Tag: Kênh đào Panama

Thỏa thuận Cảng Panama đặt ‘nhà tiên tri’ Lý Gia Thành vào thử thách

Nguồn: Katsuji Nakazawa, “Panama port deal puts ‘prophet’ Li Ka-shing to the test,” Nikkei Asia, 27/03/2025

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Động thái của ông trùm Hong Kong diễn ra khi Mỹ và Trung Quốc gia tăng căng thẳng

Nhà sáng lập CK Hutchison, Lý Gia Thành, đã quay trở lại sân khấu toàn cầu khi quyết định bán quyền khai thác các cảng ở cả hai bên Kênh đào Panama, nơi đã trở thành điểm nóng trong căng thẳng Mỹ-Trung.

Dù động thái này có thể giúp ông trùm Hong Kong ghi điểm ở Washington, nhưng lại khiến ông lọt vào tầm ngắm của Bắc Kinh. Continue reading “Thỏa thuận Cảng Panama đặt ‘nhà tiên tri’ Lý Gia Thành vào thử thách”

Trung Quốc siết kiểm soát Hong Kong khiến Trump phản đòn ở Panama

Nguồn: Katsuji Nakazawa, “China’s tight grip on Hong Kong led to Trump’s Panama gambit,” Nikkei Asia, 06/02/2025

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Quốc gia Trung Mỹ đã quyết định rút khỏi Sáng kiến Vành đai và Con đường của Tập Cận Bình.

Việc Mỹ đe dọa giành lại quyền kiểm soát Kênh đào Panama và cuộc tranh cãi nảy lửa diễn ra sau đó đã có bước ngoặt mới khi Panama tuyên bố rút khỏi Sáng kiến Vành đai và Con đường do Trung Quốc dẫn đầu.

Tổng thống Mỹ Donald Trump đã nhắc đến tuyến đường thủy quan trọng nối liền Đại Tây Dương và Thái Bình Dương vào tháng 12, ngay trước lễ nhậm chức của mình, và kể từ đó đến nay, ông liên tục tuyên bố rằng công ty Hong Kong đang điều hành kênh đào này đã bị Trung Quốc bí mật kiểm soát và họ đang tính phí quá cao cho các tàu của Mỹ. Continue reading “Trung Quốc siết kiểm soát Hong Kong khiến Trump phản đòn ở Panama”

07/09/1977: Mỹ đồng ý trao trả Kênh đào Panama

Nguồn: U.S. agrees to transfer Panama Canal to Panama, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1977, tại Washington, Tổng thống Jimmy Carter và lãnh đạo độc tài của Panama Omar Torrijos đã ký hiệp ước đồng ý chuyển quyền kiểm soát Kênh đào Panama từ Mỹ sang cho Panama vào cuối thế kỷ 20. Hiệp ước Kênh đào Panama cũng cho phép ngay lập tức bãi bỏ Vùng Kênh đào (the Canal Zone), một khu vực rộng 16 km, dài 64 km, do Mỹ kiểm soát, vốn chia cắt Cộng hòa Panama. Nhiều thành viên trong Quốc hội Mỹ phản đối việc từ bỏ quyền kiểm soát Kênh đào Panama, một biểu tượng lâu dài của quyền lực và sức mạnh công nghệ của Mỹ, nhưng cách quản lý tuyến đường thủy chiến lược theo kiểu thuộc địa của Mỹ từ lâu đã khiến người dân Panama và những người Mỹ Latinh khác khó chịu. Continue reading “07/09/1977: Mỹ đồng ý trao trả Kênh đào Panama”

06/11/1906: Teddy Roosevelt thăm Panama, thị sát kênh đào

Nguồn: Teddy Roosevelt travels to Panama, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này 1906, Tổng thống Theodore “Teddy” Roosevelt đã bắt đầu chuyến công du kéo dài 17 ngày tới Panama và Puerto Rico, trở thành Tổng thống Mỹ đầu tiên thực hiện chuyến công du ngoại giao chính thức ra bên ngoài nước Mỹ.

Roosevelt nhậm chức vào năm 1901 với mong muốn khẳng định ảnh hưởng của Mỹ đối với nền chính trị Trung và Nam Mỹ, một phần xuất phát từ chính những trải nghiệm trong quá khứ của ông tại khu vực này. Năm 1897, ông trở thành Bộ trưởng Hải quân dưới thời Tổng thống William McKinley. Chính quyền của tổng thống McKinley đã làm việc để đảm bảo quyền tiếp cận của Mỹ đối với các cảng và các ngành công nghiệp ở các nước gần kề. Vào thời điểm Roosevelt được bổ nhiệm làm Bộ trưởng Hải quân, sức mạnh trên biển của Mỹ đang trên đà trỗi dậy, tạo điều kiện cho nước này trở thành một tác nhân có tiếng nói lớn hơn trong các vấn đề thế giới. Continue reading “06/11/1906: Teddy Roosevelt thăm Panama, thị sát kênh đào”

31/12/1999: Mỹ chuyển giao lại Kênh đào Panama

Nguồn: Panama Canal turned over to Panama, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1999, theo các điều khoản trong Hiệp ước Torrijos-Carter, Mỹ đã chính thức trao quyền kiểm soát Kênh đào Panama lại cho Panama. Đám đông những người Panama đã tổ chức kỷ niệm việc chuyển giao con kênh 50 dặm này. Con kênh nối liền Đại Tây Dương và Thái Bình Dương và chính thức mở cửa khi tàu SS Arcon đi qua vào ngày 15/08/1914. Kể từ đó, có hơn 922.000 con tàu đã sử dụng kênh này.

Mong muốn tìm kiếm một lối tắt từ Đại Tây Dương đến Thái Bình Dương đã bắt nguồn từ thời các nhà thám hiểm ở Trung Mỹ vào đầu những năm 1500. Năm 1523, Hoàng đế La mã Charles V đã cho tiến hành một cuộc khảo sát về Vành đai Panama và một số kế hoạch xây dựng một con kênh đã được thảo luận, nhưng nó chưa bao giờ được thực hiện. Continue reading “31/12/1999: Mỹ chuyển giao lại Kênh đào Panama”