Thế giới hôm nay: 25/10/2022

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Cựu bộ trưởng tài chính Rishi Sunak sẽ thay Liz Truss làm thủ tướng Anh sau khi giành chiến thắng trong cuộc đua lãnh đạo Đảng Bảo thủ. Đối thủ cạnh tranh duy nhất của ông, lãnh đạo Hạ viện Penny Mordaunt, đã rút khỏi cuộc đua vào phút cuối vì không đảm bảo được số nghị sĩ ủng hộ cần thiết. Trong tuyên bố rút lui, bà nói ông Sunak có sự “ủng hộ hoàn toàn” của bà. Phát biểu sau khi chiến thắng, ông Sunak cảnh báo về những thách thức kinh tế “sâu sắc” phía trước và hứa cầm quyền với “sự chính trực và khiêm tốn.” Là thủ tướng thứ ba trong bảy tuần qua, ông đồng thời là nhà lãnh đạo không phải người da trắng đầu tiên của Anh.

Các quan chức do Nga bổ nhiệm ở Kherson, một khu vực thuộc miền nam Ukraine, cho biết đang tuyển mộ đàn ông địa phương vào lực lượng dân quân để đối phó với cuộc phản công của Ukraine. Cho tới nay đã có báo cáo cho thấy đàn ông ở các khu vực do Nga chiếm đóng bị buộc phải cầm súng. Trong một diễn biến khác, phương Tây đã bác bỏ tuyên bố của Nga rằng Ukraine có kế hoạch kích nổ một “quả bom bẩn,” loại vũ khí nổ có chứa các viên phóng xạ. Continue reading “Thế giới hôm nay: 25/10/2022”

Thế giới hôm nay: 21/10/2022

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Liz Truss chính thức từ chức chỉ sau 45 ngày tại vị và trở thành thủ tướng nắm quyền ngắn nhất trong lịch sử nước Anh. Bà từ chức dưới áp lực của các nghị sĩ Đảng Bảo thủ sau một loạt các sai lầm chính trị hỗn loạn, khởi đầu với kế hoạch ngân sách thảm hại được công bố hôm 23 tháng 9. Hiện bà vẫn tiếp tục tại vị cho đến khi đảng chọn được lãnh đạo mới vào ngày 28 tháng 10. Rishi Sunak, đối thủ của bà trong cuộc đua hồi tháng 8, dự kiến ​​sẽ tranh cử; ngoài ra một số nghị sĩ cũng đang công khai ủng hộ người tiền nhiệm Boris Johnson trở lại.

EU đồng ý về các biện pháp trừng phạt mới lên Iran vì cung cấp máy bay không người lái “kamikaze” cho Nga, nước đã dùng loại vũ khí này để tấn công cơ sở hạ tầng năng lượng của Ukraine. Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky nói các cuộc không kích đã phá hủy 30% nhà máy điện của đất nước, dẫn đến việc phải ban hành hạn mức sử dụng điện. Trong khi đó, các quan chức thân Nga ở thành phố Kherson cho biết đã sơ tán 5.000 dân thường, với tổng số theo dự kiến là 60.000 người, trước nguy cơ bị Ukraine phản công. Continue reading “Thế giới hôm nay: 21/10/2022”

Thế giới hôm nay: 20/10/2022

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Tổng thống Vladimir Putin đã tuyên bố thiết quân luật từ thứ Tư tại 4 khu vực Ukraine bị Nga kiểm soát một phần. Ông Putin cũng ra lệnh “huy động kinh tế” tại 8 tỉnh giáp biên giới Ukraine của Nga, qua đó cho phép các chính quyền địa phương gia tăng sản xuất và hạn chế di chuyển. Cuộc phản công gần đây của Ukraine đã đẩy quân đội Nga ở Kherson, một thành phố quan trọng ở phía nam, lùi 30 km. Nhà chức trách thân Nga tuyên bố đã bắt đầu sơ tán dân thường khỏi thành phố trước một cuộc tấn công của Ukraine, điều mà Kiyv gọi là “màn tuyên truyền.”

Suella Braverman từ chức bộ trưởng nội vụ Anh, đẩy chính phủ Liz Truss sâu vào khủng hoảng. Bà Braverman cho biết quyết định từ chức vì vi phạm quy tắc của bộ khi gửi một tài liệu chính thức từ email cá nhân. Nhưng bà cũng cáo buộc thủ tướng vi phạm “những cam kết chính.” Trước đó, bà Truss nói “hoàn toàn cam kết” tăng lương hưu phù hợp với lạm phát, vốn lên mức 10,1% trong tháng 9. Continue reading “Thế giới hôm nay: 20/10/2022”

Thế giới hôm nay: 18/10/2022

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Một số ngoại trưởng EU kêu gọi có các biện pháp trừng phạt mới lên Iran vì chuyển giao máy bay không người lái “kamikaze” cho Nga. Các lực lượng Nga được cho là đã sử dụng 28 máy bay không người lái Shahed-136 do Iran sản xuất để tấn công thủ đô Kyiv của Ukraine hôm thứ Hai, làm 4 người thiệt mạng. Trong một diễn biến khác, một máy bay chiến đấu Nga đã đâm vào một tòa chung cư ở thành phố Yeysk, miền nam nước này, sau khi bị hỏng động cơ, cũng khiến 4 người thiệt mạng.

Tân bộ trưởng tài chính Anh Jeremy Hunt đã đảo ngược gần như tất cả các biện pháp thuế còn lại theo kế hoạch ngân sách được người tiền nhiệm Kwasi Kwarteng công bố ba tuần trước. Mức thuế cơ bản sẽ vẫn ở mức 20% vô thời hạn và giới hạn giá năng lượng sẽ được xem xét lại trong tháng 4 tới. Những động thái này gần như là lời cáo chung cho chính sách kinh tế của thủ tướng Liz Truss, qua đó đặt bà vào tình thế chính trị vô cùng nguy hiểm. Continue reading “Thế giới hôm nay: 18/10/2022”

Thế giới hôm nay: 17/10/2022

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Đại hội Đảng Cộng sản Trung Quốc lần thứ 20 đã khai mạc tại Bắc Kinh, trong đó chủ tịch Tập Cận Bình phát biểu khai mạc với cam kết “thống nhất” Trung Quốc bằng cách đặt Đài Loan dưới sự kiểm soát của đại lục. Ông nói Bắc Kinh sẽ “thực hiện tất cả các biện pháp cần thiết” để dập tắt “các phong trào ly khai,” thậm chí bằng vũ lực nếu cần thiết. Ông Tập cũng bảo vệ chính sách zero-covid, gọi các biện pháp ngăn chặn virus là “cuộc chiến toàn dân.” Bất chấp quy ước các nhà lãnh đạo Đảng chỉ phục vụ tối đa hai nhiệm kỳ 5 năm, đại hội dự kiến ​​sẽ trao cho ông Tập một nhiệm kỳ thứ ba.

Tân bộ trưởng tài chính Anh Jeremy Hunt nói kế hoạch thúc đẩy tăng trưởng của chính phủ tỏ ra “quá xa vời và quá nhanh.” Trong một nỗ lực tiếp theo để xoa dịu thị trường trái phiếu, ông còn cho biết sẽ tăng thuế và cắt giảm chi tiêu công. Thống đốc Ngân hàng Trung ương Anh Andrew Bailey nói lãi suất sẽ phải tăng hơn nữa so với dự kiến ​​vì lạm phát cao. Continue reading “Thế giới hôm nay: 17/10/2022”

Thế giới hôm nay: 13/10/2022

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Các bộ trưởng quốc phòng từ hơn 50 nước sẽ gặp nhau tại hội nghị thượng đỉnh NATO ở Brussels để thảo luận về việc tăng cường viện trợ quân sự cho Ukraine sau loạt tên lửa của Nga hôm thứ Hai. Trước đó vào thứ Ba, nhóm các nước giàu G7 đã cam kết “hỗ trợ tài chính, nhân đạo, quân sự, ngoại giao và pháp lý” cho Ukraine “cho đến khi nào còn cần thiết.”

Ngân hàng Trung ương Anh xác nhận biện pháp can thiệp mua trái phiếu khẩn cấp, vốn được thiết kế để ngăn các quỹ hưu trí bán tháo trái phiếu vì chính sách tài khóa thiếu thận trọng của chính phủ Anh, sẽ kết thúc vào thứ Sáu theo kế hoạch. Lời đảm bảo được ngân hàng đưa ra sau khi một bài viết trên Financial Times cho thấy có khả năng ngân hàng sẽ đi ngược lại tuyên bố của thống đốc Andrew Bailey và cho gia hạn chương trình. Bảng Anh một lần nữa giảm giá so với đô la Mỹ còn lợi suất trái phiếu kỳ hạn 30 năm của Anh tăng mạnh. Continue reading “Thế giới hôm nay: 13/10/2022”

Thế giới hôm nay: 12/10/2022

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Tại cuộc họp khẩn một ngày sau khi Nga dội tên lửa xuống các thành phố Ukraine, các lãnh đạo G7 đã cam kết sẽ “kiên định và không nản lòng” hỗ trợ tài chính cũng như quân sự cho nước này. Trong một tuyên bố chung, nhóm đã cảnh báo về “hậu quả nghiêm trọng” nếu Nga triển khai vũ khí hóa học, sinh học hoặc hạt nhân. Trong khi đó, tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg cho biết NATO “không nhìn thấy bất kỳ thay đổi nào” trong tư thế hạt nhân của Nga.

IMF hạ dự báo tăng trưởng kinh tế toàn cầu cho năm sau xuống còn 2,7%. Báo cáo của quỹ cho rằng một phần ba nền kinh tế toàn cầu có thể rơi vào suy thoái trong năm tới. Dự báo tăng trưởng 3,2% của năm 2022 vẫn không thay đổi. Continue reading “Thế giới hôm nay: 12/10/2022”

Thế giới hôm nay: 11/10/2022

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Tổng thống Vladimir Putin tuyên bố Nga tiến hành không kích lớn nhất kể từ đầu cuộc chiến vào Ukraine để trả đũa vụ đánh bom cầu Kerch ở bán đảo Crimea. Ukraine chưa nhận trách nhiệm vụ đánh bom. Ông Putin đe dọa sẽ có “phản ứng gay gắt” hơn nữa đối với các cuộc tấn công như vậy. Hôm thứ Hai, tên lửa Nga đã dội xuống trung tâm Kyiv; trong khi các vụ nổ cũng được ghi nhận ở Dnipro, Lviv và Ternopil. Ít nhất 11 người thiệt mạng và 64 người bị thương.

Các lực lượng an ninh Iran đã tăng cường trấn áp biểu tình chống chính phủ bằng bạo lực. Kể từ giữa tháng 9 đến nay đã có ít nhất 185 người thiệt mạng. Đụng độ dữ dội giữa người biểu tình và cảnh sát chống bạo động đã được ghi nhận tại các thành phố người Kurd vào thứ Hai. Continue reading “Thế giới hôm nay: 11/10/2022”

Thế giới hôm nay: 10/10/2022

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Theo giới chức Ukraine, ít nhất 12 người đã thiệt mạng và hàng chục người phải nhập viện sau một cuộc tấn công tên lửa vào Zaporizhia. Thống đốc khu vực Oleksandr Starukh cho biết thành phố này, vốn nằm cách nhà máy điện hạt nhân cùng tên đang do Nga quản lý khoảng 52 km, đã bị dội 12 quả tên lửa Nga trong đêm.

Bộ Ngoại giao Nga tuyên bố giao thông đã trở lại trên cây cầu duy nhất nối bán đảo Crimea với Nga, vài giờ sau khi bị vụ nổ đánh sập một bên. Cầu này là đường tiếp tế quan trọng cho quân Nga ở miền nam Ukraine. Trong một diễn biến khác, Nga đã bổ nhiệm Sergei Surovikin, một vị tướng nổi tiếng tàn bạo, làm tổng chỉ huy chiến trường Ukraine. Continue reading “Thế giới hôm nay: 10/10/2022”

Thế giới hôm nay: 06/10/2022

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

OPEC +, trong đó bao gồm Nga, đã đồng ý giảm sản lượng dầu 2 triệu thùng/ngày, tương đương với 2% nguồn cung toàn cầu. Đây là mức cắt giảm lớn nhất kể từ năm 2020. Trong khi đó, các đại sứ EU đã đồng ý áp trần giá dầu cho Nga để trừng phạt ông Putin vì cuộc chiến ở Ukraine cũng như lời đe dọa dùng vũ khí hạt nhân của ông. Khối này đang nỗ lực giảm phụ thuộc vào năng lượng của Nga.

Tổng thống Nga Vladimir Putin đã phê chuẩn đạo luật sáp nhập bốn khu vực của Ukraine, ngay cả khi quân đội Ukraine tiếp tục giành lại lãnh thổ. Tổng thống Volodymyr Zelensky cho biết hôm thứ Ba rằng hàng chục thị trấn đã được giải phóng ở phía đông và phía nam đất nước, nơi quân Ukraine đang tiến lên một cách “nhanh chóng và mạnh mẽ.” Trong khi đó, các quan chức Mỹ cảnh báo Ukraine phải tận dụng đà tiến trước khi mùa đông đến. Continue reading “Thế giới hôm nay: 06/10/2022”

Thế giới hôm nay: 05/10/2022

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Ukraine liên tiếp đạt các bước tiến đáng kể ở miền đông và miền nam đất nước, chiếm lại đất từ chính các vùng lãnh thổ bị Nga sáp nhập một cách bất hợp pháp vào tuần trước. Ở phía đông, các phương tiện quân sự Ukraine được cho là đang di chuyển theo hướng Lysychansk, một thành phố bị Nga chiếm đóng ở vùng Luhansk. Quân đội Ukraine cũng có các thắng lợi nhanh chóng ở tỉnh Kherson miền nam, nơi đà tiến của họ có thể khiến 20.000 lính Nga bị kẹt lại ở hữu ngạn sông Dnieper.

Giao dịch cổ phiếu Twitter bị đình chỉ khi có tin Elon Musk sẽ tiếp tục thương vụ mua lại công ty. Ông Musk dự kiến ​​sẽ trả mức giá ban đầu, 54,20 USD/cổ phiếu. Suốt nhiều tháng qua, ông đã tìm cách xé bỏ hợp đồng mua lại, dẫn đến một tranh chấp pháp lý với Twitter mà dự kiến ​​sẽ ra toà vào cuối tháng này. Continue reading “Thế giới hôm nay: 05/10/2022”

Thế giới hôm nay: 04/10/2022

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Nga thừa nhận Ukraine có bước đột phá quan trọng ở khu vực Kherson miền nam, ngay sau khi Ukraine xác nhận kiểm soát hoàn toàn Lyman, một trung tâm hậu cần quan trọng ở Donetsk. Hai khu vực này nằm trong số bốn vùng bị Nga sáp nhập bất hợp pháp vào tuần trước. Trong khi đó, Nga cho biết vẫn chưa quyết định đường biên giới của hai tỉnh Kherson và Zaporizhia. Dmitry Peskov, người phát ngôn của Điện Kremlin, nói sẽ “tham khảo ý kiến” của người dân trong khu vực.

Phát biểu tại hội nghị Đảng Bảo thủ, bộ trưởng tài chính Anh Kwasi Kwarteng thừa nhận có một “sự hỗn loạn nhỏ” sau khi kế hoạch ngân sách của ông được công bố vào tuần trước, song tiếp tục khẳng địch duy trì “cách tiếp cận mới.” Trước đó, ông Kwarteng đã hủy kế hoạch bỏ mức thuế thu nhập 45% cho những người có thu nhập cao nhất. Ông và thủ tướng Liz Truss đã dành cả cuối tuần để nhấn mạnh sẽ không lùi bước. Continue reading “Thế giới hôm nay: 04/10/2022”

Thế giới hôm nay: 03/10/2022

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Quân đội Nga đã rút lui khỏi Lyman, một trung tâm hậu cần quan trọng ở Donetsk, vài giờ sau khi lực lượng Ukraine tiến vào thành phố. Ukraine cho biết thắng lợi sẽ cho phép họ tiến vào vùng Luhansk, vốn bị Nga chiếm đóng từ tháng 7. Thất bại chiến trường này diễn ra ngay sau khi Vladimir Putin sáp nhập 4 khu vực của Ukraine, bao gồm Donetsk và Luhansk, một cách bất hợp pháp. Lãnh đạo Ramzan Kadyrov của Chechnya, một nước cộng hoà thuộc Nga, đã kêu gọi ông Putin tiến hành “các bước quyết liệt hơn,” bao gồm cả “việc sử dụng vũ khí hạt nhân chiến thuật.”

Người Brazil bắt đầu đi bỏ phiếu bầu cử tổng thống. Tổng thống đương nhiệm theo chủ nghĩa dân túy Jair Bolsonaro đang muốn hướng tới nhiệm kỳ hai, nhưng thăm dò cho thấy ông sẽ bị đánh bại bởi cựu tổng thống cánh tả Luiz Inacio Lula da Silva. Cho tới nay quá trình vận động tranh cử đã diễn ra vô cùng gay gắt và đôi khi có bạo lực. Nếu Lula đạt hơn 50% số phiếu bầu, ông sẽ thắng ngay từ vòng một mà không cần đi tiếp vào vòng hai. Continue reading “Thế giới hôm nay: 03/10/2022”

Thế giới hôm nay: 30/09/2022

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Bão Ian khiến hơn 2 triệu người ở Florida bị mất điện. Thống đốc bang Ron DeSantis cho biết cơn bão này có tác động “lịch sử” và sẽ gây ra lũ lụt kỷ lục. Với tốc độ gió gần 150mph (240km/h), Ian nằm ngay dưới cấp năm, tức cấp bão nghiêm trọng nhất; nó là một trong những cơn bão mạnh nhất từng đổ bộ vào đất liền Mỹ. Bão dự kiến ​​sẽ đổ bộ vào Bắc Carolina vào thứ Sáu.

Nga nói sẽ chính thức sáp nhập 4 vùng chiếm đóng ở Ukraine vào thứ Sáu, chỉ vài ngày sau cuộc trưng cầu dân ý giả, trong đó chế độ của tổng thống Vladimir Putin nắm quyền kiểm phiếu và dùng vũ lực kiểm soát cử tri. Nhiều quốc gia, bao gồm cả Serbia, nước có quan hệ chặt chẽ với Nga, đã tuyên bố không công nhận kết quả trưng cầu dân ý. Continue reading “Thế giới hôm nay: 30/09/2022”

Thế giới hôm nay: 28/09/2022

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Các quan chức Ukraine cho biết nguyên nhân vụ rò rỉ khí đốt của đường ống Nord Stream 1 và 2 giữa Nga và Đức là “tấn công khủng bố” do Nga tiến hành. Các vụ nổ dưới nước đã được ghi nhận trước khi có rò rỉ. Cả hai đường ống đều chứa đầy khí đốt nhưng không hoạt động, một phần vì Nga muốn đáp trả các lệnh trừng phạt kinh tế. Đan Mạch và Đức đang điều tra nguyên nhân. Thủ tướng Ba Lan cho biết ông nghi ngờ có hành vi phá hoại.

Bão Ian đổ bộ vào Cuba, khiến 1 triệu người bị mất điện và buộc 50.000 người phải sơ tán. Ian dự kiến ​​sẽ mạnh lên trước khi đến Florida vào thứ Tư. Nhiều người Floridia đã phải sơ tán. Dự báo cho thấy mùa bão Đại Tây Dương năm nay, kéo dài đến ngày 30 tháng 11, sẽ nghiêm trọng bất thường — một phần do tương tác giữa Thái Bình Dương và bầu khí quyển. Continue reading “Thế giới hôm nay: 28/09/2022”