02/01/1923: Bộ trưởng Nội vụ Mỹ Albert Fall từ chức vì bê bối tham nhũng

Nguồn: Secretary Fall resigns in Teapot Dome scandal, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1923, Albert Fall, Bộ trưởng Bộ Nội vụ Mỹ, tuyên bố ông sẽ từ chức trước làn sóng phẫn nộ của công chúng về vụ bê bối Teapot Dome. Việc Fall từ chức, có hiệu lực hai tháng sau đó, đã làm sáng tỏ quan hệ tham nhũng giữa các nhà phát triển ở miền tây nước Mỹ và chính phủ liên bang.

Sinh ra ở Kentucky vào năm 1861, Albert Fall chuyển đến New Mexico vào năm 1887 vì các bác sĩ nói rằng không khí khô ráo của sa mạc sẽ giúp ông cải thiện sức khỏe. Fall đã làm việc chăm chỉ tại ngôi nhà mới của mình, nhanh chóng xây dựng một trang trại chăn nuôi lớn gần Las Cruces, đồng thời đầu tư vào khai thác bạc cũng như nhiều hoạt động kinh doanh khác. Vào đầu thế kỷ 20, Fall đã là một doanh nhân quyền lực và được kính trọng ở miền tây. Sau đó, ông sử dụng nguồn lực đáng kể của mình để giành được một ghế trong Thượng viện Mỹ khi New Mexico trở thành một tiểu bang vào năm 1912. Continue reading “02/01/1923: Bộ trưởng Nội vụ Mỹ Albert Fall từ chức vì bê bối tham nhũng”

03/08/1923: Calvin Coolidge tuyên thệ nhậm chức tổng thống

Nguồn: Calvin Coolidge takes oath of office after Warren G. Harding’s death, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1923, Calvin Coolidge đã tuyên thệ nhậm chức Tổng thống thứ 30 của Mỹ, vài giờ sau cái chết của Tổng thống Warren G. Harding.

Sinh ngày 04/07/1872 tại Plymouth, Vermont, Coolidge là con trai của một thủ kho trong làng. Ông tốt nghiệp trường Đại học Amherst ở Massachusetts và đã thăng tiến trong giới chính trị của tiểu bang, với tư cách là đảng viên Cộng hòa, từ ủy viên hội đồng thành phố ở Northampton năm 1898 đến thống đốc năm 1918. Coolidge đã giành được tấm vé của Đảng Cộng hòa vào năm 1920 trong liên danh tranh cử của Harding, và họ đã giành được chiến thắng quyết định trước bộ đôi của đảng Dân chủ, gồm James Cox và Franklin Delano Roosevelt. Continue reading “03/08/1923: Calvin Coolidge tuyên thệ nhậm chức tổng thống”

10/01/1923: Tổng thống Harding ra lệnh rút quân Mỹ khỏi Đức

Nguồn: President Harding orders U.S. troops home from Germany, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1923, bốn năm sau khi Thế chiến I kết thúc, Tổng thống Warren G. Harding đã ra lệnh cho quân đội Mỹ đang đóng tại Đức phải trở về nhà.

Năm 1917, sau nhiều năm bế tắc đẫm máu dọc theo Mặt trận phía Tây, việc các lực lượng mới, được trang bị đầy đủ của Mỹ tham gia vào Thế chiến I – một quyết định được Tổng thống Woodrow Wilson công bố vào tháng 4 và phần lớn nguyên nhân là do những đợt tấn công trắng trợn của Đức vào các tàu Mỹ – đã được chứng minh là một bước ngoặt lớn trong cuộc xung đột. Lực lượng hải quân Mỹ đến Anh vào ngày 9/4, chỉ ba ngày sau khi chính thức tuyên chiến. Ngày 13/6, Lực lượng Viễn chinh Mỹ, do Tướng John J. Pershing nổi tiếng chỉ huy, đổ bộ lên bờ biển nước Pháp. Continue reading “10/01/1923: Tổng thống Harding ra lệnh rút quân Mỹ khỏi Đức”

20/11/1923: Cấp bằng sáng chế cho đèn giao thông ba tín hiệu

Nguồn: Garrett Morgan patents three-position traffic signal, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1923, Văn phòng Sáng chế Mỹ đã cấp Bằng sáng chế số 1.475.074 cho đèn giao thông ba tín hiệu của nhà phát minh kiêm nhà báo 46 tuổi Garrett Morgan. Dù phát minh của Morgan không phải là đèn tín hiệu giao thông đầu tiên (chiếc đầu tiên đã được lắp đặt ở London vào năm 1868), nó vẫn là một bước đổi mới quan trọng: nhờ có thêm tín hiệu thứ ba ngoài Dừng và Đi, nó giúp điều phối các phương tiện băng qua đường một cách an toàn hơn so với loại đèn trước đó.

Morgan, con trai của hai người từng là nô lệ, sinh ra ở Kentucky vào năm 1877. Khi mới 14 tuổi, ông chuyển đến Ohio để tìm việc làm. Đầu tiên, ông làm thợ sửa đồ vặt ở Cincinnati; tiếp theo, ông chuyển đến Cleveland, tiếp tục với công việc thợ sửa máy may. Continue reading “20/11/1923: Cấp bằng sáng chế cho đèn giao thông ba tín hiệu”

07/03/1923: “Stopping by Woods on a Snowy Evening” được xuất bản

Nguồn: “Stopping by Woods on a Snowy Evening” is published, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1923, New Republic đã cho xuất bản bài thơ Stopping by Woods on a Snowy Evening (Dừng Chân ven Rừng một Chiều Tuyết Xuống) của Robert Frost. Bắt đầu bằng dòng thơ nổi tiếng “Whose woods these are, I think I know. His house is in the village though” (Rừng trước mặt thuộc về ai ta biết. Nhà chủ nhân ở mãi tận trong làng), bài thơ này đã giúp hàng triệu học sinh Mỹ làm quen với thơ ca.

Giống như hầu hết các bài thơ của Frost, Stopping by Woods sử dụng giọng điệu của một nông dân New England giản dị – người đang chiêm ngưỡng một cảnh quan hàng ngày. Nhưng bản thân Robert Frost lại rất khác với những người kể chuyện mà ông đã tạo ra. Dù gắn bó lâu dài với New England và nông nghiệp, Frost thực ra đã chào đời ở California vào năm 1874 và tiếp tục sống ở đây cho đến khi cha ông, một nhà báo, qua đời khi ông lên 11 tuổi. Continue reading “07/03/1923: “Stopping by Woods on a Snowy Evening” được xuất bản”

08/11/1923: Đảo chính Nhà hàng Bia

Nguồn: Beer Hall Putsch begins, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1923, Adolf Hitler, Chủ tịch của Đảng Quốc Xã cực hữu, đã phát động Đảo chính Nhà hàng Bia (Beer Hall Putsch), nỗ lực đầu tiên của ông ta nhằm giành lấy quyền kiểm soát chính phủ Đức.

Sau Thế chiến I, phe Hiệp Ước chiến thắng đã yêu cầu hàng tỷ USD tiền bồi thường chiến phí từ Đức. Để đáp ứng các yêu cầu này, chính phủ dân chủ Đức đã làm tổn hại nền kinh tế và dẫn đến lạm phát nghiêm trọng. Đồng mark Đức, được định giá 5 mark = 1 dollar vào đầu năm 1921, đã rớt giá đến mức 4 tỷ mark = 1 dollar vào năm 1923. Trong khi đó, hàng ngũ Đảng Quốc Xã ngày một nhiều thêm những người Đức giận dữ, đồng cảm với sự thù hận của đảng này đối với chính phủ dân chủ, chính trị cánh tả, và người Đức gốc Do Thái. Đầu tháng 11/1923, chính phủ khởi động lại việc trả tiền bồi thường chiến phí, và Đức Quốc Xã quyết định hành động. Continue reading “08/11/1923: Đảo chính Nhà hàng Bia”

02/08/1923: TT Harding qua đời trước khi bê bối nổ ra

Nguồn: Harding dies before scandals break, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1923, trong một khách sạn ở San Francisco, Tổng thống Warren G. Harding đã bất ngờ qua đời vì đột quỵ ở tuổi 58. Harding đang trên đường trở về từ một chuyến đi thăm Alaska và Bờ Tây, hành trình mà nhiều người tin rằng đã được ông lựa chọn để thoát khỏi những tin đồn râm ran tại Washington về nạn tham nhũng trong chính quyền của ông.

Harding, một thượng nghị sĩ đến từ Ohio không thực sự được đánh giá cao, đã được đề cử làm ứng viên Tổng thống của Đảng Cộng hòa vào năm 1920 bởi đảng này đang bế tắc và chẳng thể tìm được ứng viên nào nổi bật hơn. Harding ra tranh cử với cam kết “trở lại bình thường” (return to normalcy) sau Thế chiến I, và sang tháng 11, ông được bầu làm Tổng thống Mỹ thứ 29 với một chiến thắng áp đảo. Ý thức về những hạn chế của riêng mình, Harding hứa sẽ chỉ định một nội các đại diện cho “các bộ óc tốt nhất” nước Mỹ, nhưng tiếc thay, tuy ông đã chọn được một số người rất thông minh, nhưng họ lại ít có ý thức trách nhiệm xã hội. Continue reading “02/08/1923: TT Harding qua đời trước khi bê bối nổ ra”