Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy
Trong một cuộc điện đàm với Donald Trump, Vladimir Putin dường như đã từ chối lệnh ngừng bắn 30 ngày với Ukraine nhưng đồng ý dừng tấn công cơ sở hạ tầng năng lượng, theo Điện Kremlin. Nhà Trắng cho biết các cuộc đàm phán mới về thỏa thuận ngừng bắn và hòa bình lâu dài sẽ bắt đầu “ngay lập tức” ở Trung Đông — một “khu vực hợp tác tiềm năng” giữa Mỹ và Nga.
Thủ tướng Israel Binyamin Netanyahu cảnh báo các cuộc không kích mới nhất của nước này ở Gaza chỉ là “khởi đầu.” Trong một bài phát biểu trên truyền hình, ông Netanyahu cáo buộc Hamas đã từ chối các đề xuất thả thêm con tin khi đàm phán. Ông cam kết tất cả các cuộc đàm phán trong tương lai sẽ “chỉ được tiến hành dưới làn đạn.” Ít nhất 400 người đã thiệt mạng trong các cuộc tấn công mới của Israel vào Gaza hôm thứ Ba.
Quốc hội Đức (Bundestag) đã thông qua gói chi tiêu khổng lồ do Friedrich Merz đề xuất. Biện pháp này nới lỏng “phanh nợ” – một giới hạn pháp lý nghiêm ngặt đối với việc vay nợ của chính phủ liên bang. Nó tạo ra một quỹ ngoài ngân sách trị giá 500 tỷ euro (545 tỷ USD) dành cho cơ sở hạ tầng và miễn trừ giới hạn nợ đối với chi tiêu quốc phòng vượt quá 1% GDP. Dự luật vẫn cần được thượng viện thông qua.
Chánh án Tòa án Tối cao Mỹ, John Roberts, chỉ trích lời kêu gọi luận tội một thẩm phán liên bang của ông Trump, người đã cố gắng tạm dừng việc trục xuất hơn 200 người đến El Salvador. Ông Roberts nói luận tội không phải là một “phản ứng phù hợp” đối với bất đồng về quyết định của thẩm phán. Tổng thống Trump gọi vị thẩm phán này là một “kẻ cực tả điên rồ.”
Chính phủ Đảng Lao động Anh tuyên bố sẽ cải cách lớn đối với hệ thống phúc lợi nhằm cắt giảm ít nhất 5 tỷ bảng Anh (6,5 tỷ USD) mỗi năm từ ngân sách an sinh xã hội cho tới năm 2030. Các kế hoạch bao gồm thu hẹp tiêu chí nhận trợ cấp khuyết tật chính. Các bộ trưởng lập luận rằng những thay đổi mới sẽ giúp nhiều người quay trở lại lực lượng lao động. Song chính phủ đang đối mặt với một cuộc nổi dậy lớn trong nội bộ đảng về vấn đề này.
Trong một tuyên bố chung, Estonia, Latvia, Litva và Ba Lan cho biết họ sẽ rút khỏi công ước quốc tế cấm sử dụng mìn sát thương. Các quốc gia này nói họ cần có “tính linh hoạt và quyền tự do lựa chọn” nhằm bảo vệ biên giới phía đông của NATO với Nga. Châu Âu đang vội vã củng cố an ninh khi Mỹ theo đuổi chính sách xích lại gần Điện Kremlin.
Con số trong ngày: gần 3 triệu người Anh trong độ tuổi từ 16 đến 64 không đi làm vì lý do sức khỏe kém.
TIÊU ĐIỂM
Trump đặt ra bài toán khó cho Fed
Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) đang đứng trước nhiệm vụ không dễ dàng. Các mức thuế quan của Donald Trump có thể gây ra lạm phát, điều thường đòi hỏi lãi suất cao hơn. Đồng thời thuế nặng cũng làm suy yếu tăng trưởng, điều thường dẫn đến giảm lãi suất. Vào thứ Tư, các quan chức Fed sẽ cho biết họ coi rủi ro nào là nghiêm trọng hơn. Nhưng nhìn chung thì hiện tại họ khó có khả năng sẽ thay đổi chính sách: các nhà đầu tư và nhà phân tích kỳ vọng ngân hàng trung ương sẽ giữ lãi suất ở mức 4,25-4,5%.
Song Fed sẽ chỉ ra hướng đi sắp tới. Vào thứ Tư, họ dự kiến công bố các dự báo hàng quý về lãi suất, GDP, lạm phát, và tỷ lệ thất nghiệp. Trước khi ông Trump nhậm chức, Fed dự đoán lạm phát giảm sẽ cho phép cắt giảm lãi suất dần dần. Giờ đây, họ có thể vẫn dự báo cắt giảm lãi suất từ từ, nhưng vì một lý do đáng lo ngại hơn: để hỗ trợ một nền kinh tế đang suy yếu.
Thủ tướng Anh muốn cắt giảm phúc lợi cho người bệnh và người khuyết tật
Keir Starmer trải qua các phiên chất vấn dành cho thủ tướng gần đây một cách khá dễ dàng. Lãnh đạo Đảng Bảo thủ Kemi Badenoch đang phải chật vật đưa ra đòn tấn công hiệu quả — gây thất vọng cho nhiều thành viên trong đảng của bà.
Song Thủ tướng sẽ đối mặt với một phiên họp khó khăn vào thứ Tư. Các biện pháp cắt giảm phúc lợi, được công bố vào thứ Ba, đã gây ra xung đột nghiêm trọng nhất trong nội bộ Đảng Lao động kể từ khi họ lên nắm quyền vào tháng 7. Chính phủ cho biết sẽ tiết kiệm được 5 tỷ bảng Anh (6,5 tỷ USD) mỗi năm bằng cách hợp nhất các quy trình đánh giá đối với trợ cấp cho người mắc bệnh hoặc khuyết tật, đồng thời siết chặt tiêu chí đủ điều kiện. Việc kiềm chế tình trạng không đi làm do bệnh tật ở Anh là cần thiết, khi có tới gần 1 triệu người trong độ tuổi lao động không tham gia lực lượng lao động do sức khỏe kém, nhiều hơn so với thời điểm trước đại dịch. Nhưng nhiều nghị sĩ Lao động đang bất bình. Cách Starmer xử lý bất đồng nội bộ sẽ cho thấy quyền lực của ông trong đảng lớn đến đâu.
Tổng thống Argentina giành chiến thắng kinh tế nhưng gặp khó khăn chính trị
Các nhà kinh tế dự đoán nền kinh tế Argentina đã tăng trưởng 1,7% trong quý cuối năm 2024 so với cùng kỳ năm trước, kết thúc sáu quý suy thoái liên tiếp. Các dự báo khác cũng cho thấy tăng trưởng mạnh trong năm 2025 so với suy thoái cuả năm ngoái. Số liệu tăng trưởng chính thức của năm 2024 sẽ được công bố vào thứ Tư. Tổng thống Javier Milei đã cắt giảm mạnh chi tiêu chính phủ, gây ảnh hưởng đến tăng trưởng trong ngắn hạn. Nhưng thặng dư tài chính và thương mại ổn định cùng với lạm phát giảm dần có thể đang đảo ngược xu hướng suy thoái.
Dù vậy ông Milei vẫn có nhiều vấn đề phải đau đầu. Ông sẽ phải dùng sắc lệnh hành pháp để đưa một thỏa thuận với Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) thông qua Quốc hội, tương tự lần ông bổ nhiệm hai ứng viên gây tranh cãi vào Tòa án Tối cao. Một cuộc điều tra của Quốc hội về việc tổng thống bị cáo buộc quảng bá một đồng tiền điện tử lừa đảo có thể sẽ sớm bắt đầu. Tuần trước cảnh sát đã đàn áp thô bạo một cuộc biểu tình của người hưu trí phản đối các biện pháp cắt giảm chi tiêu của ông. Đoạn video ghi lại cảnh một cụ bà 87 tuổi ngã sau khi bị cảnh sát dùng dùi cui đánh đã lan truyền rộng rãi, thu hút sự chú ý của công chúng.
Nga muốn thắt chặt quan hệ với Ấn Độ
Nga dường như muốn làm hài lòng nước chủ nhà của Raisina Dialogue, hội nghị địa chính trị hàng đầu vốn kết thúc vào thứ Tư của Ấn Độ. Trước sự kiện này, Điện Kremlin đã tài trợ cho các biển quảng cáo khắp Delhi với hình ảnh thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi và tổng thống Nga Vladimir Putin. Những tấm biển cho thấy hai nhà lãnh đạo đang “sát cánh bên nhau” trong việc “thúc đẩy thay đổi toàn cầu.”
Không thể phủ nhận rằng quan hệ hai nước đang ngày càng khăng khít. Hồi tháng 12, Ấn Độ và Nga đã ký thỏa thuận năng lượng lớn nhất từ trước đến nay, trị giá 13 tỷ USD mỗi năm. Ấn Độ coi Nga là một đối tác quan trọng cho thịnh vượng và an ninh của mình — đồng thời là một trụ cột trong chính sách đối ngoại “đa phương liên kết.” Trước đây phương Tây từng nhìn nhận chính sách này với sự nghi ngờ. Nhưng những động thái xích lại gần nhau giữa Donald Trump và ông Putin có thể khiến Ấn Độ và Nga củng cố quan hệ chặt chẽ hơn nữa.
