16/10/1854: Lincoln lên tiếng chống lại chế độ nô lệ

Print Friendly, PDF & Email

Nguồn: Lincoln speaks out against slavery, History.com

Biên dịch: Trần Mẫn Linh

Vào ngày này năm 1854, một luật sư ít tên tuổi và là ứng viên Quốc hội tương lai đến từ tiểu bang Illinois – Abraham Lincoln – đã có bài phát biểu về Đạo luật Kansas-Nebraska vừa được Quốc hội thông qua 5 tháng trước đó. Trong bài phát biểu của mình, vị tổng thống tương lai đã lên án đạo luật và trình bày quan điểm của mình về chế độ nô lệ, điều mà ông gọi là “vô đạo đức”.

Theo các điều khoản của Đạo luật Kansas-Nebraska, hai vùng lãnh thổ mới, Kansas và Nebraska, sẽ được phép gia nhập Liên bang và công dân mỗi lãnh thổ sẽ được trao quyền quyết định liệu chế độ nô lệ có được cho phép trong lãnh thổ của họ hay không.

Người ta tin rằng, hành động này sẽ tạo tiền lệ cho việc xác định tính hợp pháp của chế độ nô lệ ở những lãnh thổ mới khác. Cuộc tranh cãi về đạo luật đã ảnh hưởng đến các cuộc đua chính trị trên cả nước vào mùa thu năm đó. Những người theo chủ nghĩa bãi nô, như Lincoln, hy vọng sẽ thuyết phục được các nhà lập pháp ở các vùng lãnh thổ mới từ bỏ chế độ nô lệ.

Lincoln, người đang làm luật sư vào thời điểm đó, đã thay mặt cho những người Cộng hòa theo chủ nghĩa bãi nô ở Illinois để vận động chống lại Đạo luật Kansas-Nebraska. Ông đã lên án các thành viên của Đảng Dân chủ vì ủng hộ một đạo luật mà “cho rằng việc một người bắt một người khác làm nô lệ là một quyền hợp đạo đức.” Ông cho rằng luật này đi ngược lại nguyên tắc nền tảng của người Mỹ, rằng “tất cả mọi người sinh ra đều bình đẳng.” Lincoln là một người thật tâm theo chủ nghĩa bãi nô, nhưng ông nhận ra rằng việc cấm chế độ nô lệ ở những bang mà nó đã tồn tại từ trước có thể dẫn tới nội chiến. Thay vào đó, ông đấu tranh chống lại sự lan rộng của chế độ nô lệ ở những bang mới. Ông hi vọng kế hoạch này sẽ giúp duy trì Liên bang và từ từ xóa bỏ chế độ nô lệ bằng cách hạn chế phạm vi của nó ở miền Nam, nơi mà ông tin “chắn chắn nó sẽ dần chết đi.”

Lincoln và những người theo chủ nghĩa bãi nô đã vô cùng lo lắng khi Kansas bầu cho một ứng viên tán thành chế độ nô lệ vào Quốc hội vào tháng 11. Khi sự nghiệp chính trị của Lincoln phất lên trong những năm tiếp theo, ông liên tục nhắc đến Đạo luật Kansas-Nebraska và một khả năng dường như không thể tránh khỏi là Kansas sẽ trở thành một tiểu bang theo chế độ nô lệ khi đạo luật này “được hình thành từ bạo lực, được thông qua trong bạo lực, được duy trì và thực thi bởi bạo lực.”

Lincoln tiếp tục tích cực vận động chống lại chế độ nô lệ ở Kansas, đồng thời hỗ trợ gây quỹ để ủng hộ các ứng cử viên chống chế độ nô lệ ở tiểu bang này. Trong khi đó, ông tiếp tục với nghề luật và tranh cử vào Thượng viện Hoa Kỳ năm 1859. Mặc dù ông đã thua ứng viên đảng Dân chủ Stephen Douglas, song Lincoln bắt đầu gây dựng tên tuổi của mình trong nền chính trị quốc gia và nhận được sự ủng hộ ngày càng tăng từ các bang phía Bắc cùng những người theo chủ nghĩa bãi nô trên toàn quốc. Chính khu vực bầu cử này đã giúp ông giành được chức tổng thống vào năm 1860.