Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy
Ấn Độ và Pakistan lần đầu tiên sau gần 20 năm đạt đồng thuận về một lệnh ngừng bắn. Các cuộc giao tranh quanh vùng biên giới — đặc biệt là dọc theo Ranh giới Kiểm soát, biên giới trên thực tế giữa các khu vực ở Kashmir do Ấn Độ và Pakistan kiểm soát — đã xảy ra thường xuyên hơn trong những năm gần đây. Hai nước hiện sẽ trở lại thỏa thuận ngừng bắn năm 2003.
Thêm một sếp nữa trong ngành dịch vụ tư vấn vừa mất việc. Hubert Barth mất chức giám đốc văn phòng EY ở Đức. Dưới sự lãnh đạo của ông, công ty kiểm toán này đã không phát hiện được sai sót trong các tài khoản của Wirecard, một công ty thanh toán. Một ngày trước đó, giám đốc điều hành McKinsey cũng phải thôi việc, trong bối cảnh hãng tư vấn bị cáo buộc có vai trò trong cuộc khủng hoảng opioid của Mỹ.
Số đơn xin trợ cấp thất nghiệp vào tuần trước ở Mỹ xuống mức thấp nhất trong ba tháng. Sau khi điều chỉnh theo mùa, chỉ có 730.000 đơn được nộp, giảm so với 841.000 của tuần trước đó, một mức giảm lớn hơn nhiều so với dự đoán. Số ca nhiễm covid-19 giảm và nới lỏng các quy tắc giãn cách xã hội có thể đã tạo ra một sự thúc đẩy nhỏ cho nền kinh tế.
Ấn Độ đặt ra một quy tắc mới có thể buộc các công ty truyền thông xã hội phải kiểm duyệt bài đăng hoặc chia sẻ các tin nhắn được mã hóa. Chính phủ nước này có tranh cãi với Twitter trong tháng này, sau khi gã khổng lồ truyền thông xã hội từ chối chặn các tài khoản ủng hộ biểu tình của nông dân. Các dịch vụ phát trực tuyến như Netflix và Amazon Prime cũng sẽ phải chịu giám sát chặt chẽ hơn theo quy định mới.
Chủ tịch Tập Cận Bình tuyên bố Trung Quốc đã hoàn toàn xóa bỏ được tình trạng nghèo cùng cực. Xóa nghèo nông thôn là một trong những mục tiêu cốt lõi ông Tập đặt ra: khoảng 100 triệu người đã thoát khỏi đói nghèo kể từ khi ông lên nắm quyền. Nhưng tuyên bố “chiến thắng hoàn toàn” của ông chịu nhiều hoài nghi — các chuyên gia nói ngưỡng nghèo của Trung Quốc, 1,70 đô la một ngày, thấp hơn so với ngưỡng 1,90 đô la của Ngân hàng Thế giới.
Facebook đã cấm các tài khoản có liên hệ với lực lượng vũ trang Myanmar trên các nền tảng của công ty, bao gồm cả Instagram. Kể từ khi lên nắm quyền hồi đầu tháng, chính quyền hiện tại đã sử dụng phương tiện truyền thông xã hội để lan truyền những tuyên bố không có căn cứ về gian lận cử tri trong các cuộc bầu cử ở nước này. Trong khi đó, khoảng 1.000 người ủng hộ quân đội, nhiều trong số đó trang bị dao hoặc gậy, đã tấn công người biểu tình phản đối đảo chính ở Yangon, thành phố lớn nhất Myanmar.
Các cơ quan quản lý Mỹ tuyên bố vắc-xin covid-19 đơn liều của Johnson & Johnson là an toàn và hiệu quả; Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm FDA dự kiến sẽ ra quyết định cấp phép trong hôm nay. Trong khi đó, Moderna đang đạt tiến bộ hướng tới sản xuất một mũi tiêm tăng cường bổ sung thêm nhằm chống lại các biến thể covid-19. Pfizer cũng công bố kết quả từ một nghiên cứu thực tế ở Israel cho thấy vắc-xin của họ có hiệu quả 94% trong việc ngăn ngừa covid-19 có triệu chứng.
TIÊU ĐIỂM
Kinh tế Ấn Độ hồi phục phần nào từ đại dịch
Năm tháng trước, thời điểm Ấn Độ ghi nhận tới hơn 90.000 ca nhiễm covid-19 mới mỗi ngày, không ai có thể tưởng tượng được giờ đây nước này sẽ tổ chức các trận đấu cricket thế giới trước hàng chục nghìn người hâm mộ. Song nhịp sống hối hả và nhộn nhịp của Ấn Độ đã được hồi phục khi virus thuyên giảm. Nhu cầu tiêu dùng tăng mạnh đã góp phần vào phục hồi kinh tế nhanh chóng, được hỗ trợ bởi chi tiêu chính phủ trung ương tăng mạnh.
Số liệu công bố hôm nay dự kiến cho thấy GDP ba tháng cuối năm 2020 cao hơn một năm trước đó. Nhưng vẫn chưa hết mọi lo lắng. Việc làm vẫn còn thấp hơn so với mức tiền đại dịch, và đầu tư tư nhân vẫn chưa hồi sinh đáng kể. Vẫn còn nhiều công suất dự phòng ở một số lĩnh vực. Trong đó có cricket. 55.000 vé bán ra cho trận đấu tuần này giữa Ấn Độ với Anh ở Ahmedabad chỉ chiếm một nửa sức chứa của sân vận động khổng lồ.
Mỹ sắp có vắc-xin covid-19 thứ ba từ Johnson & Johnson
Hôm nay, Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ sẽ quyết định cấp phép cho một loại vắc-xin do Janssen, một công ty con của Johnson & Johnson, phát triển để dùng cho mục đích khẩn cấp. Mọi người đều hoan nghênh việc phê duyệt loại vắc-xin thứ ba — đúng ngay lúc Mỹ vừa ghi nhận ca tử vong thứ 500.000 do covid-19. Cuộc họp hôm nay không giống những cuộc họp trước đó.
Đây là lần đầu tiên FDA xem xét một loại vắc-xin có hiệu quả được chứng minh trong thử nghiệm lâm sàng trước các biến thể covid-19 dễ lây lan. Ứng viên từ Janssen được thử nghiệm dưới dạng một mũi tiêm duy nhất – chứ không phải hai mũi như các loại vắc-xin khác đang lưu hành – và được cho là giúp giảm tới 66% các ca nhiễm từ trung bình đến nặng. Không như vắc-xin Moderna, nó cũng không yêu cầu bảo quản siêu lạnh, giúp đơn giản hóa việc vận chuyển và phân phối. Janssen tuyên bố họ có thể cung cấp hơn 20 triệu liều cho tới cuối tháng 3, nhưng họ có thể cũng phải đối mặt các vấn đề về sản xuất như các hãng vắc-xin khác.
Công ty hàng không IAG công bố kết quả kinh doanh
Bầu trời thưa vắng là tin chẳng tốt lành gì với International Airlines Group, chủ sở hữu Aer Lingus, British Airways và Iberia. Kết quả kinh doanh năm công bố hôm nay của công ty được dự đoán là sẽ cho thấy tác động lớn của một năm mà du lịch quốc tế gặp nhiều khó khăn và đôi khi là bất khả thi. Ảnh hưởng của các lệnh cấm đi lại và kiểm dịch sẽ tạo ra tổn thất nặng nề.
IAG không được hưởng lợi từ các khoản cứu trợ lớn của chính phủ như Air France-KLM hay Lufthansa, hai hãng hàng không đối thủ của họ ở châu Âu. Mặc dù đã cắt giảm chi phí và tái cơ cấu, triển vọng xa vời về sự phục hồi hoàn toàn của ngành vận tải quốc tế đồng nghĩa IAG sẽ phải tìm ra cách khác để tăng cường nguồn tiền mặt của mình. Họ có thể tiến hành kêu gọi cổ đông, thay vì tìm kiếm một khoản cứu trợ vốn đi kèm các ràng buộc, như trong trường hợp của các hãng đối thủ. Quyền tự do không bị can thiệp bởi chính phủ ít nhất mang lại cho họ một lợi thế khi bầu trời lấp đầy máy bay trở lại.
Quốc hội Mỹ xem xét gói kích thích kinh tế 1,9 nghìn tỷ của Tổng thống Biden
Hôm nay, Hạ viện Hoa Kỳ dự kiến thông qua sáng kiến lớn nhất của Joe Biden trên cương vị tổng thống cho đến nay — một dự luật kích thích kinh tế covid-19 khác. Nó không thay đổi nhiều so với kế hoạch được đặt ra ngay trước khi ông Biden nhậm chức. Đảng Dân chủ bám sát yêu cầu 1,9 nghìn tỷ đô la ban đầu của ông và quyết định không thương lượng với đảng Cộng hòa về quy mô của gói.
Nhưng thách thức thực sự nằm ở Thượng viện. Cần 60 phiếu để tránh filibuster, do đó đảng Dân chủ đang sử dụng một thủ tục ngân sách đặc biệt được gọi là “hòa giải ngân sách” nhằm thông qua luật. Các quy tắc nghiêm ngặt quy định việc hòa giải có thể sẽ buộc điều chỉnh dự luật (và hủy bỏ đề xuất tăng lương tối thiểu liên bang). Nếu không có phiếu nào từ đảng Cộng hòa, các Thượng nghị sĩ Dân chủ sẽ phải đoàn kết tối đa để gửi được dự luật lên bàn của ông Biden. Vì ở vị thế mang tính quyết định, những nghị sĩ Dân chủ ôn hòa, như Joe Manchin của Tây Virginia, có thể yêu cầu thu nhỏ kế hoạch của ông Biden.
El Salvador tổ chức bầu cử quốc hội
Nayib Bukele không ra tranh cử trong cuộc bầu cử lập pháp vào Chủ nhật ở El Salvador, nhưng cuộc bầu cử lại xoay quanh ông. Đảng Nuevas Ideas (Ý tưởng Mới) của tổng thống được dự đoán giành được hầu hết 84 ghế của quốc hội, cộng với một số ghế thống đốc địa phương. Nếu đúng như vậy, nó sẽ củng cố quyền lực của ông Bukele và có thể giúp quá trình hoạch định chính sách được suôn sẻ hơn. Nhiều người kỳ vọng ông sau khi thắng sẽ tăng cường chống tham nhũng.
Nhưng có nhiều rủi ro. Kể từ khi nhậm chức vào năm 2019, ông Bukele – một người theo chủ nghĩa dân túy nổi lên như vũ bão khiến hai đảng chính trị truyền thống bị gạt ra rìa – đã thể hiện xu hướng độc tài. Ông giảm được tội phạm, nhưng các nhà phân tích tin rằng ông làm được vậy là nhờ thương lượng với các băng đảng. Ông từng gửi binh lính tới chiếm giữ quốc hội vào năm 2020 để buộc các nghị sĩ thông qua một thỏa thuận cho vay. Sau đó, ông lại sử dụng quân đội để thực thi kiểm dịch trong đại dịch. Nhưng ông nhận được sự ủng hộ lớn nhờ cách xử lý covid-19 của ông, mà các cử tri coi là vấn đề số một. Có thể đoán Nuevas Ideas sẽ thắng và ông Bukele ngày càng quyền lực hơn.
