Nguồn: Tetsushi Takahashi, Beijing Diary, Nikkei Asian Review, 7/2020.
Người dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy
Các đảng viên Đảng Cộng sản Trung Quốc và gia đình – tầng lớp tinh hoa của xã hội Trung Quốc – lo sợ họ có thể sớm bị cấm đến Mỹ.
Tờ New York Times đưa tin vào hôm thứ Năm tuần trước (16/07/2020) rằng chính quyền Tổng thống Donald Trump đang xem xét một lệnh cấm đến Mỹ đối với các đảng viên và người thân của họ. Tuyên bố của tổng thống, vẫn còn ở dạng dự thảo, cũng có thể cho phép chính phủ Hoa Kỳ thu hồi thị thực của các đảng viên và thân nhân hiện đã ở Mỹ, dẫn đến việc trục xuất họ, bài báo cho biết thêm.
Tin này đã khiến cho một đảng viên và cư dân Bắc Kinh ở độ tuổi 50 phải gọi điện đến trung tâm dịch vụ xin thị thực của Đại sứ quán Hoa Kỳ. “Có thật là đảng viên Đảng Cộng sản sẽ không thể được cấp thị thực?” ông ta hỏi. Người trực điện thoại trả lời bằng một giọng nghiêm nghị: “Đầu tiên bạn phải đăng ký tên và số hộ chiếu của mình. Chúng tôi không thể trả lời câu hỏi của bạn nếu bạn không đăng ký.”
Việc người trực điện thoại không phủ nhận bài báo đã làm cho vị đảng viên bị sốc, giữa lúc ông đang nghĩ tới một chuyến du lịch Mỹ trong tương lai.
Nếu sắc lệnh hành pháp có hiệu lực, con cái của ông cũng sẽ bị ảnh hưởng. Các con của ông có thể mất đi lựa chọn học tập ở Hoa Kỳ. Một số sinh viên đã ở đó cũng có thể bị buộc phải quay về Trung Quốc. Ai cũng biết nhiều sinh viên là con cái của các đảng viên cộng sản.
Tính đến cuối năm ngoái, đảng có khoảng 92 triệu thành viên. Nếu tính cả gia đình của họ, khoảng 300 triệu người Trung Quốc có thể bị ảnh hưởng bởi sắc lệnh hành pháp này – gần bằng tổng dân số Hoa Kỳ.
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hoa Xuân Oánh hôm thứ Sáu (17/07/2020) nói với các phóng viên rằng nếu bài báo là sự thật, Mỹ sẽ khiến các công dân Trung Quốc, chiếm 1/5 dân số thế giới, chống lại mình.
Sau đó tôi tự hỏi: Làm thế nào Mỹ có thể phân biệt các đảng viên và gia đình họ với các công dân Trung Quốc khác?
Tôi đã hỏi một đảng viên tôi quen rằng liệu có bất kỳ bằng chứng nào cho thấy tư cách đảng viên của anh ấy không. “Nếu phải chọn một thứ, đó sẽ là chiếc huy hiệu đảng của tôi,” anh ta đáp và cho tôi xem nó. Tôi đã thấy nhiều người đeo huy hiệu ở các văn phòng chính phủ và viện bảo tàng.
Nhưng một đảng viên khác mà tôi biết nói anh ấy đã bị mất huy hiệu. Tôi hỏi liệu có vấn đề gì không khi để mất một món đồ quan trọng như vậy, anh ta trả lời thờ ơ một cách đáng ngạc nhiên. “Tôi có thể mua online nếu cần.”
Thật vậy, các huy hiệu có bán trên trang web mua sắm của Alibaba Group Holding. Chúng có giá 2,3 nhân dân tệ (khoảng 8.000 đồng ) mỗi chiếc và 210 nhân dân tệ cho 100 chiếc. Thậm chí còn có một video quảng cáo cam kết “Chúng không bay màu ngay cả khi dùng lâu.”
Mỹ sẽ không có lựa chọn nào khác ngoài việc hỏi những người Trung Quốc xin thị thực xem họ có phải đảng viên không. Bất kỳ ai muốn có thị thực sẽ phải tuyên thệ với Mỹ rằng họ không có liên hệ nào với đảng.
Dù sao thì mục tiêu của chính quyền Trump dường như đang chuyển từ Trung Quốc sang Đảng Cộng sản.
Tetsushi Takahashi là trưởng văn phòng của Nikkei ở Trung Quốc.
