Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy
Hạ viện Mỹ đã bỏ phiếu luận tội Tổng thống Donald Trump, buộc tội ông kích động nổi dậy. Điều khoản được ủng hộ bởi tất cả các hạ nghị sĩ Dân chủ và 10 hạ nghị sĩ Cộng hòa, và sẽ khiến ông Trump trở thành tổng thống duy nhất bị luận tội hai lần. Trong khi đó, các nền tảng truyền thông xã hội tràn ngập những hình ảnh về binh sĩ Vệ binh Quốc gia có vũ trang bên trong Điện Capitol, nơi họ sẽ ở lại cho đến sau lễ nhậm chức của Joe Biden vào thứ Tư tuần tới.
Một số quốc gia châu Âu thông báo phong tỏa chặt chẽ hơn nhằm làm chậm sự lây lan của coronavirus, trong bối cảnh tiêm chủng chậm chạp và chưa mang lại thành quả cho đến mùa xuân. Ý đã gia hạn tình trạng khẩn cấp cho đến tháng 4, trong khi Đức và Hà Lan nói các hạn chế sẽ được áp dụng cho đến ít nhất là tháng 2. Thụy Sĩ và Thụy Điển đều thắt chặt các biện pháp của họ.
Intel thông báo Bob Swan, giám đốc của hãng kể từ năm 2018, sẽ từ chức. Third Point, một quỹ phòng hộ chủ động, đã thúc đẩy thay đổi lãnh đạo để cải thiện hiệu quả hoạt động của công ty. Intel đang gặp khó trong việc bắt kịp các đối thủ, trong khi hồi năm ngoái Apple cũng tuyên bố ngừng sử dụng chip Intel trong laptop của họ. Ông Swan sẽ được thay bởi Pat Gelsinger, sếp của hãng phần mềm VMware.
Thành phố New York chấm dứt các hợp đồng với Trump Organization, bên quản lý một cặp sân trượt băng và một đu quay thú nhún ở Công viên Trung tâm, cũng như một sân golf ở Bronx. Hợp đồng có thể bị hủy nếu ban lãnh đạo công ty tham gia vào hoạt động tội phạm, và thị trưởng Bill De Blasio đã nói “kích động bạo loạn chống lại chính phủ Hoa Kỳ rõ ràng cấu thành hoạt động tội phạm”.
Sau một thời gian ngắn hoãn thi hành án, Lisa Montgomery, một tù nhân ở Texas, kẻ sát hại một phụ nữ mang thai 23 tuổi và cắt bỏ thai nhi của nạn nhân vào năm 2004, đã bị tử hình. Người này là nữ tù nhân liên bang đầu tiên bị hành quyết ở Mỹ trong 67 năm qua. Hôm qua, một thẩm phán viện dẫn sự cần thiết phải đánh giá năng lực thần kinh của bà Montgomery trước khi hành quyết. Nhưng Tòa án Tối cao theo khuynh hướng bảo thủ sau đó đã bỏ phiếu cho phép hành quyết cô.
Dữ liệu từ Bộ Y tế Israel cho thấy một liều duy nhất của vắc-xin covid-19 do Pfizer-BioNTech phát triển sẽ làm giảm tỷ lệ lây nhiễm ít nhất một phần ba trong vòng 10 đến 12 ngày. Hai trong số bốn hệ thống bảo hiểm y tế của đất nước (cùng bảo hiểm cho người dân) cũng cho thấy các ca nhiễm lần lượt giảm 40% sau 12 ngày và 60% sau 14 ngày. Hơn 20% dân số Israel đã được tiêm ít nhất một liều vắc-xin.
Chính phủ Estonia sụp đổ. Thủ tướng Juri Ratas từ chức sau khi các thành viên Đảng Trung tâm của ông bị cáo buộc tung các khoản vay vốn nhằm cứu trợ covid-19 cho một công ty phát triển bất động sản ở thủ đô Tallinn. Sự ra đi của ông đã nhấn chìm một liên minh cầm quyền gây tranh cãi bao gồm EKRE, một đảng cực hữu. Tổng thống Kersti Kaljulaid đã yêu cầu Kaja Kallas, người lãnh đạo Đảng Cải cách trung hữu đối lập, thành lập chính phủ tiếp theo.
TIÊU ĐIỂM
Các nhà khoa học WHO bắt đầu điều tra nguồn gốc Covid-19 ở Trung Quốc
Một nhóm các nhà khoa học quốc tế hôm nay sẽ bay đến Vũ Hán để nghiên cứu cùng các đối tác Trung Quốc về nguồn gốc của covid-19. WHO đã cố gắng sắp xếp chuyến đi từ đầu năm 2020, nhưng bị cản trở bởi chính trị quốc tế. Chính quyền Trump đã dành phần lớn thời gian trong năm ngoái để đổ lỗi cho người Trung Quốc về covid-19. Điều này tạo ra nhạy cảm chính trị ở Trung Quốc xoay quanh việc cho phép tiến hành bất kỳ cuộc điều tra nào từ bên ngoài về nguồn gốc virus.
Mặc dù virus được phát hiện đầu tiên tại một khu chợ ở Vũ Hán, nhưng sau đó người ta xác nhận được các ca nhiễm đã xảy ra từ trước ở các nơi khác. Khả năng cao là virus đến từ loài dơi. Nhóm nghiên cứu sẽ phải tìm ra cách thức virus đến được Vũ Hán. Ví dụ, nó có thể đã lây vào một loài trung gian trước khi xâm nhập sang người. Nhưng trước mắt sẽ cần phải xác định nguồn lây nhiễm tiềm ẩn của các ca bệnh ban đầu, một nhiệm vụ khó dần theo thời gian.
Triển vọng kinh tế Đức lạc quan hơn các nước láng giềng
Hôm nay Destatis, văn phòng thống kê liên bang của Đức, dự kiến sẽ thông báo nền kinh tế nước này suy thoái 5,1% vào năm ngoái vì các biện pháp ngăn chặn đại dịch covid-19. Mức giảm GDP này là một điều đau đớn, nhưng không tệ bằng dự báo giảm 9% của Pháp và 11,2% của Tây Ban Nha. Tình hình ít nghiêm trọng hơn của Đức là nhờ vào vị thế tài khóa vững chắc, giúp nước này có thể dành nhiều sự trợ giúp hào phóng hơn cho các công ty, gia đình và người làm nghề tự do.
Việc nước này tập trung vào sản xuất chất lượng cao cũng giúp ích. Hầu hết các nhà máy Đức vẫn hoạt động trong hai đợt phong tỏa của năm 2020, giúp hạn chế sụt giảm sản lượng. Vì đợt phong tỏa gần đây nhất có thể tiếp tục kéo dài đến tháng 2, các nhà kinh tế dự đoán sẽ có thêm một đợt suy thoái nữa trong quý đầu năm nay. Nhưng sau đó, người Đức có thể kỳ vọng phục hồi mạnh mẽ, khi thời tiết trở nên ôn hòa hơn và nhiều người Đức được chủng ngừa coronavirus.
Chương trình hành động của CEO mới của Renault
Nếu xét khả năng gây ấn tượng của lối chơi chữ thì “Renaulution” được hãng xe Pháp trình làng hôm nay có thể không thành công. Luca de Meo, sáu tháng sau khi trở thành giám đốc điều hành Renault, sẽ tiết lộ kế hoạch xoay chuyển một trong những hãng ô tô hoạt động kém nhất thế giới. Ông có rất nhiều điều để xem xét. Một chiến lược nhiều lỗ hổng và đại dịch đã dẫn đến thua lỗ kỷ lục của hãng trong năm 2020.
Các nỗ lực cắt giảm chi phí có thể cần phải cao hơn mức được công bố trước khi ông tiếp quản, nhưng làm vậy rất phức tạp. Chính phủ Pháp, một cổ đông quan trọng, sẽ không khoan nhượng với bất kỳ trường hợp mất việc làm hoặc đóng cửa nhà máy nào. Ông de Meo cũng sẽ cần một kế hoạch giúp bán nhiều xe SUV hơn để tạo ra lợi nhuận và đưa ra một chiến lược chuyển sang xe điện thuyết phục. Và bên cạnh tất cả những điều này là mối quan hệ rắc rối của Renault với đối tác liên minh của họ, Nissan, hiện trên đà rạn nứt kể từ vụ bắt giữ Carlos Ghosn, sếp cũ của công ty, tại Nhật Bản vào năm 2018.
Uganda bầu tổng thống
“Ngay cả khi họ mang theo xe tải hơi cay,” Bobi Wine hát trong “Kyarenga”, một bản hit gần đây, “Tôi sẽ chết với người tôi yêu.” Kể về việc lôi kéo một người phụ nữ khỏi kẻ cầu hôn giàu có, bài hát cũng là một phép ẩn dụ cho việc giải cứu Uganda khỏi Yoweri Museveni, tổng thống kể từ năm 1986. Hôm nay, ngôi sao nhạc pop và tổng thống sẽ ở trên lá phiếu khi người dân Uganda đi bầu, sau một chiến dịch tranh cử bạo lực nhất trong lịch sử đất nước.
Nhóm vận động tranh cử của ông Wine đang ngồi tù, một số người ủng hộ ông bị bắt cóc và mạng xã hội đóng cửa. Chiến thắng của ông Museveni gần như là điều chắc chắn. Nhưng sau đó, cuộc đấu tranh mới thực sự bắt đầu. Ông Wine, người được ủng hộ rộng rãi ở thành thị, có thể sẽ kêu gọi những người ủng hộ trẻ tuổi của mình xuống đường. Các lực lượng an ninh nhà nước đã bắn chết nhiều người trong các cuộc biểu tình hồi tháng 11. Các xe chở lính đóng quân xung quanh Kampala giờ đây gửi đi một thông điệp đáng sợ đến các cử tri.
Lạm phát lại tăng ở Argentina
Lạm phát là kẻ thù quen thuộc của Argentina. Từ năm 1975 đến 1990, tỷ lệ lạm phát trung bình của đất nước là 300%. Siêu lạm phát nằm trong ký ức mọi người. Và do đó, mức tăng giá trong số liệu tháng 12 được công bố hôm nay, vốn kết thúc một năm lạm pháp giảm tốc, có thể gợi lại những ký ức không mấy tốt đẹp. Lạm phát được dự báo ở mức 45% trong năm 2021, mức cao nhất ở Mỹ Latinh, ngoại trừ Venezuela.
Các cuộc thăm dò ý kiến cho thấy giá cả tăng là mối quan tâm số một của công chúng, mặc dù đang có đại dịch covid-19. Cùng với một nền kinh tế ốm yếu – Ngân hàng Thế giới ước tính GDP nước này giảm 10,6% trong năm ngoái – tỉ lệ ủng hộ của Tổng thống Alberto Fernández đã giảm 1/3 kể từ những ngày đầu của đại dịch. Một cuộc khảo sát gần đây cho thấy 3/4 người Argentina không hài lòng với hướng đi của đất nước. Đó không phải tin tốt cho ông Fernández trong một năm mà chính phủ ông phải đối mặt với các cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ.
