Author: Nhat Huy

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Iran thả năm người Mỹ trong một cuộc trao đổi tù nhân do Qatar làm trung gian. Để đổi lấy các con tin mang quốc tịch kép Mỹ-Iran, chính quyền Biden đã đồng ý giải tỏa 6 tỷ USD doanh thu dầu mỏ của Iran bị giữ ở Hàn Quốc kể từ khi trừng phạt được thắt chặt vào năm 2018. Mỹ cũng sẽ thả 5 người Iran, với hai người dự kiến hồi hương. Mỹ và Iran gần đây đang có những bước giảm căng thẳng, đặc biệt là về chương trình hạt nhân của Tehran.

Ukraine cách chức 6 thứ trưởng quốc phòng trong nỗ lực tái cơ cấu lại bộ quốc phòng vốn chìm trong các cáo buộc tham nhũng. Trong một diễn biến khác, người phát ngôn Ukraine thông báo lực lượng nước này đã chiếm lại hai ngôi làng ở phía nam Bakhmut, một thị trấn bị Nga chiếm. Cuộc phản công của Ukraine tiến triển chậm, nhưng tổng thống Volodymyr Zelensky cho biết quân đội của ông đang thắng lợi “từng bước một.” Continue reading “Thế giới hôm nay: 19/09/2023”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen cam kết EU sẽ xây dựng kế hoạch hành động để giúp Ý đối phó với làn sóng người di cư đột ngột. Hơn 7.000 người đã đến đảo Lampedusa của Ý trong những ngày gần đây; gần 115.000 người đã đến Ý bằng đường biển trong 8 tháng đầu năm. Hôm Chủ nhật, bà von der Leyen đã đến thăm Lampedusa, nơi thủ tướng cực hữu Giorgia Meloni của Ý đã ban bố tình trạng khẩn cấp.

Cố vấn an ninh quốc gia Mỹ và ngoại trưởng Trung Quốc đã có các cuộc gặp “thẳng thắn, thực chất và mang tính xây dựng” tại Malta vào cuối tuần qua, theo giới chức hai bên. Hai cường quốc gần đây đã có một số nỗ lực nhằm cải thiện quan hệ. Có suy đoán đây là bước đi tiền trạm để Joe Biden và Tập Cận Bình gặp nhau vào cuối năm nay. Continue reading “Thế giới hôm nay: 18/09/2023”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Theo Tổ chức Trăng Lưỡi liềm đỏ Libya, số người chết ở thành phố Derna do ngập lụt đã tăng lên ít nhất 11.300 người, bên cạnh 10.000 người vẫn còn mất tích. Bão Daniel gây ra lũ lụt nghiêm trọng và làm vỡ hai con đập gần Derna khi nó quét qua miền đông Libya vào tối Chủ nhật. Thành phố đã chôn cất ba nghìn người chết, chủ yếu là trong các ngôi mộ tập thể. Trong một nỗ lực chung hiếm hoi, hai chính phủ đối địch của đất nước đã phối hợp cứu trợ. Một quan chức Liên Hợp Quốc cho biết, nước này có thể “tránh được phần lớn thương vong về người” nếu có “các dịch vụ phù hợp,” chẳng hạn như cảnh báo khẩn cấp.

Cổ phiếu của Arm đã tăng khoảng 20% ​​so với giá chào bán 51 USD sau khi lên sàn Nasdaq của Mỹ, tương đương mức định giá hơn 60 tỷ USD. Arm, công ty Anh thuộc sở hữu của tập đoàn công nghệ Nhật Bản SoftBank, đã công bố đợt IPO lớn nhất trong năm cho đến nay vào thứ Tư. SoftBank đã bán hơn 95 triệu cổ phiếu, chiếm 10% vốn chủ sở hữu của Arm. Continue reading “Thế giới hôm nay: 15/09/2023”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Tây Ban Nha sẽ gửi 1 triệu euro (1,07 triệu USD) tới Libya để “đoàn kết” với các nạn nhân lũ lụt, ngoại trưởng nước này tuyên bố. Trước đó nhiều nước đã cung cấp tiền, thực phẩm và vật tư y tế sau khi cơn bão Daniel gây ra lũ lụt nghiêm trọng và làm vỡ hai con đập gần Derna, một thành phố ven biển. Ai Cập, Tunisia và UAE nằm trong số những nước đã cử đội cứu hộ đến hiện trường. Các quan chức địa phương cho biết có hơn 5.000 người thiệt mạng, bên cạnh khoảng 10.000 người được ghi nhận mất tích.

Thượng nghị sĩ bang Utah Mitt Romney sẽ không tái tranh cử vào năm 2025. Trong một video đăng trên X, trước đây là Twitter, vị đảng viên Cộng hòa 76 tuổi cho biết đã đến lúc nhường chỗ cho “một thế hệ lãnh đạo mới” và chỉ trích lập trường của cả Joe Biden và Donald Trump về biến đổi khí hậu, nợ công và cách đối phó với Nga và Trung Quốc. Ông đưa ra tuyên bố đúng vào lúc cử tri Mỹ tỏ ra lo ngại các nhà lập pháp của đất nước đã quá già. Continue reading “Thế giới hôm nay: 14/09/2023”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Theo Điện Kremlin, nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong Un sẽ gặp tổng thống Vladimir Putin trong “những ngày tới.” Theo hãng thông tấn Hàn Quốc Yonhap, ông Kim dường như đang di chuyển bằng tàu bọc thép tới thành phố Vladivostok ở vùng Viễn Đông của Nga. Tuần trước, giới chức Mỹ thông tin hai nhà lãnh đạo Nga-Triều sẽ thảo luận về việc Triều Tiên cung cấp vũ khí cho Nga ở Ukraine.

Osama Hamad, thủ tướng của chính phủ miền đông Libya, cho biết 2.000 người có thể đã thiệt mạng ở miền đông do lũ lụt nghiêm trọng gây ra bởi cơn bão Daniel. Hàng nghìn người được báo cáo mất tích kể từ khi cơn bão cuốn trôi toàn bộ khu dân cư ở thành phố Derna, nơi các nhân chứng cho biết mực nước lên tới 3 mét. Continue reading “Thế giới hôm nay: 12/09/2023”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Vua Morocco Mohammed VI tuyên bố ba ngày quốc tang sau trận động đất hôm thứ Sáu khiến ít nhất 2.000 người thiệt mạng. Các đội cứu hộ đang nỗ lực tiếp cận những ngôi làng xa xôi. Đây là trận động đất có thương vong cao nhất ở nước này kể từ năm 1960; và với cường độ 6,8, nó cũng là lớn nhất khu vực trong ít nhất 120 năm qua. Dù đã cắt đứt quan hệ với Morocco hai năm trước, Algeria cho biết họ sẽ mở không phận để cho phép viện trợ đến với nước láng giềng.

Việt Nam nâng cấp quan hệ với Mỹ lên mức cao nhất – vốn chỉ dành cho Trung Quốc, Nga, Ấn Độ và Hàn Quốc – trong chuyến thăm cấp nhà nước của tổng thống Joe Biden. Hai nước sẽ hợp tác về chất bán dẫn và khoáng sản. Trong bối cảnh cạnh tranh ảnh hưởng với Trung Quốc ở Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương, Mỹ đang xích lại gần hơn với một nước có thành tích nhân quyền gây tranh cãi. Continue reading “Thế giới hôm nay: 11/09/2023”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Nga nói việc Mỹ tài trợ đạn uranium nghèo cho Ukraine là “hành động tội phạm.” Chính quyền Biden hôm thứ Tư cho biết họ sẽ cung cấp loại đạn dùng trong xe tăng M1 Abrams này như một phần của gói viện trợ quân sự và nhân đạo trị giá 1 tỷ USD. Trong khi đó, tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg nói quân đội Ukraine đang “dần dần chiếm được thế trận” trong cuộc phản công; Ukraine tuần này tuyên bố đã chọc thủng tuyến phòng thủ đầu tiên của Nga ở mặt trận phía nam.

Đồng nhân dân tệ của Trung Quốc giảm xuống mức 7,3 tệ đổi 1 USD, thấp nhất trong 16 năm qua, khi nền kinh tế phục hồi chậm chạp sau đại dịch. Dữ liệu công bố hôm thứ Năm cho thấy xuất khẩu của Trung Quốc đã giảm 8,8% so với cùng kỳ trong tháng 8 – dù có khá hơn mức giảm 14,5% của tháng 7. Continue reading “Thế giới hôm nay: 08/09/2023”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Giới chức Mỹ cho biết nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong Un “dự kiến sẽ” gặp tổng thống Vladimir Putin ở Nga. Ông Kim sẽ tới thành phố Vladivostok ở vùng viễn đông của Nga trong tháng này – có thể bằng tàu hoả bọc thép. Tuần trước, chính quyền Biden đã bày tỏ lo ngại về một thỏa thuận vũ khí tiềm năng giữa hai nước này, trong bối cảnh ông Putin ráo riết tìm nguồn vũ khí cho cuộc chiến ở Ukraine. Điện Kremlin từ chối xác nhận thông tin.

Giá dầu vượt mức 90 USD/thùng lần đầu tiên trong năm nay sau khi Saudi Arabia và Nga, nhà sản xuất lớn thứ hai và thứ ba thế giới, tuyên bố tiếp tục hạn chế sản lượng. Ả Rập Saudi đang cố định nguồn cung ở mức khoảng 9 triệu thùng mỗi ngày, thấp hơn 25% so với sản lượng tối đa được công bố, và sẽ duy trì cho đến cuối năm 2023. Continue reading “Thế giới hôm nay: 06/09/2023”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Tổng thống Vladimir Putin nói Nga sẽ không tham gia lại thỏa thuận ngũ cốc với Ukraine trừ khi các nước phương Tây dỡ bỏ hạn chế đối với xuất khẩu nông sản Nga. Ông đưa ra tuyên bố này sau cuộc hội đàm với tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan, người muốn thuyết phục ông Putin khôi phục thỏa thuận. Nga rút khỏi thỏa thuận do Thổ Nhĩ Kỳ làm trung gian, vốn đã cho phép 33 triệu tấn lương thực tiếp cận thị trường quốc tế, vào ngày 17 tháng 7.

Oleksii Reznikov từ chức bộ trưởng quốc phòng Ukraine. Tổng thống Volodymyr Zelensky sẽ yêu cầu quốc hội xác nhận Rostem Umerov, người đứng đầu quỹ công sản, lên thay ông. Đã có tin đồn từ lâu về vị thế của ông Reznikov. Cấp phó của ông bị sa thải vào tháng 1 sau những cáo buộc tham nhũng tại bộ, điều mà ông Reznikov bác bỏ. Continue reading “Thế giới hôm nay: 05/09/2023”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã miễn nhiệm bộ trưởng quốc phòng Oleksii Reznikov và thay ông bằng Rostem Umerov, người đứng đầu quỹ tài sản nhà nước. Từ lâu đã có tin đồn về vị thế của Reznikov: cấp phó của ông bị sa thải hồi tháng 1 vì các cáo buộc tham nhũng tại bộ (mà ông Reznikov bác bỏ). Tờ Ukrainska Pravda đưa tin hôm thứ Năm là ông sắp mất chức.

Tướng Oleksandr Tarnavsky, người chỉ huy cuộc phản công ở miền nam của Ukraine, cho biết quân đội Ukraine đã chọc thủng tuyến phòng thủ đầu tiên của Nga gần Zaporizhia. Quân đội dường như đang tăng tốc nhờ ưu thế có được sau khi giải phóng Robotyne, một ngôi làng phía nam Zaporizhia, hôm 28 tháng 8. Ukraine cũng cho biết phòng không nước này đã bắn hạ 22 trên 25 máy bay không người lái Nga tấn công vào khu vực Odessa. Số còn lại đã tấn công vào các cơ sở hạ tầng cảng trên sông Danube. Continue reading “Thế giới hôm nay: 04/09/2023”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Điện Kremlin cho biết cuộc điều tra về vụ tai nạn máy bay vào tuần trước khiến trùm Wagner Yevgeny Prigozhin và 9 người khác thiệt mạng sẽ xem xét khả năng máy bay bị bắn hạ có chủ ý. Đây là lần đầu tiên Kremlin xem xét khả năng có âm mưu ám sát. Người phát ngôn cũng nói sẽ không có một cuộc điều tra quốc tế nào. Trong khi đó, Nga cáo buộc Ukraine tấn công vào các mục tiêu ở sáu khu vực của Nga, đánh dấu loạt đòn không kích lớn nhất vào lãnh thổ Nga kể từ đầu chiến sự.

Bão cấp 3 Idalia đổ bộ vào bờ biển Florida và dự kiến ​​tạo ra thuỷ triều nguy hiểm. Florida, Georgia, North Carolina và South Carolina đều ban bố tình trạng khẩn cấp. Thống đốc Florida Ron DeSantis đã triển khai Lực lượng Vệ binh Quốc gia và yêu cầu người dân ở các vùng trũng sơ tán. Ông cho biết cơn bão “có khả năng gây ra thiệt hại đáng kể.” Continue reading “Thế giới hôm nay: 31/08/2023”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Một ủy viên của Cộng đồng Kinh tế Các Quốc gia Tây Phi ECOWAS vừa nói với các chỉ huy quân đội là khối sẵn sàng dùng vũ lực để khôi phục nền dân chủ ở Niger “nếu mọi lựa chọn khác đều thất bại.” Cộng đồng đã gặp nhau ở Ghana để thảo luận về một lực lượng dự phòng. Các tướng lĩnh quân đội Niger lật đổ tổng thống Mohamed Bazoum vào ngày 26 tháng 7. Cho đến nay họ vẫn phớt lờ yêu cầu phục chức cho ông Bazoum từ ECOWAS, Liên Hợp Quốc, và các cường quốc phương Tây.

Walmart, nhà bán lẻ lớn nhất thế giới, vừa công bố doanh thu 162 tỷ đô la trong ba tháng tính đến tháng 7, vượt kỳ vọng 161 tỷ đô la của giới phân tích và tăng 5,7% so với cùng kỳ năm ngoái. Gã khổng lồ bán lẻ Mỹ đã tăng dự báo tăng trưởng doanh số bán hàng lên 4-4,5% trong năm nay, từ mức 3,5%. Công ty cho rằng tin tốt đến từ lạm phát hạ nhiệt và nhu cầu cao đối với hàng tạp hóa giá rẻ, nhưng cũng nói giá nhiên liệu tăng và chi phí vay cao vẫn có thể làm tổn hại niềm tin tiêu dùng. Continue reading “Thế giới hôm nay: 19/08/2023”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Một tàu chở hàng vừa rời cảng Odessa của Ukraine sau nhiều tháng mắc kẹt; nó đã ở đây từ ngày Nga bắt đầu xâm lược vào tháng 2 năm ngoái. Tuần trước, Ukraine công bố một hành lang mới ở Biển Đen để giải phóng tàu buôn bị kẹt tại các cảng của họ, dù Nga không đưa ra đảm bảo gì. Moscow thậm chí đã dọa coi tất cả các tàu rời cảng Ukraine là mục tiêu quân sự.

Một tòa phúc thẩm Mỹ đã áp hạn chế với thuốc phá thai mifepristone. Phán quyết của toà sẽ cấm người dùng nhận thuốc qua đường bưu điện và theo kê đơn trực tuyến, nhưng không cấm hoàn toàn loại thuốc này như một tòa án cấp dưới ở Texas trước đây. Lệnh sẽ không có hiệu lực ngay lập tức; Tòa án Tối cao đã ra phán quyết hồi đầu năm rằng loại thuốc này vẫn phải được cung cấp trong khi kiện tụng diễn ra. Continue reading “Thế giới hôm nay: 17/08/2023”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Ngân hàng trung ương Nga tăng lãi suất thêm 3,5 điểm phần trăm, lên 12%, sau khi đồng rúp mất giá kỷ lục. Hôm thứ Hai, đồng tiền này đã về mức 100 đồng đổi một đô la Mỹ. Trừng phạt của phương Tây, việc giá dầu Nga bị áp giá trần, và gia tăng nhập khẩu đã khiến đồng rúp lao dốc. Ngân hàng nói quyết định được đưa ra để bình ổn giá cả.

Nga không kích Lviv và Volyn, hai thành phố ở phía tây Ukraine thường ít bị tấn công hơn so với tiền tuyến ở miền đông và nam đất nước. Phòng không Ukraine cho biết đã đánh chặn 16 trên ít nhất 28 tên lửa Nga. Giới chức cho biết có ba người thiệt mạng ở Volyn. Continue reading “Thế giới hôm nay: 16/08/2023”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Cố vấn kinh tế của tổng thống Vladimir Putin đã khiển trách ngân hàng trung ương Nga về chính sách tiền tệ lỏng lẻo sau khi đồng rúp mất giá chỉ còn 102 đồng đổi một đô la, mức thấp nhất 16 tháng qua. Chỉ trong năm nay đồng tiền này đã mất khoảng 30% giá trị. Ngân hàng trước đó đổ lỗi cho điều kiện ngoại thương xấu đi. Họ cho biết có thể tăng lãi suất cơ bản và triệu tập một cuộc họp đột xuất bàn vấn đề lãi suất vào thứ Ba. Đồng rúp bị ảnh hưởng bởi chi tiêu quân sự leo thang, lệnh trừng phạt của phương Tây, và việc các nước châu Âu giảm phụ thuộc vào nguồn cung năng lượng Nga.

Chính phủ quân sự của Niger tuyên bố sẽ truy tố Mohamed Bazoum, tổng thống bị phế truất, vì “tội phản quốc.” Chính quyền mới cáo buộc ông Bazoum “phá hoại an ninh cả đối ngoại và đối nội của Niger.” Trước đó một nhóm các học giả Hồi giáo, những người đã tổ chức đàm phán hòa giải với các tướng lĩnh Niger, thông báo chính phủ mới sẵn sàng tiến hành ngoại giao và đàm phán với các nhà lãnh đạo Tây Phi khác. Continue reading “Thế giới hôm nay: 15/08/2023”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Số người chết vì cháy rừng ở Hawaii đã tăng lên ít nhất 89, đánh dấu thảm họa thiên nhiên chết chóc nhất kể từ khi quần đảo này trở thành một bang của Mỹ vào năm 1959. Đây cũng là vụ cháy rừng có thương vong cao nhất ở Mỹ trong hơn 100 năm qua. Thống đốc Josh Green đã cảnh báo số người chết còn tăng. Cho tới nay có khoảng 1.000 tòa nhà bị phá hủy, khiến hàng nghìn người phải chịu cảnh mất nhà cửa. Hạn hán kéo dài cả năm và gió lớn kết hợp khiến đám cháy lan rộng với tốc độ dữ dội.

Bộ ngoại giao Trung Quốc lên án chuyến thăm Mỹ của phó tổng thống Đài Loan, William Lại Thanh Đức. Bắc Kinh nói ông Lại là một nhân vật ly khai và tuyên bố sẽ tiến hành các bước để bảo vệ chủ quyền của họ. Ông Lại, ứng cử viên của đảng cầm quyền trong cuộc bầu cử tổng thống vào năm tới, đã dừng chân ở New York trước chuyến đi đến Paraguay. Continue reading “Thế giới hôm nay: 14/08/2023”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Tháng 7 vừa qua đánh dấu lần đầu tiên trong hơn hai năm kinh tế Trung Quốc rơi vào giảm phát. Chỉ số giá tiêu dùng giảm 0,3% so với cùng kỳ năm ngoái, sau khi đứng yên trong tháng 6. Chi tiêu trong nước chậm đi do phục hồi kinh tế chững lại sau đại dịch. Xuất khẩu của Trung Quốc cũng giảm mạnh hơn dự kiến, 14,5% so với cùng kỳ năm ngoái tính theo đồng đô la trong tháng 7, đánh dấu mức giảm lớn nhất kể từ tháng 2 năm 2020.

Ít nhất 41 người di cư đã thiệt mạng trong một vụ đắm tàu ngoài khơi đảo Lampedusa của Ý, theo tin địa phương. Con thuyền khởi hành từ Tunisia hôm thứ Năm và bị chìm sau vài giờ. Chỉ có bốn người sống sót. Lực lượng bảo vệ bờ biển Ý đã báo cáo hai sự cố tương tự vào Chủ nhật. Số lượng người di cư đi từ Tunisia đến châu Âu đã tăng trong thời gian gần đây. Continue reading “Thế giới hôm nay: 10/08/2023”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Cộng đồng Kinh tế Các Quốc gia Tây Phi thông báo tổ chức một hội nghị thượng đỉnh ở Abuja, thủ đô Nigeria, vào thứ Năm, để thảo luận về cuộc đảo chính ở Niger. Trước đó, chính phủ quân sự của Niger đã đóng cửa không phận nước này và cảnh báo về một cuộc tấn công của “thế lực nước ngoài.” Trước đó ECOWAS đã đe dọa can thiệp quân sự nếu các nhà lãnh đạo đảo chính của Niger không phục chức cho tổng thống Mohamed Bazoum trước cuối ngày Chủ nhật. Song thời hạn trôi qua mà không có sự cố nào. Mali và Burkina Faso, hai nước cũng được điều hành bởi quân đội, sẽ cử một phái đoàn chung đến Niger để bày tỏ “tình đoàn kết” với các nhà lãnh đạo mới của nước này.

Aramco, gã khổng lồ dầu mỏ của Ả Rập Saudi, công bố lợi nhuận ròng 112,8 tỷ riyal (30,1 tỷ USD) trong quý hai, giảm 38% so với cùng kỳ năm trước, một phần vì giá dầu thô giảm. Kết quả này phù hợp với xu hướng chung trong ngành, khi BP của Anh cũng chứng kiến ​​lợi nhuận quý hai giảm 70% so với cùng kỳ năm ngoái. Hồi tháng 6, Ả Rập Saudi đã tuyên bố giảm sản lượng ở mức 1 triệu thùng. Continue reading “Thế giới hôm nay: 08/08/2023”