03/07/1957: Khrushchev củng cố quyền lực

Print Friendly, PDF & Email

Nguồn: Khrushchev consolidates his power, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1957, Nikita Khrushchev lên nắm quyền kiểm soát tại Liên Xô sau khi đã dàn xếp để loại bỏ những đối thủ nặng ký nhất của mình khỏi các vị trí quan trọng trong chính phủ. Hành động của Khrushchev làm hài lòng nước Mỹ vốn coi ông như một nhân vật ôn hòa hơn trong chính phủ cộng sản Nga.

Khrushchev đã tham gia tranh giành quyền kiểm soát Liên Xô kể từ sau cái chết của nhà độc tài lâu năm Joseph Stalin vào tháng 03/1953. Sau khi Stalin qua đời, Liên Xô được cai trị bởi một Đoàn chủ tịch (presidium) gồm 10 thành viên. Khrushchev chỉ là một thành viên trong hội đồng này, nhưng chỉ trong vòng bốn năm, ông đã dần dần nắm quyền kiểm soát toàn bộ.

Tháng 06/1957, Khrushchev sống sót sau âm mưu của các đối thủ chính trị nhằm loại bỏ ông khỏi chính phủ. Sang tháng 07, ông đã trả thù. Từ năm 1953, Khrushchev đã cố gắng gầy dựng đồng minh trong quân đội Liên Xô và giành quyền kiểm soát toàn bộ bộ máy của Đảng Cộng sản. Ngày 03/07/1957, những năm tháng cố gắng này đã được đền đáp khi ông sử dụng các mối quan hệ chính trị quan trọng và liên minh của mình để loại bỏ ba đối thủ chính. Vyacheslav Molotov, Georgi M. Malenkov, và Lazar Kaganovich đã bị bỏ phiếu loại khỏi Đoàn chủ tịch và bị hạ cấp xuống các vị trí thấp hơn trong chính phủ. Khrushchev sau đó trở thành người có quyền tối cao và đã điều hành đất nước cho đến khi chính ông bị loại khỏi chính phủ vào năm 1964.

Tại Mỹ, tin tức về “vụ dọn dẹp” của Khrushchev đã được chào đón với sự lạc quan. Đặc biệt là vì Malenkov và Molotov được coi là “những người cộng sản cứng rắn” theo kiểu Stalinist. Trong khi đó, Khrushchev được xem là “ôn hòa,” người có thể chấp nhận mối quan hệ dễ chịu hơn với Mỹ.

Trong những năm sau đó, các quan chức Mỹ thường thất vọng với nhà lãnh đạo mới nhất của Liên Xô, người dường như đã dao động giữa những lời lẽ nồng ấm về việc “chung sống hòa bình” với Mỹ và những luận điệu hiếu chiến về việc “đào mồ chôn” hệ thống tư bản. Quyền lực của Khrushchev bắt đầu suy yếu vào năm 1962. Nhiều quan chức Liên Xô đã mô tả hành vi của ông là “hèn nhát” trong sự kiện Khủng hoảng Tên lửa Cuba tháng 10/1962 và ông bị lật đổ vào năm 1964. Người kế nhiệm Nikita Khrushchev là Leonid Brezhnev.