Nguồn: Historic figures, BBC
Biên dịch: Trần Mẫn Linh
David Lloyd George (1863 – 1945) là một trong những bộ trưởng Anh có tư duy cải cách vĩ đại nhất thế kỷ 20, đồng thời ông giữ chức thủ tướng từ năm 1916 đến 1922.
David Lloyd George sinh ngày 17/01/1863 tại Manchester và là con trai của một hiệu trưởng. Cha của George mất khi ông còn nhỏ và mẹ đã đưa ông tới xứ Wales để nuôi dạy. Sau đó, ông đã trở thành một người Wales theo chủ nghĩa dân tộc trọn đời.
Ông được chứng nhận đủ điều kiện làm luật sư, sau đó được bầu làm nghị sĩ Đảng Tự do đại diện cho Caernarvon vào năm 1890 và giữ vị trí này tới năm 1945. George nhanh chóng nổi tiếng bởi tư duy cấp tiến song cũng tạo ra tai tiếng khi phản đối Chiến tranh Boer.
Năm 1905, thủ tướng Henry Campbell-Bannerman đã bổ nhiệm Lloyd George làm chủ tịch Hội đồng Thương mại. Năm 1908, Lloyd George được bổ nhiệm làm Bộ trưởng Tài chính trong chính phủ của thủ tướng HH Asquith. Dự thảo ngân sách năm 1909 của Lloyd George từng được gọi là “ngân sách của nhân dân” bởi nó cung cấp bảo hiểm xã hội cho người dân được chi trả một phần từ thuế đất và thuế thu nhập. Ngân sách này đã bị phủ quyết bởi Thượng viện Anh, song điều này lại trực tiếp dẫn đến việc ban hành Đạo luật Nghị viện năm 1911, trong đó xóa bỏ quyền phủ quyết của các thượng nghị sĩ.
Lloyd George tiếp tục là Bộ trưởng Tài chính trong những năm đầu của Thế chiến I. Năm 1915, ông được bổ nhiệm làm Bộ trưởng quân nhu trong chính phủ liên hiệp thời chiến của Asquith. Ngày 07/1916, ông trở thành Bộ trưởng Bộ Chiến tranh, song ngày càng phê phán chính sách của Asquith.
Tháng 12/1916, với sự ủng hộ của các lãnh đạo Đảng Bảo thủ và Công Đảng, ông đã thay thế Asquith lên làm thủ tướng. Các thành tựu của Lloyd George trong hai năm cuối Thế chiến I gồm thuyết phục Hải quân Hoàng gia đưa vào sử dụng hệ thống tàu biển hộ tống và tập hợp bộ chỉ huy quân sự các nước Đồng minh dưới quyền của tướng Pháp Ferdinand Foch.
Khi chiến tranh kết thúc thắng lợi, Lloyd George là trưởng đoàn đại biểu Anh tham dự Hội nghị Hòa bình Paris, nơi đã soạn thảo Hiệp ước Versailles. Ông vẫn làm thủ tướng dù lúc này đã phụ thuộc vào sự ủng hộ của Đảng Bảo thủ. Năm 1921, ông dàn xếp thành công việc thành lập Nhà nước Tự do Ireland. Mùa hè năm 1922, George vướng vào vụ bê bối liên quan đến việc bán tước hiệu hiệp sĩ và quý tộc. Tới tháng 10, Đảng Bảo thủ đã rút khỏi chính phủ liên hiệp để phản đối chính sách đối ngoại của Anh ở Thổ Nhĩ Kỳ. Lloyd George cũng từ chức thủ tướng.
Tuy vẫn ở lại quốc hội nhưng George bị gạt ra bên lề các hoạt động chính trị. Năm 1944, ông được phong làm Bá tước Lloyd George xứ Dwyfor. David Lloyd George qua đời ngày 26/03/1945 tại Ty Newydd, Llanystumdwy, xứ Wales.
