Author: Nhat Huy

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Bộ trưởng Tư pháp Hoa Kỳ Merrick Garland cho biết bộ đã yêu cầu một thẩm phán ở Florida công bố công khai trát được dùng để khám xét nhà riêng của Donald Trump. Ông Garland cũng xác nhận chính ông đã đích thân thông qua quyết định khám xét, chấm dứt những suy đoán xoay quanh việc người nào đã phê chuẩn lệnh khám xét tại Mar-a-Lago. Quyết định của ông bị phe Cộng hòa phản đối kịch liệt, và họ đã cam kết sẽ điều tra bộ tư pháp nếu giành được Hạ viện trong cuộc bầu cử tháng 11.

Bảy quốc gia châu Âu đang điều động viện trợ để giúp Pháp đối phó cháy rừng. Tới nay trận hỏa hoạn gần thành phố Bordeaux đã kéo dài sang ngày thứ ba, phá hủy 7.000 ha rừng và buộc hàng nghìn người phải sơ tán. Hiện Pháp đang trải qua đợt nắng nóng và hạn hán tồi tệ nhất trong lịch sử. Continue reading “Thế giới hôm nay: 12/08/2022”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Israel và các lực lượng Palestine ở Dải Gaza đã đồng ý với một lệnh ngừng bắn do Ai Cập làm trung gian, bắt đầu từ tối Chủ nhật. Theo Bộ Y tế Palestine, các cuộc không kích của Israel vào khu vực từ thứ Sáu đã giết chết 43 người, trong đó có ít nhất hai thành viên cấp cao của tổ chức Thánh chiến Hồi giáo Palestine. Tên lửa trả đũa từ Gaza bắn vào Israel đã kích hoạt còi báo động ở Jerusalem, nhưng không gây ra thương vong nào.

Các nghị sĩ Dân chủ Mỹ trong Thượng viện đã thông qua dự luật đặc biệt về môi trường, thuế và y tế của họ. Hạ viện dự kiến ​​sẽ thông qua nó vào cuối tuần, và gửi đến Nhà Trắng cho tổng thống Joe Biden ký ban hành. Được biết luật này sẽ giảm lượng khí phát thải, tăng thuế doanh nghiệp và cho phép chính phủ thương lượng giá thuốc theo toa thay mặt cho những người trên 65 tuổi. Continue reading “Thế giới hôm nay: 08/08/2022”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Vladimir Putin ký ban hành học thuyết hải quân mới của Nga, trong đó bao gồm kế hoạch trở thành “cường quốc hàng hải” vươn ra thế giới. Học thuyết này nhận định Mỹ và NATO là những mối đe dọa chính đối với Nga. Trong bài phát biểu tại lễ kỷ niệm Ngày Hải quân, tổng thống Nga cho biết các hệ thống tên lửa hành trình siêu thanh mới sẽ được chuyển giao cho quân chủng này trong những tháng tới.

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky ra lệnh cho dân thường sơ tán khỏi Donetsk, trong bối cảnh giao tranh ác liệt. Hiện Nga đã kiểm soát phần lớn khu vực phía đông Ukraine. Trong khi đó, Ukraine thông báo đang thu thập chứng cứ cho thấy Nga đã gây ra vụ tấn công giết chết 53 tù nhân chiến tranh ở Donetsk vào hôm thứ Sáu. Đáp lại, Điện Kremlin nói hoan nghênh một “cuộc điều tra khách quan.” Continue reading “Thế giới hôm nay: 01/08/2022”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Dữ liệu mới cho thấy kinh tế Mỹ đã thu hẹp trong quý thứ hai liên tiếp, mà trên lý thuyết đồng nghĩa với suy thoái. Cụ thể, uớc tính ban đầu của Cục Phân tích Kinh tế Hoa Kỳ cho thấy GDP giảm với tốc độ 0,9% tính theo năm do đầu tư tư nhân giảm. Chi tiêu tiêu dùng cao hơn không đủ để cân bằng cán cân. Song Mỹ vẫn chưa chính thức suy thoái cho tới khi Cục Nghiên cứu Kinh tế Quốc gia (NBER) lên tiếng.

Theo truyền thông nhà nước Trung Quốc, chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã cảnh báo Joe Biden về việc can thiệp vào Đài Loan, nói rằng “những kẻ đùa với lửa sẽ bị lửa thiêu.” Trong cuộc gọi hơn hai giờ đồng giờ, hai nhà lãnh đạo cũng thảo luận về cuộc xâm lược Ukraine của Nga. Quan hệ Mỹ-Trung đang bước vào giai đoạn đặc biệt nguy hiểm sau khi có báo cáo cho thấy chủ tịch Hạ viện Mỹ Nancy Pelosi sẽ đến thăm Đài Loan. Continue reading “Thế giới hôm nay: 29/07/2022”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky cho biết quân đội nước ông đang tiến “từng bước” vào tỉnh Kherson ở miền nam Ukraine. Hiện khu vực này đang chứng kiến giao tranh ác liệt, với một quan chức tuyên bố nó có thể được “giải phóng trong tháng 9.” Kherson là một trong những thành phố đầu tiên rơi vào tay người Nga kể từ khi chiến tranh bùng nổ vào tháng 2.

Ông Zelensky trước đó cáo buộc Nga “dã man” vì tấn công tên lửa vào Odessa, cảng lớn nhất Ukraine, chỉ vài giờ sau khi hai nước ký thỏa thuận về xuất khẩu ngũ cốc. Nga đã đồng ý cho phép Ukraine tiếp tục xuất khẩu lúa mì, loại lương thực mà nước này là một trong những nhà sản xuất quan trọng nhất thế giới. Dù cuộc tấn công đe dọa thỏa thuận, Ukraine cho biết vẫn đang chuẩn bị các chuyến hàng. Continue reading “Thế giới hôm nay: 25/07/2022”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Tổng thống Italy đã giải tán quốc hội sau khi thủ tướng Mario Draghi từ chức, và kêu gọi bầu cử trong vòng 70 ngày tới. Cho đến khi ấy, ông Draghi vẫn tiếp tục tại nhiệm. Ông tuyên bố từ chức vào thứ Năm sau khi ba đảng trong liên minh của ông tẩy chay cuộc bỏ phiếu bất tín nhiệm chính phủ trước đó một ngày. Dù tỉ lệ phiếu là 95-38, nó không mang nhiều ý nghĩa vì thượng viện có đến 321 thượng nghị sĩ.

Ngân hàng Trung ương châu Âu tăng 0,5 điểm phần trăm lãi suất vào thứ Năm, lần đầu tiên trong 11 năm qua. Ngân hàng cũng thông qua một chương trình mua trái phiếu mới nhằm ngăn khủng hoảng nợ ở khu vực đồng euro. Mức 0,5 này cao hơn kế hoạch 0,25 điểm được ECB công bố từ trước. Continue reading “Thế giới hôm nay: 22/07/2022”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Cháy rừng tiếp tục tàn phá miền nam nước Pháp, Bồ Đào Nha, Tây Ban Nha và bắc Phi, cũng như một số vùng ở Croatia, Hy Lạp, Ý và Thổ Nhĩ Kỳ. Nhiệt độ đã tăng lên trên 45℃ ở một số nơi, làm trầm trọng hơn nỗi sợ biến đổi khí hậu. Hiện hàng nghìn người đã phải sơ tán ở vùng Gironde của Pháp, tỉnh Málaga của Tây Ban Nha và một số vùng của Maroc. Tình hình sẽ không thuyên giảm trong những ngày tới. Anh cũng đã lần đầu tiên ra cảnh báo “nhiệt độ cực cao.”

Người phát ngôn của cơ quan tình báo quân sự Ukraine nói Nga đang chuẩn bị cho giai đoạn chiến tranh tiếp theo. Ông cho biết bên cạnh các cuộc tấn công tên lửa từ đất liền và trên biển, pháo kích vẫn được bắn trên toàn bộ chiến tuyến. Hôm thứ Bảy, bộ trưởng quốc phòng Nga Sergei Shoigu đã ra lệnh cho các đơn vị tăng cường tấn công để phủ đầu chiến dịch của Ukraine nhắm vào các khu vực bị Nga chiếm đóng. Continue reading “Thế giới hôm nay: 18/07/2022”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Thủ tướng Ý Mario Draghi đã nộp đơn từ chức lên tổng thống nước này sau khi bị một đồng minh quan trọng trong chính phủ rút ủng hộ – nhưng không được chấp thuận. Ông Draghi trước đó vượt qua một cuộc bỏ phiếu bất tín nhiệm, song bị Phong trào Năm Sao theo chủ nghĩa dân túy tẩy chay. Ông nói hành động này phá vỡ hiệp ước tin cậy vốn là trụ cột tạo dựng nên liên minh cầm quyền. Từng là người đứng đầu Ngân hàng Trung ương châu Âu, ông Draghi lên làm thủ tướng kể từ tháng 2 năm 2021 và đã giúp ổn định chính trị Ý.

Gotabaya Rajapaksa chính thức từ chức tổng thống Sri Lanka, thông qua một lá thư gửi cho chủ tịch quốc hội. Ông Rajapaksa đã bỏ trốn khỏi Sri Lanka vào đầu tuần trong bối cảnh kinh tế suy sụp và người dân biểu tình dữ dội. Ông hiện đang ở Singapore. Dự kiến ​​sẽ có thông báo chính thức về vấn đề vào thứ Sáu. Continue reading “Thế giới hôm nay: 15/07/2022”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Người biểu tình Sri Lanka tuyên bố sẽ chiếm dinh tổng thống cho đến khi tổng thống Gotabaya Rajapaska thực sự từ chức. Ông Rajapaska đã cho biết sẽ từ chức vào ngày 13 tháng 7. Trước đó người biểu tình đã phóng hỏa nhà riêng của thủ tướng Ranil Wickremesinghe và xông vào dinh tổng thống. Họ tức giận về cuộc khủng hoảng tài chính của đất nước, cũng như lạm phát phi mã và tình trạng thiếu lương thực và nhiên liệu. Ông Wickremesinghe cũng đồng ý từ chức.

Các cựu bộ trưởng y tế Sajid Javid và Jeremy Hunt trở thành hai nhân vật tiếp theo tham gia cuộc đua đông đảo cho ghế lãnh đạo Đảng Bảo thủ Anh, một bước đệm để trở thành thủ tướng. Bộ trưởng tài chính Nadim Zahawi, bộ trưởng giao thông vận tải Grant Shapps, và cựu bộ trưởng tài chính Rishi Sunak cũng tuyên bố ứng cử. Cuộc đua có thể kéo dài hàng tháng, dù các nghị sĩ cho biết họ đặt mục tiêu sớm kết thúc phần còn lại của nhiệm kỳ Johnson. Continue reading “Thế giới hôm nay: 11/07/2022”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Thủ tướng Anh Boris Johnson tuyên bố từ chức lãnh đạo Đảng Bảo thủ. Trong bài phát biểu bên ngoài dinh thự số 10 Phố Downing, ông Johnson nói tuần tới đảng sẽ công bố lịch trình cho cuộc bầu cử thay thế ông. Ông cũng cho biết sẽ tại vị cho đến khi tìm được lãnh đạo mới, một quá trình có thể kéo dài hàng tháng. Ông Johnson cho biết ông “buồn” khi phải rời bỏ “công việc tốt nhất trên thế giới,” nhưng “vô cùng tự hào” về thành tựu của chính phủ.

Bộ Lao động Mỹ cho biết có 235.000 đơn xin trợ cấp thất nghiệp trong tuần kết thúc vào ngày 2 tháng 7, qua đó lập đỉnh cao nhất 6 tháng qua. Dữ liệu này phản ánh tình trạng sa thải nhân viên tăng lên trong bối cảnh kinh tế suy thoái. Nhiều nhà tuyển dụng lớn, bao gồm Coinbase, Netflix và Tesla, đã thông báo cắt giảm lực lượng lao động trong những tuần gần đây. Continue reading “Thế giới hôm nay: 08/07/2022”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Nga tuyên bố kiểm soát hoàn toàn Luhansk, một khu vực thuộc vùng Donbas của Ukraine, mặc dù Kyiv vẫn chưa thừa nhận thất bại. Nga cũng cho biết đã chiếm được thành phố Lysychansk, nơi đóng quân cuối cùng của Ukraine trong khu vực. Mục tiêu hiện tại của Nga là đẩy lùi quân đội Ukraine ra khỏi Donbas, nơi lực lượng ly khai thân Nga đã chiến đấu giành quyền kiểm soát từ năm 2014.

Bộ trưởng Kinh tế Đức cảnh báo nước này sẽ đối mặt tình trạng thiếu khí đốt trầm trọng hơn vì chiến lược “chiến tranh kinh tế” của Vladimir Putin. Robert Habeck cho rằng tổng thống Nga đang cố tình tăng giá khí đốt để làm suy yếu các nước châu Âu. Được biết Đức bị phụ thuộc vào năng lượng Nga. Ông Habeck còn nói chính phủ có thể phải tăng giá cho người tiêu dùng. Continue reading “Thế giới hôm nay: 04/07/2022”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Tòa án Tối cao Hoa Kỳ ra phán quyết hạn chế thẩm quyền của Cơ quan Bảo vệ Môi trường Mỹ trong việc điều chỉnh lượng khí thải carbon của các nhà máy điện, qua đó làm phức tạp hóa nỗ lực chống biến đổi khí hậu của chính phủ. Còn trong một vụ kiện khác, tòa cho phép chính quyền Biden đảo ngược một chính sách từ thời Trump quy định người xin tị nạn phải ở lại Mexico trong khi chờ xét duyệt. Hai phán quyết này cũng khép lại một nhiệm kỳ đầy tranh cãi, trong đó đa số bảo thủ của tòa đã loại bỏ quyền phá thai, nới lỏng luật kiểm soát súng và làm xói mòn lằn ranh tách biệt nhà thờ và nhà nước.

Recep Tayyip Erdogan yêu cầu Thụy Điển dẫn độ 73 người bị Thổ Nhĩ Kỳ cáo buộc là khủng bố, nếu không sẽ không được ủng hộ gia nhập NATO. Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ cho biết Thụy Điển đã hứa sẽ trục xuất họ, mặc dù không có cam kết nào xuất hiện trong bản ghi nhớ chung vào hôm thứ Ba giữa các nước về việc gia nhập NATO. Ông đưa ra yêu cầu này vào cuối hội nghị thượng đỉnh ở Madrid và qua đó đào lên lại một vấn đề tranh cãi tưởng chừng đã giải quyết chỉ vài ngày trước. Continue reading “Thế giới hôm nay: 01/07/2022”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Thổ Nhĩ Kỳ chính thức ủng hộ Phần Lan và Thụy Điển gia nhập NATO, theo tuyên bố của tổng thống Phần Lan. Thổ Nhĩ Kỳ đã phản đối tư cách thành viên của hai nước này vì chứa chấp lực lượng ly khai người Kurd (mà Thổ Nhĩ Kỳ coi là khủng bố). Trong khi đó, cố vấn an ninh quốc gia của tổng thống Joe Biden cho biết Mỹ sẽ công bố các cam kết quân sự mới với NATO trong tuần này, bao gồm bổ sung thêm binh sĩ cho sườn phía đông của liên minh. Jake Sullivan cũng cho biết Mỹ sẽ bổ sung 2 tàu khu trục, trong số 4 chiếc đã đóng ở Tây Ban Nha.

Một cựu trợ lý Nhà Trắng đã làm chứng rằng Donald Trump biết đám đông ủng hộ ông sẽ hành động bạo lực khi họ tụ tập tại Điện Capitol vào ngày 6 tháng 1 năm ngoái. Cassidy Hutchinson – người từng làm việc cho chánh văn phòng Mark Meadows của ông Trump – nói với ủy ban điều tra của Hạ viện là ông Trump đã tìm cách chiếm quyền điều khiển chiếc limousine của mình từ nhân viên mật vụ để có thể lái đến gặp đám đông tại Điện Capitol . Continue reading “Thế giới hôm nay: 29/06/2022”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

NATO sẽ tăng số binh lính đặt trong tình trạng “cảnh giác cao độ” từ 40.000 lên 300.000 để củng cố an ninh cho các nước Baltic ở sườn phía đông của liên minh. Tổng thư ký Jens Stoltenberg cam kết Nga sẽ không thể chiếm được thủ đô Tallinn của Estonia nếu đổ quân xâm lược. Động thái này đến sau phát biểu hồi tuần trước của thủ tướng Estonia Kaja Kallas rằng một cuộc xâm lược của Nga sẽ “xóa sổ [các nước Baltic] khỏi bản đồ”.

Nga bắn tên lửa vào một trung tâm mua sắm có hơn 1.000 người bên trong ở thành phố Kremenchuk miền trung Ukraine. Ít nhất mười người đã được xác nhận thiệt mạng; tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky nói “không thể tưởng tượng được số lượng nạn nhân.” Thành phố này cũng là nơi đặt nhà máy lọc dầu lớn nhất của Ukraine. Continue reading “Thế giới hôm nay: 28/06/2022”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Tên lửa Nga bắn trúng một trường mẫu giáo và một khu chung cư ở Kyiv, thủ đô Ukraine. Ngay sau đó tổng thống Mỹ Joe Biden đã lên án cuộc tấn công là “dã man.” Vào thứ Bảy, giới chức địa phương cho biết Nga đã kiểm soát hoàn toàn thành phố Severodonetsk ở miền đông của đất nước. Đây là chiến thắng quân sự lớn nhất của Nga kể từ khi chiếm được Mariupol hồi tháng 5.

Chi nhánh Utah của Planned Parenthood, một nhà cung cấp dịch vụ y tế phụ nữ, đã đệ đơn kiện lệnh cấm phá thai của tiểu bang. Utah là một trong số các bang ngay lập tức cấm phá thai sau khi Tòa án Tối cao lật ngược phán quyết vụ Roe v Wade hôm thứ Sáu. Tổng thống Joe Biden gọi quyết định của tòa án là “một sai lầm bi thảm,” mặc dù người phát ngôn cho biết ông không có ý định bổ sung thêm thẩm phán vào tòa. Continue reading “Thế giới hôm nay: 27/06/2022”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Tòa án tối cao Hoa Kỳ đã hủy bỏ một đạo luật của bang New York yêu cầu người dân “phải có lý do chính đáng” để mang theo một khẩu súng ngắn giấu trong người ở nơi công cộng. Với tỉ lệ 6-3 đúng theo lằn ranh ý thức hệ, các thẩm phán nhận định đạo luật này, vốn có tuổi đời cả thế kỷ, đã vi phạm quyền hiến định của những công dân “có nhu cầu tự vệ thông thường” là mang vũ khí. Đây dĩ nhiên không phải tin vui cho những người người vận động kiểm soát súng.

27 thành viên EU đã chính thức trao cho Ukraine tư cách ứng cử viên gia nhập. Dù tiến trình gia nhập có thể kéo dài cả một thập niên, động thái này, vốn được thúc đẩy bởi cuộc xâm lược của Nga, vẫn là một bước tiến lịch sử. Tổng thống Volodymyr Zelensky miêu tả nó như “một khoảnh khắc lịch sử độc nhất vô nhị.” Moldova cũng được trao tư cách tương tự. Continue reading “Thế giới hôm nay: 24/06/2022”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Nga cho biết nguyên nhân của vụ hỏa hoạn tại nhà máy lọc dầu Novoshakhtinsk nằm sát biên giới Ukraine là bị tấn công bởi hai máy bay không người lái. Còn ở Kharkiv, thành phố lớn thứ hai của Ukraine, ít nhất 20 người đã thiệt mạng bởi tên lửa Nga. Cuộc sống ở thành phố này chỉ mới tương đối trở lại bình thường gần đây. Trong khi đó, tình báo quân sự Anh nói các lực lượng dân quân thân Nga và quân chính quy Nga ở vùng Donbas đang hứng chịu “tỉ lệ thương vong cao khác thường.”

Trong phát biểu trước phiên điều trần tại Thượng viện Mỹ, chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang Jerome Powell “cam kết mạnh mẽ” giảm lạm phát, vốn đang ở mức cao nhất 40 năm qua. Ông cũng cho biết cuộc xâm lược của Nga vào Ukraine và phong tỏa vì covid-19 kéo dài sẽ tiếp tục đẩy lạm phát lên cao. Nhưng ông nói kinh tế Mỹ đủ mạnh để “chịu đựng chính sách tiền tệ thắt chặt hơn.” Continue reading “Thế giới hôm nay: 23/06/2022”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Tổng thống Pháp Emmanuel Macron ​​sẽ mất thế đa số ở nghị viện, theo kết quả sơ bộ sau khi thùng phiếu đóng vào Chủ nhật. Dù liên minh theo đường lối trung dung của ông vẫn thắng, họ có thể sẽ mất hàng chục ghế trong Quốc hội 577 ghế của Pháp, khiến tổng thống khó thúc đẩy các cải cách hơn.

Nga nói cuộc tấn công vào Severodonetsk ở miền đông Ukraine đang diễn ra như kế hoạch và tuyên bố đã chiếm được khu dân cư Metyolkine ở rìa phía đông thành phố. Trong khi đó tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg cảnh báo cuộc chiến có thể sẽ kéo dài “nhiều năm.” Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky cho biết nước ông “chắc chắn sẽ chiến thắng” khi đi thăm mặt trận phía nam. Continue reading “Thế giới hôm nay: 20/06/2022”