, tăng 14%. Ngân hàng lớn nhất Tây Ban Nha hưởng lợi từ tăng cho vay, và trong năm 2024 đã có thêm 8 triệu khách hàng. Tại Anh, một trong những thị trường cốt lõi, lợi nhuận ròng của Santander tăng 10% lên 331 triệu euro, khi biên lợi nhuận cho vay cao hơn giúp bù đắp cho đà giảm 4% trong khối lượng vay. Ngân hàng cũng thông báo kế hoạch mua lại cổ phiếu trị giá 10 tỷ euro.
Dịch vụ Bưu chính Mỹ (USPS) thông báo sẽ tiếp tục chấp nhận các kiện hàng từ Trung Quốc và Hồng Kông. Trước đó USPS đã ngừng nhận hàng vì tổng thống Donald Trump ra quyết định chấm dứt miễn thuế nhập khẩu cho hàng dưới 800 USD (de minimis). Động thái này gây ảnh hưởng đến các lô hàng từ các nhà bán lẻ như Shein và Temu. Gần một nửa số kiện hàng de minimis gửi đến Mỹ có xuất xứ từ Trung Quốc.
Con số trong ngày: 12 triệu USD, là số tiền Deloitte kiếm được từ năm 2020 thông qua các dự án liên quan đến đa dạng, công bằng, và hòa nhập (DEI) cho Bộ Y tế và Dịch vụ Nhân sinh Mỹ.
TIÊU ĐIỂM
Công chức Mỹ từ chối nghỉ việc theo yêu cầu của Elon Musk
Thứ Năm là thời hạn cuối cùng để các công chức liên bang ở Mỹ chấp nhận kế hoạch “từ chức sớm” do Elon Musk và Cơ quan Hiệu quả Chính phủ đề xuất. Theo kế hoạch này, những nhân viên đồng ý từ chức vào tháng 9 sẽ được miễn hầu hết các yêu cầu công việc cho đến thời điểm đó — trong khi vẫn nhận lương đầy đủ.
Khi thời hạn chót đến gần, nhiều nhân viên cho biết họ bị bủa vây bởi hàng loạt email thúc giục họ chấp nhận nghỉ. Một email được gửi vào tối thứ Ba ám chỉ rằng những người từ chối có thể bị cho nghỉ việc tạm thời hoặc bị sa thải bằng các phương pháp khác. Việc đóng cửa đột ngột USAID — cơ quan viện trợ của Mỹ — cho thấy lời đe dọa này có thể là thật.
Song số lượng nhân viên chấp nhận nghỉ rất thấp. Theo Axios, chỉ có khoảng 20.000 người — chưa đến 1% số nhân viên đủ điều kiện — đã đồng ý. Nhiều người có thể nghi ngờ về tính hợp pháp của kế hoạch này. Một số luật liên bang cấm công chức nhận việc bên ngoài hoặc từ bỏ nhiệm vụ, bất kể Văn phòng Quản lý Nhân sự — nay do đội ngũ của ông Musk kiểm soát — có tuyên bố gì đi nữa.
Đồng yên yếu gây khó khăn cho Nippon Steel
Nippon Steel sẽ công bố kết quả tài chính quý vào thứ Năm. Các nhà phân tích dự đoán lợi nhuận của hãng thép Nhật Bản đã giảm trong ba tháng cuối năm 2024. Nhu cầu yếu và đồng yên mất giá — làm tăng chi phí nhập khẩu nguyên liệu thô — đã gây áp lực lên công ty.
Tham vọng mở rộng của Nippon Steel bị giáng một đòn mạnh vào tháng 1, khi Joe Biden chặn thương vụ mua lại US Steel trị giá 15 tỷ USD với lý do an ninh quốc gia. Nếu thành công, thương vụ này sẽ giúp Nippon Steel tăng công suất sản xuất thêm 20 triệu tấn mỗi năm, củng cố khả năng cạnh tranh của họ.
Quyết định của ông Biden — mà giám đốc điều hành US Steel, David Burritt, gọi là “đáng xấu hổ và tham nhũng” — đã châm ngòi cho hai vụ kiện do các công ty đệ trình. Một vụ kiện cáo buộc quyết định của ông Biden mang động cơ chính trị, trong khi vụ còn lại tố cáo Cleveland-Cliffs (một đối thủ cạnh tranh) và công đoàn United Steelworkers đã thông đồng để phá hoại thỏa thuận. Ông Burritt đã kêu gọi Donald Trump can thiệp, nhưng đến nay vẫn chưa có kết quả.
Ngân hàng Trung ương Anh đối mặt với bài toán khó
Vào thứ Năm, Ngân hàng Trung ương Anh (BoE) dự kiến sẽ cắt giảm lãi suất 0,25 điểm phần trăm, xuống còn 4,5%. Song triển vọng cho phần còn lại của năm vẫn rất mơ hồ. Thị trường tài chính dự báo chỉ có thêm hai lần giảm lãi suất nữa trong năm 2025.
Sự thận trọng này phản ánh những thách thức kinh tế — cả trong nước lẫn quốc tế. Lạm phát ở Anh vẫn dai dẳng: lạm phát cốt lõi (không tính giá thực phẩm và năng lượng) vẫn cao hơn mục tiêu 2% của BoE hơn một điểm phần trăm. Khảo sát cho thấy doanh nghiệp và hộ gia đình kỳ vọng lạm phát sẽ tiếp tục duy trì ở mức cao. Ngoài ra còn có các rủi ro bên ngoài, chẳng hạn như căng thẳng thương mại có thể đẩy giá lên cao hơn, mặc dù Anh cho đến nay vẫn chưa chịu áp lực trực tiếp từ thuế quan của chính quyền Trump.
Trong khi ấy, nền kinh tế Anh bị mất đà vào cuối năm 2024 và có thể đã suy giảm trong quý cuối cùng. Nếu tăng trưởng tiếp tục yếu, BoE có thể đối mặt với một bài toán cân bằng khó khăn trong những tháng tới.
Một kỷ nguyên tội phạm mạng đáng sợ
Lừa đảo là một hành vi có từ lâu đời. Nhưng internet, tiền điện tử, và trí tuệ nhân tạo (AI) đã biến nó thành một ngành công nghiệp toàn cầu với quy mô chưa từng có. Gian lận trực tuyến có thể đã đạt giá trị hơn 500 tỷ USD mỗi năm — lớn hơn cả thị trường ma túy bất hợp pháp.
Các mạng lưới tội phạm sử dụng các chiến thuật tâm lý tinh vi để khai thác lòng tham, sự sợ hãi, cô đơn, đau buồn, và thậm chí cả sự nhàm chán của con người. Ước tính có khoảng 1,5 triệu người tham gia vào nền kinh tế ngầm này, với hoạt động tập trung chủ yếu ở các nước Đông Nam Á như Myanmar, Lào, và Campuchia. Các trung tâm lừa đảo cũng đã xuất hiện ở Dubai, Fiji, Georgia, Peru và Đảo Man.
