Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy
Các công đoàn lớn ở Myanmar kêu gọi tổng đình công trong bối cảnh biểu tình nối lại ở ít nhất sáu thành phố nước này. Tình trạng bất ổn đã tiếp diễn kể từ khi quân đội thực hiện đảo chính hôm 1 tháng 2. Hàng chục nghìn người biểu tình đã đụng độ với cảnh sát và lực lượng an ninh sau các cuộc đột kích trong đêm nhắm vào các lãnh đạo biểu tình ở Yangon, thành phố lớn nhất đất nước. Khin Maung Latt, một quan chức chính phủ bị mất chức, đã chết trong lúc bị cảnh sát tạm giam.
Israel mở cửa trở lại một phần các quán bar, nhà hàng, khách sạn, sân bay quốc tế chính và trường học ở các khu vực rủi ro thấp đến trung bình. Giai đoạn cuối cùng của việc nới lỏng hạn chế coronavirus này đến sau chiến dịch tiêm chủng thành công giúp 41% dân số đất nước được tiêm phòng đầy đủ chỉ trong hai tháng. Một số nơi chỉ mở cửa cho những người có thể xuất trình “hộ chiếu xanh”, tức bằng chứng tiêm chủng hoặc miễn dịch.
Nazanin Zaghari-Ratcliffe, một phụ nữ người Anh gốc Iran bị giam giữ ở Iran 5 năm qua vì các cáo buộc gián điệp vô lý, đã được thả tự do sau khi tháo thẻ mắt cá chân. Nhưng một phiên tòa mới nhắm vào bà lại vừa được lên lịch cho Chủ nhật này. Chính phủ Anh yêu cầu bà Zaghari-Ratcliffe phải được phép trở lại Anh.
Thụy Sĩ sẽ cấm các mạng che mặt mang tính tôn giáo ở nơi công cộng, kết quả của cuộc trưng cầu dân ý gây tranh cãi vào hôm qua. Lệnh cấm này được coi là nhắm vào các loại trang phục của phụ nữ Hồi giáo, bao gồm burqa và niqab. Nó được đề xuất bởi Đảng Nhân dân Thụy Sĩ cánh hữu, bên từng đi vận động với các khẩu hiệu như “ngăn chặn Hồi giáo cực đoan”.
Alioune Badara Cissé, tổng thanh tra chính phủ Senegal, nói đất nước đang trên “bờ vực tận thế” sau bốn ngày biểu tình trong đó ít nhất năm người đã chết. Biểu tình bùng nổ sau vụ bắt giữ nhà lãnh đạo đối lập Ousmane Sonko vào hôm thứ Tư. Nỗi tức giận của người dân xuất phát từ bất bình đẳng kinh tế và thiếu cơ hội cho người trẻ.
Dữ liệu hải quan cho thấy xuất khẩu của Trung Quốc tăng trong hai tháng đầu năm — cao hơn 61% so với cùng kỳ năm 2020 tính theo giá trị đồng đô la. Các con số này bị ảnh hưởng bởi cả kỳ nghỉ tết nguyên đán và đại dịch covid-19. Nhưng hải quan cho biết xuất khẩu tăng vì nhu cầu phục hồi ở EU và Mỹ, một phần nhờ các biện pháp kích thích tài khóa.
Dự luật kích thích trị giá 1,9 nghìn tỷ đô la do Tổng thống Joe Biden ủng hộ đã được Thượng viện Mỹ thông qua trong một cuộc bỏ phiếu sít sao. Những nhượng bộ, chẳng hạn như từ bỏ nỗ lực tăng lương tối thiểu liên bang lên 15 đô la một giờ, đã thuyết phục được Joe Manchin, vị thượng nghị sĩ Dân chủ duy nhất tỏ ý hoài nghi. Dự luật sửa đổi dự kiến sẽ được Hạ viện thông qua vào thứ Ba.
TIÊU ĐIỂM
Thị trường chứng khoán dịch chuyển sang các cổ phiếu có tính chu kỳ
Giá cổ phiếu lên xuống thất thường trong những tuần gần đây khi nhà đầu tư bị kẹt giữa ăn mừng tăng trưởng kinh tế lạc quan hơn và nỗi lo lạm phát. Chỉ số S&P 500 của các cổ phiếu hàng đầu của Mỹ đã hầu như không tăng trong năm 2021. Tuy nhiên khi nhìn kỹ hơn ta thấy một đặc điểm. Cổ phiếu công nghệ, vốn tăng đột biến trong năm ngoái, đã hạ nhiệt. Các nhà đầu tư hiện quan tâm nhiều hơn tới cổ phiếu của các công ty có thể hoạt động tốt nhất khi nền kinh tế nhanh chóng cải thiện.
Điều này được thể hiện khi cổ phiếu “tăng trưởng” bị đánh bại bởi các cổ phiếu “giá trị” của danh sách S&P 500 trong năm nay. Bạn cũng có thể thấy đặc điểm tương tự khi so sánh với hoạt động của các thị trường quốc tế. Các chỉ số chứng khoán khu vực đồng euro tăng tốt hơn chỉ số S&P 500 trong năm nay, mặc dù nền kinh tế châu Âu vẫn còn yếu. Có thể là vì châu Âu có ít công ty công nghệ hơn Mỹ. Thay vào đó, thị trường chứng khoán đang nghiêng về các ngân hàng, công ty hàng hóa và các cổ phiếu “chu kỳ” khác. Sự rời bỏ cổ phiếu công nghệ sang cổ phiếu chu kỳ sẽ còn tiếp diễn.
Học sinh Anh trở lại trường
Hôm nay trường học ở Anh mở cửa lại cho học sinh không phải con em lao động chủ chốt lần đầu tiên kể từ ngày 4 tháng 1. Khi ấy, số ca nhiễm covid-19 tăng chóng mặt đã buộc chính phủ phải đóng cửa trường học, chỉ một ngày sau khi học sinh vừa kết thúc kỳ nghỉ Giáng sinh. Nhưng giờ đây mọi chuyện đã khác: cứ ba người Anh thì có một người đã được tiêm vắc-xin, trong khi số ca mắc hàng ngày đang giảm mạnh.
Tuy nhiên các quan chức vẫn lo lắng. Tác động của các trường học đối với chuỗi lây nhiễm là chưa rõ ràng, và không ai hoàn toàn chắc chắn liệu việc mở cửa trở lại có gây nên một đợt tăng ca nhiễm hay không. Để giảm thiểu rủi ro, giáo viên và học sinh sẽ phải xét nghiệm nhanh hai lần một tuần. Việc mở cửa trở lại sẽ không được mạch lạc, và có rất ít hạn chế khác được nới lỏng ngay trong hôm nay. Điều này sẽ cho phép chính phủ đảo ngược hướng đi nếu mọi chuyện trở nên không tốt đẹp. Dĩ nhiên họ cực kỳ hy vọng điều đó sẽ không xảy ra.
Phiên tòa xử Derek Chauvin bắt đầu chọn bồi thẩm đoàn
Việc lựa chọn bồi thẩm đoàn bắt đầu từ hôm nay cho phiên tòa xét xử Derek Chauvin, một cựu cảnh sát bị buộc tội giết người và ngộ sát vì vai trò của anh ta trong cái chết của George Floyd hồi năm ngoái. Phiên tòa có thể kéo dài vài tuần. Để kết tội, các công tố viên sẽ cần phải chứng minh được Chauvin đã cư xử một cách cẩu thả và hành động của anh ta đã gây ra cái chết của Floyd. Các luật sư của Chauvin có thể sẽ tranh luận rằng ma túy và các vấn đề sức khỏe tiềm ẩn mới là nguyên nhân.
Cái chết của Floyd làm dấy lên các cuộc biểu tình trên khắp nước Mỹ, cũng như gợi lại cuộc tranh cãi bấy lâu nay về trách nhiệm giải trình của cảnh sát. Một số thành phố và tiểu bang đã thông qua các biện pháp cải cách cảnh sát, chẳng hạn như mở rộng việc dùng các nhân viên an ninh công cộng phi vũ trang và cải thiện giám sát lực lượng. Tuần trước, Hạ viện đã thông qua Đạo luật Công lý George Floyd về Cảnh sát, theo đó cấm các sĩ quan liên bang dùng thủ thuật đè cổ (neck restraint)— giống như hành động đã dẫn đến cái chết của Floyd — hay thắt cổ (chokehold), và xây dựng cơ sở dữ liệu hành vi sai trái của cảnh sát quốc gia. Đạo luật gần như không có cơ hội được Thượng viện thông qua.
Các hãng bán lẻ Mỹ tăng lương cơ bản
Các Thượng nghị sĩ Dân chủ Mỹ đã từ bỏ nỗ lực gần đây của họ nhằm tăng lương tối thiểu toàn quốc lên 15 đô la một giờ. Dù sao thì một số n gười lao động cũng đang thấy những tấm séc cao hơn. Hôm nay, Lidl sẽ tăng mức lương tối thiểu tại mười siêu thị của hãng ở Long Island của New York từ 15 lên 16,50 đô la một giờ. Costco, nhà bán lẻ lớn thứ tư nước Mỹ, cũng tăng mức lương tối thiểu toàn quốc của họ lên 16 đô la một giờ. Walmart vẫn giữ mức lương tối thiểu 11 đô la nhưng tăng lương cho 425.000 nhân viên.
Việc các công ty lớn tăng lương có thể thúc đẩy tăng tiền lương ở các thị trường lao động địa phương, dù với tác động nhỏ hơn mức lương tối thiểu do chính phủ bắt buộc. Các nhà kinh tế từ Đại học California, Berkeley và Đại học Brandeis nhận thấy rằng ở các khu vực mà Amazon duy trì hiện diện dày đặc, quyết định tăng lương cơ bản lên 15 đô la một giờ vào năm 2018 của họ đã giúp thúc đẩy tăng lương của các công ty khác. (Tác động tích cực này lớn hơn tác động tiêu cực của suy giảm việc làm.) Dù vậy tin này cũng chẳng mấy thoải mái đối với người lao động ở một số nơi và lĩnh vực khác.
