[NCQT]

Triển vọng chế tạo thành công thuốc điều trị COVID-19

Nguồn: Hannah Balfour, “EIDD-2801 shows efficacy against COVID-19 in human cells and mice”, Drug Target Review, 07/04/2020.

Biên dịch: Nguyễn Hải Hoành

Các cộng tác viên nghiên cứu chế tạo thuốc EIDD-2801 cho biết thuốc kháng virus EIDD-2801 phổ rộng loại uống qua đường miệng có thể là thuốc phòng ngừa hoặc điều trị tiềm năng cho COVID-19 và các coronavirus khác.

Các nhà nghiên cứu đã chứng minh rằng EIDD-2801, một loại thuốc uống chống virus, có thể được sử dụng làm thuốc phòng ngừa hoặc điều trị SARS-CoV-2, loại coronavirus gây ra đại dịch COVID-19. Thuốc này cũng có hiệu quả điều trị chống lại các coronavirus có liên quan với SARS-CoV và MERS-CoV.

Các cộng tác viên của Đại học Bắc Carolina tại (UNC-) Học viện Y tế Công cộng Toàn cầu Chapel Hill, Trung tâm Y tế thuộc Đại học Vanderbilt (VUMC) và Viện Phát triển Thuốc Emory (EIDD), tất cả đã thử nghiệm dùng EIDD-2801 ở chuột và cả ở các tế bào phổi người được nuôi cấy bị nhiễm các loại coronavirus khác nhau. Các phát hiện của họ đã được công bố trên tạp chí Science Translational Medicine.

EIDD-2801 tương tự như Remdesivir;[1] cả hai loại thuốc này đều hoạt động theo phương thức mô phỏng ribonucleoside — thành phần chính của các phân tử RNA. Trong quá trình sao chép, khi được kết hợp với RNA của virus, thuốc sẽ gây ra lỗi suy nhược virus, qua đó ngăn chặn sự lan truyền virus. Tuy nhiên, các nhà khoa học gợi ý rằng thuốc EIDD-2801 có thể có một số ưu thế so với thuốc Remdesivir.

Nhóm nghiên cứu nói, khi dùng EIDD-2801 làm thuốc phòng bệnh, nó có thể ngăn ngừa các tổn thương phổi nghiêm trọng ở chuột bị nhiễm virus. Trong khoảng từ 12 đến 48 giờ sau khi chuột bắt đầu bị nhiễm bệnh, thuốc có thể làm giảm bớt lượng virus và giảm thể trọng chuột. Mặc dù đó là một phạm vi điều trị [therapeutic window, còn dịch là khoảng thời gian điều trị] nhỏ đối với chuột, nhưng các nhà nghiên cứu cho rằng ở con người, khoảng thời gian từ lúc phát bệnh (bởi coronavirus) cho tới lúc chết thì lâu hơn ở chuột, vì thế phạm vi điều trị đối với người sẽ lớn hơn.

Ralph Baric, tác giả nghiên cứu cao cấp, Giáo sư dịch tễ học nổi tiếng tại Học viện UNC-Chapel Hill Gillings của Tổ chức Sức khỏe cộng đồng toàn cầu cho biết: Thuốc này không chỉ có tiềm năng cao trong điều trị bệnh nhân COVID-19, mà còn rất có hiệu quả trong điều trị các bệnh nhiễm coronavirus nghiêm trọng khác.

EIDD-2801 là dạng uống qua miệng của hợp chất chống virus EIDD-1931. Các nhà nghiên cứu cho biết phương pháp điều trị bằng thuốc uống được ưa thích hơn, đặc biệt là việc điều trị phòng bệnh có thể thực hiện bên ngoài môi trường lâm sàng, chứ không phải tiêm tĩnh mạch như khi dùng các phương pháp khác điều trị COVID-19 – chẳng hạn khi dùng thuốc Remdesivir.

Andrea Pruijssers, nhà khoa học chống virus đầu ngành của Phòng thí nghiệm Denison tại VUMC nói: “Chúng tôi rất ngạc nhiên về khả năng của EIDD-1931 và EIDD-2801 trong việc ức chế tất cả các coronavirus được thí nghiệm và về tiềm năng điều trị COVID-19 theo cách uống thuốc.”

Mark Denison, Giáo sư nhi khoa của Edward Claiborne Stahlman tại VUMC, là tác giả cao cấp của một dự án nghiên cứu hoàn thành vào tháng 12 năm 2019. Dự án này lần đầu tiên cho biết EIDD-1931 đã ngăn chặn được sự sao chép trên diện rộng của coronavirus. Trong một nghiên cứu mới, Maria Agostini, nghiên cứu sinh sau tiến sĩ tại phòng thí nghiệm của GS Denison, đã chứng minh rằng EIDD-1931 có khả năng ức chế các virus có tính kháng thuốc Remdesivir.

“Trên thực tế, virus mang đột biến kháng thuốc Remdesivir càng dễ dàng chịu ảnh hưởng của EIDD-1931, và ngược lại cũng vậy. Điều đó cho thấy có thể kết hợp dùng hai loại thuốc này để nâng cao hiệu quả điều trị và ngăn chặn sự xuất hiện tình trạng kháng thuốc,” theo lời George Painter, Giám đốc điều hành của tổ chức phi lợi nhuận DRIVE (Liên doanh đổi mới thuốc tại Đại học Emory) và giám đốc Viện Nghiên cứu phát triển thuốc Emory (EIDD).

Theo dự kiến, ​​cuối mùa xuân này sẽ bắt đầu tiến hành nghiên cứu lâm sàng về EIDD-2801 trên cơ thể người. Các nhà nghiên cứu hy vọng rằng nếu thuốc EIDD-2801 thành công, nó có thể được sử dụng không những trong đại dịch COVID-19 hiện nay mà còn trong việc ngăn ngừa sự bùng phát các dịch bệnh coronavirus khác sau này.

“Trong 20 năm qua đã xuất hiện ba loại coronavirus gây bệnh trên con người, xem ra sau đây có lẽ chúng ta sẽ còn tiếp tục thấy nhiều loại virus nữa,” Timothy Sheahan, phó giáo sư dịch tễ học của Gillings và cộng tác viên của Phòng thí nghiệm Baric, một trong các tác giả ban đầu của loại thuốc mới này, nói. “Thuốc EIDD-2801 hứa hẹn sẽ không chỉ điều trị cho bệnh nhân COVID-19 hiện nay mà còn điều trị các loại coronavirus mới có thể xuất hiện trong tương lai.

 —————-

[1] Remdesivir là loại thuốc kháng virus do công ty Gilead Sciences Inc. (GILD, Mỹ) nghiên cứu chế tạo, đang thử nghiệm lâm sàng có kết quả tốt tại Mỹ; tháng 2/2020 đã được Bộ Y tế Trung Quốc cấp phép tiến hành hai nghiên cứu thử nghiệm lâm sàng cho các bệnh nhân nhiễm virus 2019-nCoV tại Vũ Hán.

[Author]

Posts