Thế giới hôm nay: 04/08/2021

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Một cuộc điều tra kéo dài 5 tháng đã kết luận thống đốc bang New York Andrew Cuomo quấy rối tình dục nhiều phụ nữ. Tổng chưởng lý bang Letitia James cho biết thống đốc đã thực hiện hành vi động chạm và bình luận mang tính chất khêu gợi, cổ vũ cho môi trường làm việc ‘thù địch’, qua đó vi phạm luật liên bang và tiểu bang. Bản báo cáo dài 165 trang cho thấy có 11 phụ nữ cáo buộc ông Cuomo về hành vi không phù hợp, và ông phủ nhận tất cả.

Taliban đã chiếm được phần lớn Lashkar Gah, thủ phủ tỉnh Helmand, Afghanistan. Tướng Sami Sadat, chỉ huy lực lượng Afghanistan ở tỉnh miền nam này, kêu gọi người dân rời thành phố trước một cuộc phản công lớn. Nếu Lashkar Gah thất thủ, đây sẽ là thủ phủ cấp tỉnh đầu tiên chính phủ đánh mất kể từ năm 2016.

Lãnh đạo tối cao Iran Ayatollah Ali Khamenei đã chính thức phê chuẩn tổng thống kế nhiệm Ebrahim Raisi, người hứa sẽ cải thiện điều kiện sống của hàng triệu người Iran. Ông Raisi từng nói sẽ dỡ bỏ “các lệnh trừng phạt áp đặt của Mỹ” vì chúng bóp nghẹt nền kinh tế. Thứ Năm này là lễ nhậm chức của ông. Và chính bản thân ông cũng bị Mỹ áp lệnh trừng phạt, liên quan đến cáo buộc vi phạm nhân quyền khi còn là thẩm phán.

BMW công bố lợi nhuận cao trong quý 2, ở mức 4,8 tỷ euro (5,8 tỷ USD), trong khi Stellantis báo cáo lợi nhuận ròng nửa đầu năm 5,8 tỷ euro, giữa bối cảnh thiếu chất bán dẫn trên toàn cầu. Stellantis, kết quả của cuộc sáp nhập gần đây giữa PSA và Fiat Chrysler, đã tăng đáng kể dự báo thu nhập cả năm. Tuy nhiên BMW tiếp tục thận trọng.

Lạm phát ở Thổ Nhĩ Kỳ tăng vượt dự đoán, do giá thực phẩm và năng lượng tăng mạnh. Cụ thể, giá tiêu dùng tăng 19% trong tháng 7 so với một năm trước; giá thực phẩm và đồ uống không cồn tăng 24,9%; năng lượng tăng 21,5%. Tổng thống Recep Tayyip Erdogan muốn hạ lãi suất, song lạm phát nhảy vọt khiến mong muốn của ông khó thành hiện thực.

Giá cổ phiếu Tencent, một trong những tập đoàn công nghệ khổng lồ của Trung Quốc, lao dốc sau khi một tờ báo nhà nước gọi game máy tính là “thuốc phiện tinh thần”. Nhật báo Thông tin Kinh tế sau đó đã xóa bài viết, nhưng các nhà đầu tư lo ngại game có thể trở thành mặt trận mới nhất trong cuộc đàn áp của Đảng Cộng sản Trung Quốc nhắm vào các công ty công nghệ lớn, phần nào vì chúng trở nên quá nhiều ảnh hưởng.

Karsten Warholm phá kỷ lục thế giới của chính mình ở nội dung 400 m vượt rào tại Olympics Tokyo. Vận động viên người Na Uy giành huy chương vàng với thời gian 45,94 giây. Trong khi đó, Elaine Thompson-Herah của Jamaica trở thành người phụ nữ đầu tiên giành được cú đúp vàng hai nội dung chạy nước rút trong hai kỳ Olympics liên tiếp. Và Simone Biles, vận động viên thể dục dụng cụ nổi tiếng của Mỹ, giành huy chương đồng trong trận chung kết cầu thăng bằng.

TIÊU ĐIỂM

Nhà đầu tư quan ngại cho tương lai của Tencent

Các nhà chức trách Trung Quốc đã xóa sổ ngành công nghiệp dạy kèm trực tuyến của nước này vào tuần trước, khiến một số công ty niêm yết hoàn toàn mất hết giá trị. Liệu tuần này có đến lượt ngành công nghiệp game?

Có các dấu hiệu để tin như vậy. Hôm qua Tencent, một trong những công ty truyền thông xã hội và trò chơi lớn nhất thế giới, cho biết họ sẽ đặt ra các hạn chế thời gian chơi game cho trẻ em. Động thái này rõ ràng nhằm phản ứng lại cuộc tấn công từ truyền thông nhà nước Trung Quốc gọi game là “thuốc phiện tinh thần” (bài này sau đó đã bị xóa).

Vẫn chưa rõ nó có phát triển thành một cuộc đàn áp rộng lớn hay không. Song vấn đề này không mới. Đảng Cộng sản khá lo ngại về chứng nghiện chơi game, trong khi bất kỳ lo ngại nào của đảng cũng có thể trở thành những cuộc tấn công quy định dồn dập và quét sạch ngay lập tức hàng trăm tỷ đô la khỏi thị trường chứng khoán. Hôm qua cổ phiếu của Tencent giảm 6,1%. Kể từ tháng 2 công ty này cũng đã mất gần 400 tỷ USD giá trị thị trường.

Một năm trôi qua sau vụ nổ cảng Beirut

Vụ nổ năm ngoái làm người ta liên tưởng đến ngày tận thế. Song tình hình sau đó của Lebanon còn tồi tệ hơn. Một năm đã trôi qua kể từ khi một kho chứa amoni nitrat ở cảng Beirut phát nổ, giết chết hơn 200 người và khiến thủ đô của Lebanon tan hoang. Đến nay vẫn không có ai lên tiếng nhận trách nhiệm. Giới lập pháp đang bao che cho các quan chức. Và dù đã từ chức một tuần sau vụ nổ, thủ tướng vẫn còn tại nhiệm với danh nghĩa lâm thời.

Trong khi các chính trị gia cãi vã, Lebanon lún sâu vào khủng hoảng kinh tế. Đồng tiền của nước này đã mất 90% giá trị kể từ năm 2019. Lạm phát so với cùng kỳ năm trước trong tháng 6 là 101%. Cả nhà thuốc và trạm xăng đều bị thiếu hàng. Trong khi nhà nước chỉ cấp điện một vài giờ trong ngày. Các cường quốc nước ngoài không sẵn lòng giúp đỡ nếu không có cải cách nghiêm túc, điều mà các chính trị gia tham nhũng của Lebanon khó có thể thực hiện. Tương lai của người dân Lebanon sẽ còn mờ mịt hơn.

Công bố báo cáo vụ Thống đốc Andrew Cuomo bị tố quấy rối tình dục

Tổng chưởng lý New York, Letitia James, giáng một đòn chính trị chí mạng vào thống đốc bang Andrew Cuomo. Cuộc điều tra từ văn phòng của bà cho thấy ông đã quấy rối tình dục 11 phụ nữ, theo đó chứng thực cho các cáo buộc tồn tại nhiều tháng qua. Bản báo cáo này kể lại những hành vi sờ soạng và bình luận dâm ô của thống đốc. Trong số những người tố cáo có một phụ tá trẻ hơn ông gần 40 tuổi và một quân nhân được chính ông lựa chọn vào đội an ninh cá nhân. Bản báo cáo cũng mô tả cách mà văn hóa sợ hãi và đe dọa trong văn phòng của ông Cuomo kích hoạt hành vi sai trái. Cuối cùng, báo cáo cho thấy sau khi một nhân viên cũ công khai cáo buộc, phe của ông đã tiết lộ thông tin nhân sự riêng tư của cô này nhằm làm mất uy tín của cô.

Thống đốc phủ nhận các cáo buộc, khẳng định ông không bao giờ chạm vào ai một cách không phù hợp. Có thể ông sẽ tiếp tục ngồi lì không từ chức. Câu hỏi hiện tại là liệu cơ quan lập pháp bang có luận tội – và có thể cách chức – ông khỏi chức vụ hay không. Chủ tịch nghị viện bang đã nói bản báo cáo cho thấy ông “không phù hợp với chức vụ.”

Kinh tế Brazil tăng trưởng trong khi lạm phát lên cao

Hôm nay ngân hàng trung ương Brazil sẽ cân nhắc thay đổi mức lãi suất chính, hiện ở mức 4,25%. Mọi dự đoán cho thấy mức tăng một điểm phần trăm, tăng lớn nhất trong 18 năm qua. Mục tiêu là nhằm kiềm chế lạm phát đã vượt 8% trong 12 tháng qua. Kể từ đầu đại dịch, đồng real Brazil đã giảm hơn 20% so với đồng USD, trong khi tỷ lệ thất nghiệp luôn trên 14% kể từ cuối năm 2020. Ngoài ra hạn hán cũng khiến giá năng lượng tăng hơn 10% ở một số thành phố, khiến cho tương lai nước này có vẻ đáng lo ngại.

Các cải cách kinh tế thiết yếu, chẳng hạn như cải tổ hệ thống thuế, đang bị đình trệ tại Quốc hội. Dù vậy chỉ số thị trường chứng khoán chính Ibovespa vẫn đạt kỷ lục trong tháng 6 khi có tin GDP của Brazil tăng 1,2% trong quý đầu năm nhờ nhu cầu đối với hàng hóa cơ bản tăng. Các dự báo GDP năm nay đã liên tục tăng trong 15 tuần qua — với mức hiện tại là 5,3%, trước sự vui mừng của thị trường.