Thế giới hôm nay: 14/05/2020

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Paul Manafort, cựu giám đốc chiến dịch tranh cử của Donald Trump, vừa được thả vì lo ngại ông có nguy cơ cao lây nhiễm Covid-19 trong tù. Manafort đã bị kết án tội gian lận thuế và âm mưu sau một cuộc điều tra về khả năng có thông đồng giữa chiến dịch của ông Trump và Nga trong cuộc bầu cử tổng thống năm 2016. Ông sẽ bị quản thúc tại gia nốt phần còn lại của bản án bảy năm tù.

Chính quyền Trump ra lệnh cho một quỹ hưu trí liên bang hiện quản lý khoảng 600 tỷ đô la, Thrift Savings Plan, ngừng đầu tư vào tất cả các công ty Trung Quốc. Nhà Trắng cho biết các khoản đầu tư này tạo ra các mối đe dọa an ninh quốc gia và có thể trở thành đối tượng bị trừng phạt. Ngày càng có nhiều đảng viên Cộng hòa kêu gọi đề ra các biện pháp trừng phạt Trung Quốc, nước bị họ cáo buộc che đậy thông tin về covid-19.

Một thẩm phán liên bang ra chỉ dấu rằng ông chưa sẵn sàng phê chuẩn động thái bất thường của Bộ Tư pháp nhằm bãi bỏ vụ án hình sự chống lại Michael Flynn, cố vấn an ninh quốc gia đầu tiên của Donald Trump. Ông Flynn hai lần nhận tội nói dối các nhà điều tra FBI về cuộc gặp với đại sứ Nga. Thẩm phán cho biết ông sẽ đặt lịch cho các bên trình bày các lập luận về yêu cầu của chính phủ.

Phát biểu tại Viện Kinh tế Quốc tế Peterson, một viện nghiên cứu ở Washington, Chủ tịch Fed cho rằng các “biện pháp chính sách bổ sung” có thể cần thiết để ngăn chặn nguy cơ gây thiệt hại lâu dài cho nền kinh tế bởi covid-19. Song Jerome Powell cho biết lãi suất âm “không phải thứ chúng tôi đang xem xét”.

Nền kinh tế Anh suy thoái 2% trong quý đầu năm, tốc độ nhanh nhất kể từ cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu năm 2007-09. Vẫn còn điều tồi tệ hơn: Ngân hàng Anh dự đoán mức suy thoái đến 25% trong quý hai. Bộ trưởng tài chính nói rằng “rất có thể” Anh đang ở trong một “cuộc suy thoái nghiêm trọng”.

Emirates công bố kế hoạch mở lại các chuyến bay theo lịch trình đến chín địa điểm từ ngày 21 tháng 5. Hãng hàng không quốc doanh của UAE cho biết có thể mất ít nhất 18 tháng để nhu cầu đi lại phục hồi. Hiệp hội Vận tải Hàng không Quốc tế, một tổ chức thương mại, còn tỏ ra bi quan hơn khi dự báo rằng hàng không quốc tế có thể sẽ không hồi phục lại mức của năm 2019 cho đến tận năm 2023 hoặc 2024.

Bảy mươi lăm phiến quân Boko Haram đã bị tiêu diệt bởi các lực lượng hiệp đồng của Niger, Nigeria và Chad ở khu vực biên giới tiếp giáp ba nước, theo Bộ Quốc phòng Nigeria. Các chiến dịch được tiến hành để đáp lại một loạt các cuộc tấn công của các thành viên nhóm khủng bố này vào các vị trí quân sự gần Diffa, một thị trấn đông nam Nigeria.

TIÊU ĐIỂM

Trump biến đại dịch thành vấn đề chính trị

Tổng thống Mỹ hôm nay sẽ mở ra một mặt trận mới trong chiến dịch chống phong tỏa Covid-19 của ông khi ông đến thăm một đại lý vật tư y tế ở Pennsylvania. Tiểu bang này, vốn rất quan trọng đối với triển vọng tái đắc cử của ông Trump vào tháng 12, đã bị virus tấn công nặng nề. Tuy nhiên, 60.000 ca nhiễm chính thức và 4.000 ca tử vong tập trung chủ yếu ở và xung quanh Philadelphia, những nơi vốn ủng hộ đảng Dân chủ. Nhiều khu vực nông thôn và ủng hộ đảng Cộng hòa nhìn chung không bị ảnh hưởng nhiều và do đó sẽ ủng hộ lời kêu gọi dỡ bỏ phong tỏa của tổng thống.

Người Pennsylvania “muốn tự do ngay lập tức”, ông tweet trước chuyến thăm của mình. Tom Wolf, thống đốc Dân chủ trung dung của bang, trên thực tế đã bắt đầu nới lỏng các hạn chế nghiêm ngặt. Dù vậy, tổng thống dường như quyết tâm biến bài toán ca nhiễm và tái mở cửa trở thành một vấn đề đảng phái. Điều này có vẻ không phải là một chiến lược tốt. Trong một thăm dò gần đây, gần 60% người Pennsylvania nói: “Chúng ta phải tiếp tục ở nhà nếu cần thiết, kể cả khi nền kinh tế suy sụp”.

Công ty dầu khí Equinor họp cổ đông giữa lúc khó khăn

Hôm nay cuộc họp thường niên của Equinor, gã khổng lồ năng lượng quốc doanh Na Uy, sẽ diễn ra tại Stavanger, thủ đô dầu mỏ của đất nước. Các cổ đông đã được khuyến khích theo dõi cuộc họp qua webcast vì đại dịch covid-19. Cuộc họp sẽ căng thẳng. Công ty (trước đây là Statoil) phải đối mặt với thách thức lớn nhất cho sự tồn tại của họ: đại dịch đang đè bẹp nhu cầu dầu thô toàn cầu.

Equinor cho biết họ sẽ giảm 67% cổ tức. Họ sẽ hạn chế chi tiêu vốn, cắt giảm chi phí 3 tỷ đô la và giảm thiểu các hoạt động thăm dò dầu khí. Công ty cũng đã đình chỉ kế hoạch mua lại cổ phần trị giá 5 tỷ đô la và đã huy động 5 tỷ đô la từ thị trường trái phiếu để củng cố bảng cân đối kế toán. Các cổ đông chắc chắn sẽ chất vấn CEO Eldar Saetre về Brigham Exploration, có trụ sở tại Austin, Texas. Người tiền nhiệm của ông Saetre đã mua công ty dịch vụ thăm dò này với giá 4,4 tỷ đô la vào năm 2011, trong một trong những vụ mua lại lớn nhất của Na Uy từ trước đến nay, song đã chịu lỗ nặng từ đó.

Công ty mẹ của Victoria’s Secret biến động nhân sự

Les Wexner hôm nay thôi giữ chức chủ tịch và giám đốc điều hành của L Brands, nhà bán lẻ quần áo và đồ gia dụng do ông thành lập cách đây 57 năm. Victoria’s Secret, công ty con nổi tiếng nhất của họ, từng thống trị ngành công nghiệp đồ lót và là một cửa hàng phải có trong các trung tâm mua sắm trên khắp nước Mỹ. Tuy nhiên, doanh số bán hàng đã bị đình trệ khi Victoria’s Secret phải vật lộn để thích nghi với thị hiếu thay đổi.

Kể từ năm 2015, cổ phiếu của L Brands đã mất gần 90% giá trị. Chìm trong khoản nợ 5,5 tỷ đô la, họ đã thỏa thuận vào tháng 2 để bán Victoria’s Secret cho Sycamore Partners, một công ty cổ phần tư nhân, với giá 525 triệu đô la. Sau đó là covid-19. Việc đóng cửa các cơ sở kinh doanh không thiết yếu đánh một đòn đau vào các chuỗi cửa hàng phụ thuộc vào trung tâm mua sắm. Neiman Marcus, hãng bán lẻ đồ xa xỉ và J.Crew, một nhà bán lẻ quần áo, đều đã nộp đơn xin phá sản. Sợ hãi, Sycamore đã rút khỏi thỏa thuận vào đầu tháng này. Còn phải xem liệu người kế nhiệm ông Wexner sẽ làm gì với các di sản này.

Tương lai kinh tế Mexico u ám

Với nền kinh tế đang rơi tự do, câu hỏi mà các nhà quản lý ngân hàng trung ương Mexico phải đối mặt là nên giảm lãi suất bao nhiêu. Các nhà phân tích dự đoán họ giảm 0,5%, xuống còn 5,5%, mức thấp nhất trong bốn năm. Điều đó cũng sẽ không mấy hữu ích. Đồng peso đang giao dịch ở gần mức thấp nhất mọi thời đại so với đồng đô la. (Trong số 42 nền kinh tế quốc gia lớn được lấy số liệu bởi Đơn vị Tình báo Kinh tế EIU, một công ty dữ liệu, Mexico dự kiến sẽ về bét trong năm nay.)

EIU và các nhà dự báo khác cho rằng nền kinh tế sẽ giảm một phần mười. Một báo cáo được công bố vào thứ hai bởi Coneval, một cơ quan phát triển xã hội, cho rằng suy thoái 6% sẽ khiến gần 10 triệu người – 8% dân số – rơi vào tình trạng nghèo đói trong năm nay. Phản ứng sơ sài của chính phủ trước tình hình này chẳng khiến ai an lòng. Phong tỏa toàn quốc đối với phần lớn nền kinh tế chính thức có thể được dỡ bỏ một phần từ ngày 17 tháng 5, nhưng có khả năng vẫn tiếp tục áp dụng ở các thành phố lớn.

Chính phủ kỳ lạ của Israel

Phải mất ba cuộc bầu cử, 17 tháng và một đại dịch, Israel hôm nay mới có một chính phủ mới. Đây là một sự kết hợp kỳ lạ, được điều hành bởi cả Binyamin Netanyahu, thủ tướng phục vụ lâu năm nhất trong lịch sử đất nước, và Benny Gantz, đối thủ của ông. Ông Netanyahu sẽ lãnh đạo cho đến tháng 10 năm 2021, với ông Gantz là phó; sau đó họ đổi chỗ. Trong sáu tháng chính phủ này sẽ đóng vai trò cơ quan hành chính “khẩn cấp”, tập trung vào covid-19.

Ông Netanyahu sẽ bận rộn với phiên tòa xét xử tham nhũng, theo lịch bắt đầu vào ngày 24 tháng 5. Còn có một ngày quan trọng hơn: 1 tháng 7, khi nội các xem xét việc sáp nhập ở Bờ Tây, điều sẽ chôn vùi giải pháp hai nhà nước. Các nhà lập pháp cánh hữu muốn tiến hành ngay. Mỹ xem ra sẽ không phản đối. Kế hoạch hòa bình của Tổng thống Donald Trump vạch ra kế hoạch cho Israel giữ lại khoảng 30% số lãnh thổ chiếm đóng. Các nhân vật diều hâu muốn dùng cơ hội này để đạt được ước mơ lâu dài của họ. Netanyahu, người từ lâu đã nhắm mắt làm ngơ cho họ, sẽ đưa ra quyết định.