Nguồn: “Castro visits the United States,” History.com (truy cập ngày 14/4/2015).
Biên dịch & Hiệu đính: Nguyễn Huy Hoàng
Ngày 15 tháng 4 năm 1959, hơn 4 tháng sau khi đưa Cách mạng Cuba tới thắng lợi, Fidel Castro tới thăm Hoa Kỳ. Chuyến thăm này được đánh dấu bằng những căng thẳng giữa Castro và chính phủ Mỹ.
Ngày mùng 1 tháng 1 năm 1959, cuộc cách mạng của Castro đã lật đổ nhà độc tài Cuba Fulgencio Batista. Từ khi chế độ mới ở Cuba ra đời, giới chức Mỹ đã lo lắng về nhà cách mạng với bộ râu quai nón này. Những bài hùng biện chống Mỹ của Castro, kế hoạch quốc hữu hóa tài sản của nước ngoài ở Cuba, và liên minh của Castro với một số người được cho là tả khuynh (bao gồm cả Che Guevara, người phó của Castro) đã nhắc các nhà ngoại giao Mỹ phải để mắt tới Castro.
Dù khiến giới chính trị gia lo lắng, Castro lại được lòng báo giới Mỹ – câu chuyện về những ngày đấu tranh du kích ở Cuba, bộ quần áo rằn ri và đôi giày cao cổ mà ông ưa chuộng, cùng với bộ râu quai nón, đã tạo nên một hình tượng nổi bật. Tháng 4 năm 1959, nhận lời mời của American Society of Newspaper Editors (Hiệp hội các Nhà biên tập báo chí Hoa Kỳ), Castro sang thăm Mỹ.
Chuyến đi của Castro có một khởi đầu tốt đẹp khi Tổng thống Dwight D. Eisenhower tỏ rõ ông không có ý định gặp gỡ Castro. Thay vào đó, Eisenhower đã tới sân golf để tránh phải gặp Castro. Castro đã có cuộc nói chuyện tại Hội đồng Quan hệ Đối ngoại (CFR), một viện chính sách có trụ sở ở New York, bao gồm các công dân và cựu quan chức chính phủ quan tâm tới quan hệ quốc tế của Mỹ. Castro khá cứng rắn trong suốt buổi trao đổi, khẳng định rõ Cuba sẽ không cầu xin Hoa Kỳ viện trợ kinh tế. Nổi giận với một số câu hỏi của cử tọa, Castro đột ngột rời buổi nói chuyện.
Cuối cùng, trước khi về Cuba, Castro đã gặp Phó Tổng thống Richard Nixon. Cá nhân Nixon hy vọng cuộc nói chuyện của ông có thể đẩy Castro “đi đúng hướng” và tránh khỏi các chính sách cực đoan, nhưng sau cuộc nói chuyện Nixon chỉ thấy nghi ngờ về khả năng định hướng tư duy Castro. Nixon kết luận rằng Castro “hoặc là quá ngây thơ về chủ nghĩa cộng sản, hoặc là đang phải tuân theo kỷ luật của (đảng) cộng sản – tôi đoán là vế trước.”
Quan hệ giữa Mỹ và Castro suy giảm nhanh chóng sau chuyến thăm hồi tháng 4. Trong chưa đầy một năm, Tổng thống Eisenhower đã yêu cầu CIA bắt đầu trang bị vũ khí và huấn luyện một nhóm người Cuba lưu vong để quay trở lại tấn công Cuba (vụ tấn công thảm bại, được biết đến dưới tên gọi Sự kiện Vịnh Con Lợn, cuối cùng đã được tiến hành dưới thời chính quyền John F. Kennedy). Tình trạng thù địch Chiến tranh Lạnh giữa Mỹ và Cuba đã kéo dài hơn 40 năm sau đó.
