Thế giới hôm nay: 30/10/2020

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Công đảng, đảng đối lập chính ở Anh, đã đình chỉ Jeremy Corbyn, cựu lãnh đạo đảng. Ông đã cố tình hạ thấp những phát hiện trong một báo cáo của Ủy ban Nhân quyền và Bình đẳng về việc đảng này không phản hồi đầy đủ các khiếu nại xoay quanh chủ nghĩa bài Do Thái trong thời gian ông lãnh đạo. Sir Keir Starmer, người trở thành lãnh đạo Công đảng hồi đầu năm, cho biết đây là “một ngày đáng xấu hổ” đối với đảng và đảng sẽ tuân theo tất cả các khuyến nghị của báo cáo.

Pháp đang ở mức báo động quốc gia cao nhất sau khi một kẻ cầm dao giết chết ba người tại một nhà thờ ở Nice, và bị tổng thống Pháp Emmanuel Macron mô tả là “một cuộc tấn công khủng bố Hồi giáo”. Một nghi phạm đã bị bắn và bị bắt. Trong khi đó, một người đàn ông đe dọa cảnh sát bằng súng lục ở Montfavet, miền nam nước Pháp, đã bị bắn chết.

Ngân hàng Trung ương châu Âu giữ nguyên lãi suất tại một cuộc họp của hội đồng thống đốc. Song ECB đã cố gắng xoa dịu thị trường với lời hứa hành động để giảm tác động kinh tế ngày càng tăng từ làn sóng nhiễm covid-19 thứ hai trên khắp châu Âu. Họ nói sẽ cho biết thêm thông tin chi tiết sau cuộc họp chính sách tiền tệ tiếp theo vào tháng 12.

GDP của Mỹ tăng với tốc độ kỷ lục theo năm là 33,1% trong quý ba (7,4% theo quý), vượt dự đoán của các nhà kinh tế. Số người xin trợ cấp thất nghiệp mới trong tuần trước cũng ít hơn dự kiến. Tuy nhiên, nền kinh tế Mỹ vẫn nhỏ hơn so với trước đại dịch.

Tòa án tối cao Hàn Quốc phán quyết rằng cựu tổng thống Lee Myung-bak phải trở lại nhà tù. Ông Lee bị kết tội hối lộ và tham ô vào năm 2018 và bị bỏ tù. Một tòa phúc thẩm đã nâng bản án của ông lên 17 năm nhưng cho ông tại ngoại trong khi chờ phán quyết của Tòa án Tối cao. Tất cả bốn cựu tổng thống còn sống của Hàn Quốc đều đang ở trong tù hoặc đã từng thụ án.

Việc tiếp quản Tiffany của LVMH được nối lại, sau khi hội đồng quản trị của công ty trang sức Mỹ hạ giá chào bán. LVMH, một gã khổng lồ hàng xa xỉ Pháp, đã đạt được thỏa thuận 16,2 tỷ đô la vào tháng 11 năm 2019, nhưng đến tháng 9 năm nay lật kèo, với lý do căng thẳng thương mại và đại dịch – dẫn đến tranh cãi và kiện tụng. Giá mới là 15,8 tỷ đô la. Các nhà phân tích đặt câu hỏi liệu mức giảm giá không đáng kể như vậy có xứng để gây ầm ĩ hay không.

Năm ngày trước cuộc bầu cử, Tổng thống Donald Trump và Joe Biden đều cùng đến Tampa, Florida, một bang thường đóng vai trò quyết định ai sẽ làm chủ Nhà Trắng. Các cuộc thăm dò cho thấy ứng viên Dân chủ đang dẫn trước sít sao. Trong khi đó, thống kê của  Đại học Florida cho thấy 80 triệu người Mỹ đã bỏ phiếu, chiếm hơn 58% tổng số cử tri hồi năm 2016.

TIÊU ĐIỂM

Người gốc Tây Ban Nha trở thành tâm điểm tranh giành trong bầu cử Mỹ

Hôm nay Kamala Harris trở thành người đầu tiên trong liên danh tranh cử của đảng Dân chủ đến thăm Texas trong những ngày cuối cùng của chiến dịch, kể từ năm 1992. Đối tác tranh cử của Joe Biden sẽ đến thăm Houston và Fort Worth trước khi đến McAllen, một thị trấn biên giới nhiều người gốc Tây Ban Nha nằm gần một cơ sở liên bang khét tiếng về ngược đãi trẻ em di cư. Texas thường không phải là một bang chiến trường. Nhưng lần này thì khác.

Các đảng viên Dân chủ cần phải có được phiếu của những người gốc Tây Ban Nha nếu muốn thắng cử. Tuy nhiên, một phần đáng ngạc nhiên trong số họ ủng hộ Tổng thống Donald Trump. Một cuộc thăm dò trong tuần này cho thấy ông Trump dẫn trước ở Texas chứa một chi tiết ngoạn mục. Đối với phụ nữ gốc Tây Ban Nha, tổng thống bị dẫn trước tới 46 điểm phần trăm, nhưng dẫn trước một điểm ở nhóm nam giới gốc Tây Ban Nha. Các cuộc thăm dò quốc gia cho thấy nhóm mà ông Trump từng gọi là “những kẻ xấu xa” là một trong số ít những nhóm ủng hộ ông với số lượng lớn hơn năm 2016.

Berlin khai trương sân bay mới sau chín năm trễ hẹn

Người dân Berlin có thể không cảm thấy có gì đáng ăn mừng. Tuần tới, Đức sẽ đóng cửa các quán bar, nhà hàng và các địa điểm vui chơi giải trí khác trong nỗ lực hạn chế làn sóng tăng ca nhiễm covid-19. Một niềm an ủi nhỏ đến vào ngày mai khi hai máy bay của easyJet và Lufthansa hạ cánh xuống sân bay mới của thành phố, kết thúc một câu chuyện lâu nay trở thành lời chế nhạo cho danh tiếng của Đức về hiệu quả hoàn thành công việc.

Sân bay của Berlin đã bỏ lỡ sáu ngày khai trương theo dự kiến, lần đầu là năm 2011, và còn bị tăng vốn lên hơn 4 tỷ euro (4,7 tỷ đô la) so với ngân sách ban đầu. Thậm chí nó lại mở cửa giữa một đại dịch toàn cầu vốn đang tàn phá ngành hàng không. Dự kiến chỉ có 10 triệu hành khách di chuyển qua các sân bay của Berlin trong năm nay, giảm từ con số 36 triệu của năm 2019. Và trong bối cảnh châu Âu đang hứng chịu làn sóng coronavirus thứ hai, phục hồi có vẻ xa vời. Điều đó đã khiến công ty nhà nước vận hành sân bay mới chịu cảnh thâm hụt tài chính.

Căng thẳng trước bầu cử ở Bờ Biển Ngà

Hàng chục người đã chết trong các cuộc biểu tình và bạo lực cộng đồng ở Bờ Biển Ngà trong những tuần gần đây, trước thềm cuộc bầu cử tổng thống vào thứ Bảy. Người đương nhiệm, Alassane Ouattara, 78 tuổi và đã nắm quyền gần mười năm, đang tranh cử nhiệm kỳ ba. Ông tuyên bố rằng vì đã thay đổi hiến pháp nên giới hạn hai nhiệm kỳ giờ bỏ đi đếm lại. Những người phản đối không đồng ý, nhưng hầu hết đều bị hội đồng hiến pháp ngăn chặn.

Ngay cả những người được phép tranh cử cũng đang ăn vạ. Henri Konan Bédié và Pascal Affi N’Guessan, hai đối thủ nổi bật nhất, đang tranh cãi về tính độc lập của ủy ban bầu cử và hội đồng hiến pháp. Họ đang kêu gọi những người ủng hộ vừa tẩy chay lá phiếu vừa ngăn chặn cuộc bỏ phiếu diễn ra. Điều đó khả năng cao dẫn đến chiến thắng cho ông Ouattara, nhưng bởi vì nhiều người dân không tôn trọng điều đó, nên sẽ còn hỗn loạn. Ngay cả khi tránh được bạo lực, một cuộc khủng hoảng chính trị hậu bầu cử là điều không thể tránh khỏi.

Tiến trình bình đẳng giới ở Châu Âu

Tiến trình bình đẳng giới quá chậm, nên nếu theo tốc độ hiện nay, sẽ mất hơn 60 năm nữa mới đạt được bình đẳng giữa nam và nữ ở Châu Âu. Đó là kết luận trong một báo cáo được công bố hôm qua bởi Viện Châu Âu về Bình đẳng Giới, một cơ quan EU. Báo cáo đánh giá bình đẳng trong các lĩnh vực khác nhau, chẳng hạn như quyền lực (chính trị, kinh tế và xã hội), thời gian và sức khỏe, rồi tính toán một chỉ số tổng thể.

Từ năm 2010 đến năm 2018, năm gần nhất mà dữ liệu có sẵn, hơn một nửa phần tăng lên là ở lĩnh vực quyền lực. Ta có thể thấy điều này ở Brussels: Ursula von der Leyen trở thành nữ chủ tịch đầu tiên của Ủy ban châu Âu vào năm 2019. Song, báo cáo cho biết bất bình đẳng về quyền lực vẫn còn rõ rệt hơn so với các lĩnh vực khác. Tiến bộ trong danh mục “thời gian” — được đo bằng thời gian dành cho công việc chăm sóc gia đình không lương so với thời gian giải trí — cũng không tăng. Đại dịch có thể làm cho điều đó trở nên tồi tệ hơn: nhiều phụ nữ đã phải dành nhiều thời gian hơn cho chăm sóc gia đình, đặc biệt là chăm sóc trẻ em không đi học.

Tình hình kinh tế Canada

Cơ quan thống kê chính thức của Canada hôm nay dự kiến sẽ báo cáo tăng trưởng GDP mạnh mẽ cho tháng 8— có thể tăng 0,8% so với tháng trước đó. Nền kinh tế phục hồi mạnh trong mùa hè; khoảng 3/4 số việc làm bị mất trong cuộc suy thoái covid-19 nghiêm trọng đã được thay thế, so với chỉ 56% ở Mỹ. Nhờ việc mở cửa lại trường học và cơ sở chăm sóc trẻ em, tỷ lệ tham gia lực lượng lao động ở Canada đã tăng sáu điểm phần trăm ở nhóm tuổi 25-54 kể từ tháng 4.

Nhưng tốc độ đó sẽ không duy trì được lâu giữa lúc số ca nhiễm covid-19 tăng đột biến gây ảnh hưởng đất nước. Trung bình có khoảng 2.500 ca mỗi ngày; tổng số tử vong gần đây đã vượt 10.000. Hạn chế đang được áp đặt lại lên các quán bar, phòng tập thể dục, tụ tập trong nhà và đến thăm nhà người khác ở nhiều nơi. Do đó, không có gì ngạc nhiên khi Ngân hàng Canada dự báo tin xấu. Ngân hàng trung ương cho rằng GDP sẽ chỉ tăng 0,2% trong quý bốn và giảm 5,7% trong cả năm 2020.