07/06/1692: Động đất phá hủy “thiên đường cướp biển” Jamaica

Print Friendly, PDF & Email

Nguồn: Earthquake destroys Jamaican pirate haven, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1692, một trận động đất lớn đã tàn phá thị trấn Port Royal khét tiếng ở Jamaica, giết chết hàng ngàn người. Các cơn chấn động cực mạnh, đi cùng với việc đất đá hóa lỏng và sóng thần do động đất, đã phá hủy toàn bộ thị trấn.

Port Royal nằm tại một hòn đảo nhỏ ngoài khơi Jamaica, ở bến cảng đối diện với thủ đô Kingston ngày nay. Nhiều căn nhà nơi 6.500 cư dân sinh sống và làm việc đã được xây dựng ngay trên mặt nước. Vào thế kỷ 17, Port Royal được biết đến trên khắp Tân Thế giới là hang ổ của cướp biển, buôn lậu và các trò ăn chơi trác táng. Nó được mô tả là “thành phố xấu xa và tội lỗi nhất thế giới” và “một trong những vùng đất dâm dục nhất trong thế giới Kitô giáo.”

Động đất trong khu vực này không phải là hiếm, nhưng chúng thường khá nhỏ. Năm 1688, một cơn chấn động đã làm ba ngôi nhà sụp đổ. Nhưng bốn năm sau, vào sáng sớm ngày 07/06, ba trận động đất mạnh đã làm rung chuyển Jamaica. Một cơn sóng thần lớn ập đến ngay sau đó, khiến một nửa Port Royal chìm xuống sâu hơn 12m nước. Con tàu HMS Swan bị sóng đánh từ bến cảng, đẩy lên nóc một ngôi nhà trên đảo. Nhưng nó hóa ra lại là nơi ẩn náu cho những người sống sót.

Người dân cũng sớm phát hiện ra rằng đảo Port Royal không hề được làm từ các lớp đá gốc. Những mảng đất liên kết tương đối lỏng lẻo đã nhanh chóng biến thành chất lỏng trong trận động đất. Nhiều tòa nhà chìm xuống đất theo đúng nghĩa đen. Sau sự kiện, hầu như mọi tòa nhà trong thành phố đều không thể ở được, bao gồm hai pháo đài. Các xác chết từ nghĩa trang nổi lập lờ trong bến cảng, cùng với các nạn nhân trong thảm họa.

Trên hòn đảo chính, Spanish Town cũng bị phá hủy. Ngay cả phía bắc của hòn đảo cũng trải qua bi kịch lớn. Năm mươi người đã thiệt mạng trong vụ lở đất. Tổng cộng, khoảng 3.000 người đã mất mạng vào ngày 07/06. Đã chẳng có thời gian để nghỉ ngơi bởi nạn cướp bóc lan rộng ngay từ tối hôm đó, và hàng ngàn người khác đã chết trong những tuần tiếp theo vì bệnh tật hoặc chấn thương. Các đợt dư chấn đã làm nản lòng những người sống sót cố gắng xây dựng lại Port Royal. Thay vào đó, thành phố Kingston được xây dựng nên, và cho đến nay vẫn là thành phố lớn nhất ở Jamaica.