Nguồn: Massacre at Attica Prison, History.com
Biên dịch: Lê Hồng Loan
Vào ngày này năm 1971, vụ bạo loạn kéo dài bốn ngày tại Nhà tù Attica với an ninh tối đa gần Buffalo, New York, đã kết thúc khi hàng trăm sĩ quan cảnh sát tiểu bang xông vào khu phức hợp này trong một trận xả súng. Ba mươi chín người đã thiệt mạng trong vụ tấn công thảm khốc, bao gồm 29 tù nhân cùng với 10 lính canh và nhân viên nhà tù bị bắt làm con tin kể từ khi vụ bạo loạn nổ ra.
Vào ngày 09 tháng 09, các tù nhân đã nổi loạn và giành quyền kiểm soát nhà tù tiểu bang vốn trong tình trạng quá tải này. Một bảo vệ nhà tù đã bị đánh đến tử vong. Cuối ngày hôm đó, cảnh sát tiểu bang đã giành lại được phần lớn nhà tù, nhưng 1.281 tù nhân đã chiếm một sân tập thể dục, nơi họ giam giữ 39 lính canh và nhân viên làm con tin trong bốn ngày. Sau khi các cuộc đàm phán đi vào ngõ cụt, Thống đốc New York Nelson A. Rockefeller đã ra lệnh cho cảnh sát tiểu bang giành lại quyền kiểm soát nhà tù bằng vũ lực.
Vào một sáng thứ Hai mưa gió, ngày 13 tháng 9, một tối hậu thư đã được đọc cho các tù nhân, kêu gọi họ đầu hàng. Họ đáp trả bằng cách đặt dao lên cổ các con tin. Vào 9 giờ 46 phút sáng, máy bay trực thăng bay trên sân để thả hơi cay, trong khi cảnh sát tiểu bang và các sĩ quan nhà tù xông vào và xả súng liên tiếp. Cảnh sát đã bắn 3.000 viên đạn vào đám mù hơi cay, giết chết 29 tù nhân và 10 con tin, và làm bị thương 89 người khác. Hầu hết bị bắn trong loạt súng bừa bãi ban đầu, nhưng các tù nhân khác đã bị bắn hoặc giết sau khi họ đầu hàng.
Sau cuộc đột kích đẫm máu, các nhà chức trách cho biết các tù nhân đã giết các con tin bằng cách cắt cổ họng của họ. Một con tin được cho là đã bị thiến. Tuy nhiên, khám nghiệm tử thi cho thấy những cáo buộc này là không chính xác và cả 10 con tin đã bị cảnh sát bắn chết. Nỗ lực che đậy này đã làm gia tăng sự lên án của công chúng đối với cuộc đột kích và thúc đẩy một cuộc điều tra của Quốc hội.
Cuộc bạo loạn Attica là cuộc bạo loạn nhà tù tồi tệ nhất trong lịch sử Hoa Kỳ. Tổng cộng có 43 người đã thiệt mạng, trong đó có 39 người chết trong cuộc đột kích, lính canh William Quinn, và ba tù nhân bị giết bởi các tù nhân khác ngay từ đầu cuộc bạo loạn. Một tuần sau khi kết thúc vụ bạo loạn, cảnh sát đã thực hiện các cuộc trả thù tàn bạo đối với các tù nhân. Nhiều tù nhân bị thương chỉ nhận được sự điều trị y tế dưới chuẩn, hoặc thậm chí là không được điều trị.
Vào tháng 1 năm 2000, Tiểu bang New York đã giải quyết một vụ kiện yêu cầu bồi thường thiệt hại tập thể kéo dài hai mươi sáu năm được đệ trình bởi các tù nhân Attica chống lại nhà tù và các quan chức chính phủ. Các cựu tù nhân và tù nhân hiện tại đã chấp nhận 8 triệu đô la cho những tổn thất và chịu đựng của họ trong cuộc đột kích và những tuần sau đó.
