Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy
Ít nhất 50 người thiệt mạng và hơn 200 người bị thương vì giẫm đạp tại lễ tang của Qassem Suleimani, vị tướng quân đội Iran bị Mỹ ám sát vào tuần trước. Hàng chục ngàn người đã đổ xuống các con đường của thành phố Kerman, quê hương Suleimani, để tỏ lòng kính trọng. Các quan chức đã tuyên bố hoãn lễ an táng.
Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ dường như đã rút lại lời đe dọa của Tổng thống Donald Trump đối với Iran hai ngày trước đó. Khi được hỏi liệu các lực lượng Mỹ có nhắm vào các địa điểm văn hóa Iran để đáp trả các đòn trả thù của Iran hay không, Mark Esper nhấn mạnh rằng họ sẽ “tuân theo luật xung đột vũ trang”. Ông cũng phủ nhận rằng Mỹ đang lên kế hoạch rút khỏi Iraq.
Nhà chức trách Mexico vừa công bố số người chết vì bạo lực băng đảng, cho biết khoảng 62.000 người đã bị “biến mất” kể từ năm 2006, thời điểm nước này bắt đầu “cuộc chiến chống ma túy”. Các quan chức trước đây đưa ra con số 40.000. Con số này không bao gồm các nạn nhân giết người đã được nhận dạng – riêng số này đã có tới 31,000 người chỉ trong năm 2019.
Pedro Sánchez thắng sít sao và giành được quyền thành lập một chính phủ thiểu số mới ở Tây Ban Nha. Với nhiều đảng bỏ phiếu trắng, thủ tướng của đảng Xã hội thắng cuộc bỏ phiếu tín nhiệm với tỉ lệ 167-165, tạo điều kiện để ông xây dựng liên minh với đảng Podemos cực tả. Chính trị Tây Ban Nha đã ở trong tình trạng mông lung sau hai cuộc tổng tuyển cử liên tiếp bất phân thắng bại.
Lạm phát tháng 12 ở khu vực đồng euro đạt mức cao nhất trong sáu tháng qua. Giá tiêu dùng tăng 1,3% so với cùng kỳ năm ngoái, so với mức 1% của tháng trước. Đây là bằng chứng cho thấy nền kinh tế của khối đang ổn định lại: do lo ngại lạm phát thấp sẽ mang đến các rắc rối kinh tế sâu sắc, Ngân hàng Trung ương châu Âu năm ngoái đã cắt giảm lãi suất.
Aston Martin cảnh báo lợi nhuận lần thứ hai chỉ trong sáu tháng. Nhà sản xuất xe hơi hạng sang của Anh cho biết tỷ suất lợi nhuận trong năm 2019 sẽ là 12,5-13,5%, thấp hơn mức 20% mà họ đưa ra trước đây. Tin này đã khiến giá cổ phiếu Aston Martin giảm 10%. Cố phiếu này đã giảm giá hơn 75% kể từ khi lên sàn hồi năm 2018.
Một tòa án ở Mỹ đã ra phán quyết buộc Ikea phải bồi thường cho một gia đình 46 triệu đô la sau khi một đứa con của họ bị chết bởi một chiếc tủ ngăn kéo đổ đè vào người vào năm 2017. Jozef Dudek, khi ấy hai tuổi, bị chết ngạt tại nhà sau khi bị chiếc tủ của gã khổng lồ hàng nội thất Thụy Điển đè lên người. Hồi năm 2016 Ikea đã thu hồi hàng triệu chiếc tủ ngăn kéo ở Bắc Mỹ do lo ngại về an toàn.
TIÊU ĐIỂM
Carlos Ghosn sẽ họp báo hôm nay
Hôm nay, vị giám đốc cũ của Nissan và Renault sẽ có buổi họp báo đầu tiên kể từ khi đào thoát khỏi Nhật Bản. Trước khi thoát ra nước ngoài hồi tháng trước, được cho là bằng máy bay riêng, Carlos Ghosn đang chờ bị xét xử về các hành vi sai phạm tài chính. Cuộc đào thoát đã làm bối rối giới chức Nhật Bản, những người mà khi ấy đáng ra phải đang canh gác căn hộ cao cấp của ông ở Tokyo. Masako Mori, bộ trưởng tư pháp Nhật Bản, tuần này nói cuộc đào thoát tựa như của Houdini (một ảo thuật gia chuyên biểu diễn các pha đào tẩu) này “có sử dụng các cách thức bất hợp pháp”.
Ông Ghosn, hiện đang trở về nơi ông lớn lên ở Lebanon, cho biết ông bị bắt giữ làm con tin bởi một hệ thống tư pháp “gian lận”. Ông khẳng định việc bắt giữ ông là một phần trong kế hoạch ngăn chặn Nissan và Renault sáp nhập trong khi ông là chủ tịch của cả hai công ty. Nhiều người hy vọng hôm nay ông sẽ làm sáng tỏ thuyết âm mưu này và vụ đào thoát ngoạn mục của ông. Dù chuyện gì xảy ra đi nữa, Ghosn vẫn rất an toàn. Lebanon không có hiệp ước dẫn độ với Nhật Bản và do đó khó có thể đưa ông trở lại Tokyo.
Hôm nay sinh nhật Kim Jong Un
Ngày sinh nhật của cha và ông nội Kim Jong Un là các ngày lễ quốc gia, với các cuộc diễu hành quy mô lớn. Trái lại, lễ kỷ niệm dành cho ngài Kim đương nhiệm, người được cho là sẽ tròn 36 tuổi vào hôm nay lại kém ấn tượng hơn, có thể là do sự sùng bái cá nhân đối với ông chưa vững chắc như với cha và ông nội ông. Do đó, với mọi người dân Triều Tiên bình thường thì hôm nay cũng như mọi ngày. Song, ngày này cũng không phải là không có gì đặc biệt.
Theo tuyên truyền, ông Kim sẽ đi phát kẹo cho trẻ em. Liệu bọn trẻ có vui mừng hay không còn là một dấu hỏi. Các báo cáo trong quá khứ cho biết số kẹo này dở đến đến mức trẻ em từ chối nhận chúng. Năm ngoái, ông Kim đã tự thưởng cho mình một cuộc họp mừng sinh nhật ở Bắc Kinh với ông Tập Cận Bình, lãnh đạo Trung Quốc, sau nhiều tháng ngoại giao tấp nập. Năm nay, ông có thể dành ngày quan trọng này để suy nghĩ về một chính sách mang tính đối đầu hơn, vốn được nêu ra trong một hội nghị đảng hồi cuối tháng 12, bao gồm cả việc leo thang chương trình hạt nhân của Triều Tiên.
Bộ Ngoại giao Mỹ tiếp tục công bố các tài liệu liên quan đến Ukraine
Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ hôm nay sẽ phải lật lại các hồ sơ liên quan đến các thỏa thuận với Ukraine của chính quyền Trump, theo một bản yêu cầu tự do thông tin từ American Oversight, một tổ chức giám sát. Bộ này đã công bố các tài liệu từ ngày 2 tháng 8 trở về trước. Đợt mới này sẽ bao gồm các giấy tờ cho đến ngày 18 tháng 10. Đây là thời điểm đã diễn ra các sự kiện người thổi còi tại CIA đệ đơn tố cáo, viện trợ quân sự cho Ukraine được chuyển, Phó Tổng thống Mike Pence đã gặp tổng thống Ukraine tại Warsaw, và Mick Mulvaney, Chánh Văn phòng Tổng thống, thừa nhận có tồn tại thỏa thuận “có qua có lại” trong một cuộc họp báo.
Trong khi đó, quá trình luận tội vẫn còn trong tình trạng mơ hồ. Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi vẫn chưa gửi hai điều khoản luận tội đến Thượng viện; không một phiên tòa nào có thể khai mạc nếu bà vẫn chưa làm xong việc này. Các Hạ Nghị sĩ Dân chủ tin rằng việc trì hoãn sẽ buộc Mitch McConnell, nhà lãnh đạo phe đa số tại Thượng viện, phải chấp thuận các quy tắc có lợi cho họ. John Bolton, cựu cố vấn an ninh quốc gia, cũng đã tuyên bố sẽ ra làm chứng, và do đó càng làm cho sự việc trở nên kịch tính.
Putin đến thăm Thổ Nhĩ Kỳ
Tổng thống Nga sẽ đến thăm Thổ Nhĩ Kỳ vào hôm nay nhằm khánh thành một đường ống dẫn khí đốt của Nga dưới Biển Đen. Song, Vladimir Putin và người sẽ đón tiếp ông, Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan, sẽ thảo luận về những chủ đề khác. Vào ngày 5 tháng 1, ông Erdogan tuyên bố Thổ Nhĩ Kỳ bắt đầu triển khai quân đội tới Libya nhằm hỗ trợ Chính phủ Liên hiệp Quốc gia (GNA) được Liên Hợp Quốc hậu thuẫn chống lại một cuộc nổi dậy của Tướng Khalifa Haftar.
Thành công của Thổ Nhĩ Kỳ trong nhiệm vụ này có thể sẽ phụ thuộc vào một thỏa thuận với Nga, bên hiện đang là một trong những người ủng hộ chủ chốt của ông Haftar. Sau cơn ác mộng ở Syria, Thổ Nhĩ Kỳ hiểu rõ những rủi ro khi đấu với người Nga trong một cuộc chiến tranh ủy nhiệm. Do đó, ông Erdogan có thể sẽ cố gắng thuyết phục ông Putin rằng bảo vệ GNA và trở lại các cuộc đàm phán hòa bình là cách tốt nhất cho Libya. Cho dù cuộc xung đột có kết thúc ra sao, thì cả Nga và Thổ Nhĩ Kỳ đều sẽ muốn chia nhau chiến lợi phẩm.
Hãng dược Walgreens Boots Alliance gặp khó khăn
Chuỗi nhà thuốc này đã phải ngụp lặn lao đao trong năm đầu tiên được đưa vào rổ chỉ số Dow Jones, thay thế General Electric. Cổ phiếu của Walgreen đã giảm hơn 13% trong năm 2019, tệ hơn so với các công ty cùng ngành. Liệu bản công bố thu nhập quý hôm nay có làm các nhà đầu tư vui lên? Chắc là không. Nhiều người lo ngại rằng Walgreen đang tụt lại phía sau CVS, một chuỗi đối thủ. CVS đang mở rộng ra bên ngoài dịch vụ chăm sóc sức khỏe, thông qua việc mua lại công ty bảo hiểm Aetna.
Trong khi đó Walgreen cũng đang đứng trước mối đe dọa từ Amazon, hãng hiện đã lấn sân sang thị trường bán lẻ dược phẩm với công ty con PillPack. Đáp lại, Walgreen đã thử nghiệm các chương trình nhằm giảm chi phí và cải thiện dịch vụ chăm sóc sức khỏe của mình. Họ cũng đang xem xét việc bán mình cho KKR, một quỹ đầu tư cổ phần tư nhân. Song các kế hoạch này vẫn đang ở trong giai đoạn thử nghiệm, và KKR có thể không sẵn sàng vay khoản nợ cần có để mua Walgreen, hiện trị giá tới 53 tỷ đô la. Trong khi đó, điều tốt nhất Walgreen có thể mang đến cho nhà đầu tư lúc này có lẽ chỉ là những con số đáng thất vọng hơn.
