Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy
Báo cáo mới của WHO về nguồn gốc của covid-19 đang trở thành tâm điểm. Tổng giám đốc WHO Tedros Adhanom nói khả năng virus bị rò rỉ từ một phòng thí nghiệm ở Vũ Hán vẫn chưa được điều tra đầy đủ. Ngoài ra, người đứng đầu đội điều tra WHO cũng nói ông cảm thấy “áp lực chính trị” khi tiến hành điều tra, song phủ nhận chịu áp lực loại bỏ bớt tài liệu khỏi văn bản cuối cùng. Mỹ đã đưa ra một tuyên bố chung với 13 nước khác bày tỏ quan ngại về báo cáo.
Một ngày sau cuộc cải tổ loại bỏ 6 thành viên nội các, bao gồm cả bộ trưởng quốc phòng và ngoại giao, Bộ Quốc phòng Brazil vừa thông báo bãi nhiệm những người đứng đầu lục quân, hải quân và không quân. Đây là một điều bất ngờ vì tổng thống Jair Bolsonaro luôn muốn làm nổi bật chất quân sự của chính phủ bằng cách bổ nhiệm các quân nhân tại ngũ hoặc đã giải ngũ vào các vị trí nổi bật.
Cảnh sát Tanzania cho biết có 45 người thiệt mạng và hàng chục người bị thương trong đám tang của tổng thống John Magufuli hôm 21 tháng 3. Khi ấy, vụ giẫm đạp tại một sân vận động ở Dar es Salaam được báo cáo chỉ có 5 người thiệt mạng. Ông Magufuli qua đời vì một căn bệnh bí ẩn, được nhiều người cho là covid-19, sau khi ông liên tục xem thường nó.
Oxford Nanopore đã công bố các bước chuẩn bị cho IPO trên sàn London vào cuối năm 2021. Công ty giải trình tự DNA này, vốn bận rộn trong đại dịch vì chuyên theo dõi các biến thể virus, dự kiến có giá trị từ 4 tỷ bảng Anh (5,49 tỷ USD) đến 7 tỷ bảng Anh. Đây là tin vui cho chính phủ Anh; họ có mục tiêu biến nước này thành một trung tâm công nghệ sinh học.
BioNTech cho biết họ có kế hoạch sản xuất thêm 500 triệu liều vắc-xin covid-19 trong năm nay, tăng 25%. Hãng dược Đức, đối tác phát triển vắc-xin với Pfizer, dự kiến sẽ kiếm được 11,5 tỷ đô la doanh thu trong năm 2021 từ các hợp đồng vắc-xin covid-19 mà họ đã ký. Ban giám đốc BioNTech nói để đáp ứng tăng sản lượng sẽ cần mở rộng năng lực sản xuất và mạng lưới cung ứng.
Tòa án Hình sự Quốc tế giữ nguyên bản án đối với Bosco Ntaganda, một cựu thủ lĩnh quân sự người Congo, vì các tội ác chống lại loài người và tội ác chiến tranh gây ra ở vùng Ituri của nước này từ năm 2002 đến 2003. Ntaganda đệ đơn kháng cáo bản án 30 năm tù giam hồi tháng 7 năm 2019. Tội ác của ông bao gồm giết người, hãm hiếp và nô lệ tình dục.
Carrie Lam, trưởng đặc khu Hồng Kông, vừa công bố một kế hoạch ngăn công chúng tiếp cận thông tin cá nhân của các giám đốc công ty được lưu trên cơ sở dữ liệu chính thức. Bà Lam nói luật này là cần thiết để chống “vũ khí hóa” thông tin cá nhân, chẳng hạn như việc ám chỉ và bêu xấu doanh nhân trên mạng. Các nhóm truyền thông phản đối vì cho rằng điều này hạn chế quyền tự do báo chí trong việc điều tra các sai phạm của doanh nghiệp.
TIÊU ĐIỂM
Tổng thống Biden sắp đề xuất một dự luật cơ sở hạ tầng lớn
Sau khi tung ra gói kích thích covid-19 trị giá tới 1,9 nghìn tỷ đô la, Tổng thống Joe Biden đang muốn tiếp tục. Trong một bài phát biểu quan trọng ở Pittsburgh hôm nay, ông sẽ phác thảo luật đầu tư cơ sở hạ tầng khổng lồ mà ông mong đợi Quốc hội thông qua trong những tháng tới. Trị giá ước tính của luật này — với các khoản chi về chống biến đổi khí hậu bên cạnh chi tiêu cơ sở hạ tầng thông thường cho cầu đường— là 3 nghìn tỷ đô la.
Không như dự luật kích thích, luật này sẽ không hoàn toàn dựa vào thậm chi ngân sách. Thay vào đó nó đi kèm nhiều đợt tăng thuế, bao gồm đề xuất tăng thuế suất lợi nhuận doanh nghiệp và thuế suất tối thiểu toàn cầu đối với lợi nhuận tạo ra ở nước ngoài. Các nghị sĩ Cộng hòa có thể phản đối, nhưng tiếng nói của họ không quá quan trọng — các đồng minh của tổng thống tại Thượng viện đang chuẩn bị để tiếp tục dùng một cơ chế thủ tục cho phép họ thông qua luật mà không cần bất kỳ phiếu nào của phe đối lập. Cũng như trước đây, tham vọng của ông Biden phụ thuộc gần như hoàn toàn vào sự nhất trí của các nghị sĩ Dân chủ.
Brexit gây nhiều trở ngại ban đầu cho thương mại Anh-EU
Giới phân tích thương mại sẽ xem xét kỹ lưỡng bản cập nhật công bố hôm nay của Văn phòng Thống kê Quốc gia về cán cân thanh toán của Anh trong quý cuối năm 2020. Song thực sự họ quan tâm nhiều hơn đến những gì xảy ra sau ngày 31 tháng 12. Các nhà phân tích muốn đánh giá những tác động kinh tế tức thời của Brexit, song đó không phải một việc dễ dàng. Dữ liệu thương mại trong tháng 1 cho thấy xuất khẩu sang EU giảm 40,7% so với tháng 12.
Điều này phần lớn là do sụt giảm kho hàng dự trữ trước khi diễn ra Brexit và những khó khăn do đại dịch gây ra cho thương mại, nhưng chắc chắn cũng một phần vì các trở ngại thương mại mới. Nhiều vấn đề đặc biệt đã xảy ra trong các ngành như thịt và cá, mà hiện phải trải qua kiểm tra vệ sinh và kiểm dịch thực vật. Các nhà xuất khẩu nói hệ thống có sẵn được thiết kế để xử lý các thùng thịt cừu New Zealand đông lạnh không thể giải quyết được các lô hàng nhỏ cần xử lý nhanh như cá hồi tươi. Brexit sẽ tiếp tục gây ra nhiều trở ngại.
Lạm phát của eurozone dự đoán tăng
Các nhà đầu tư châu Âu sẽ lo lắng về ước tính lạm phát cao của khu vực đồng euro trong tháng 3, theo đó dự kiến ở mức cao nhất trong hơn một năm. Thị trường lo ngại lạm phát cao vì nó sẽ làm tăng lợi tức trái phiếu và tăng lãi suất, từ đó có thể gây bất ổn cho thị trường tiền tệ và tài sản. Tuy nhiên, vì chủ yếu gây ra bởi giá năng lượng cao hơn, gián đoạn trong chuỗi cung ứng, và nhu cầu dồn nén được giải tỏa hậu covid-19, lạm phát được cho chỉ mang tính tạm thời.
Ảnh hưởng của giá dầu tăng và các nút nghẽn cổ chai trong chuỗi cung ứng sẽ sớm qua đi, nhưng không hoàn toàn. Đà phục hồi của châu Âu sẽ chậm và yếu hơn so với dự đoán do chiến dịch tiêm chủng covid-19 của châu lục này vẫn chậm trễ, đi sau Mỹ và Anh. Và họ còn đang phải chiến đấu với làn sóng dịch thứ ba đặc biệt nghiêm trọng có thể dẫn đến gia hạn các biện pháp phong tỏa để ngăn virus cho đến đầu mùa hè. Giá cả sẽ không giảm sớm.
Tổng thống Biden chọn loạt thẩm phán liên bang
Hôm qua, ông Biden công bố các lựa chọn đầu tiên của ông cho chức vụ thẩm phán liên bang. Trong số mười một người được đề cử, có chín người là phụ nữ và chín người da màu. Ketanji Brown Jackson, một phụ nữ da đen đã làm thẩm phán tòa án quận từ năm 2013, được chọn vào tòa phúc thẩm Khu vực DC nhiều ảnh hưởng, lấp vào chiếc ghế của Merrick Garland sau khi ông này được chọn làm bộ trưởng tư pháp. Ngoài ra bà cũng được nhiều người xem là ứng viên hàng đầu nếu Tòa án Tối cao trống một ghế.
Candace Jackson-Akiwumi, một phụ nữ Mỹ gốc Phi khác, được chọn cho tòa phúc thẩm Chicago. Danh sách của ông Biden bao gồm nhiều nhân vật có khả năng đi vào lịch sử. Nếu được xác nhận, lần đầu tiên nước Mỹ sẽ có một phụ nữ Mỹ gốc Á ngồi vào tòa án quận DC và một người Hồi giáo ở tòa liên bang. Nhưng ông Biden khó có thể cạnh tranh được với người tiền nhiệm trên phương diện bổ nhiệm thẩm phán. Trong vòng 4 năm làm tổng thống, Donald Trump đã bổ nhiệm 234 thẩm phán.
