Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy
Số ca nhiễm biến thể omicron của SARS-CoV-2 tiếp tục lan rộng ở nhiều nước trên thế giới. New York thông báo có hơn 85.000 ca nhiễm covid-19 mới chỉ trong đêm giao thừa ở bang này, cao nhất từ trước đến nay. Trong khi đó Pháp trở thành quốc gia thứ sáu ghi nhận hơn 10 triệu ca mắc covid. Một số thành phố của Ấn Độ cũng báo cáo số ca tăng mặc dù thị trưởng Delhi trả lời trước báo giới rằng số ca nhiễm ở thủ đô không cao và tỷ lệ nhập viện thấp.
Kênh đào Suez, chuyên chở khoảng 12% thương mại thế giới tính theo khối lượng, ghi nhận doanh thu 6,3 tỷ đô la trong năm 2021, cao nhất lịch sử và tăng 12,8% so với 2020. Ngành vận tải biển đang chật vật để phục hồi từ tác động của covid-19. Hồi tháng 3, kênh đào bị phong tỏa sáu ngày khi con tàu mang cờ Panama Ever Given mắc cạn.
Hơn 3.000 chuyến bay, một nửa trong số đó khởi hành hoặc hạ cánh ở Mỹ, đã bị hủy vào Chủ nhật, vì thời tiết xấu và gia tăng số ca nhiễm covid-19 liên quan đến biến thể Omicron. Covid khiến nhiều hãng hàng không bị thiếu nhân sự; và họ đã đề nghị trả thêm tiền cho nhân viên khỏe mạnh, song bị nhiều người từ chối, với lý do sợ nhiễm virus hoặc phải tiếp xúc với các hành khách không tuân thủ quy định.
Tesla thông báo đã giao được 308.600 xe trong quý 4 năm 2021, đánh bại kỷ lục trước đó cũng như dự báo của các nhà phân tích. Sự quan tâm của các nhà đầu tư đã đưa Tesla trở thành công ty ô tô giá trị nhất thế giới, với tổng vốn hóa thị trường hơn 1 nghìn tỷ đô la — dù họ làm ra ít xe hơn nhiều so với những gã khổng lồ trong ngành. Cụ thể họ sản xuất 930.000 xe trong năm ngoái; trong khi Toyota và Volkswagen mỗi bên xuất xưởng 9 triệu xe.
Tổng thống và thủ tướng Phần Lan khẳng định trong các bài phát biểu năm mới của họ là nước này có quyền lựa chọn gia nhập NATO bất cứ lúc nào. Giống như Thụy Điển, Phần Lan không tham gia bất kỳ hiệp định quân sự đa phương nào, nhưng nước này đang đẩy mạnh hợp tác với các thành viên NATO. Nga, gần đây đang gây căng thẳng khi điều 100.000 quân về phía biên giới Ukraine, phản đối NATO mở rộng.
Một đám cháy đã bùng lên trong tòa nhà nghị viện Nam Phi ở Cape Town. Ngọn lửa được dập tắt ở khu nhà thượng viện, song đã lan sang khu hạ viện. Toàn bộ khu phức hợp nghị viện bị hư hại nghiêm trọng. Hiện chưa rõ nguyên nhân vụ cháy, nhưng một người đàn ông 51 tuổi đang bị cảnh sát thẩm vấn.
Một người Hàn Quốc vượt biên giới để tới Triều Tiên. Kể từ những năm 1950, đã có hàng chục nghìn người Triều Tiên bỏ chạy khỏi chế độ hà khắc của đất nước họ, trong khi đào tẩu theo hướng ngược lại là cực kỳ hiếm. Các lực lượng vũ trang Hàn Quốc xác nhận có một người đã vượt qua biên giới vào tối thứ Bảy, nhưng không thể xác nhận liệu người đó còn sống hay không.
Con số trong ngày: 54 triệu đô la, là số tiền chi cho các mảnh đất ở Users of Legacy, một phiên bản mô phỏng London qua công nghệ NFT.
TIÊU ĐIỂM
Ấn Độ lo ngại làn sóng covid-19 mới
Trong bối cảnh ca nhiễm covid-19 một lần nữa tăng cao vì biến thể Omicron, nhiều người Ấn Độ đang lo ngại tái diễn đợt dịch kinh hoàng hồi mùa xuân năm ngoái. Theo phần mềm theo dõi tử vong vượt mức của The Economist, số người chết ở đợt dịch trước có thể gấp gần mười lần so với con số chính thức 480.000.
Nhưng mặc dù Ấn Độ chậm triển khai tiêm mũi tăng cường, làn sóng lần này có thể không quá tệ. Bằng chứng đến nay cho thấy Omicron ít gây chết người hơn so với các biến thể trước đó. Với một chiến dịch tiêm chủng hiện đã tiêm đủ liều cho 44% số người lớn và miễn dịch có sẵn trong nhiều bệnh nhân từ đợt dịch trước, Ấn Độ đang có “miễn dịch” cộng đồng tương đối tốt.
Song giới chính trị gia Ấn Độ dường như không rút ra được bài học nào. Giữa lúc ca nhiễm tăng gấp bốn lần trong mười ngày qua, cũng như phong tỏa và đóng cửa trường học, các cuộc vận động tranh cử cấp tiểu bang vẫn diễn ra như bình thường.
Một năm mới đầy thử thách cho Joe Biden
Tổng thống Mỹ đang khó khăn mọi bề, khi tỉ lệ ủng hộ ông giảm 25 điểm phần trăm kể từ ngày nhậm chức. Thủ phạm bao gồm lạm phát, một đại dịch không ngừng, thảm họa ở Afghanistan và việc ông không thể kiểm soát thế đa số ở quốc hội. Đạo luật được cho là di sản của Joe Biden — gói chi tiêu giảm thiểu biến đổi khí hậu và tăng cường các lợi ích xã hội — sẽ phải thiết kế lại, vì không có được sự ủng hộ của Joe Manchin, thượng nghị sĩ Tây Virginia. Tuy nhiên đó là cách duy nhất nếu tổng thống muốn cho cử tri thấy kết quả nào đó đáng kể tại cuộc bầu cử giữa kỳ tháng 11 năm 2022.
Đúng như vậy, triển vọng bầu cử của đảng ông khá ảm đạm. Thế đa số ở cả hai viện vô cùng mỏng manh; trong khi các tổng thống hầu như luôn bị thiệt hại trong bầu cử giữa kỳ. Khả năng cao là ông Biden sẽ mất khả năng thúc đẩy lập pháp. Do đó, vào cuối năm nay, động lực ở Washington có thể chuyển từ đảng Dân chủ sang đảng Cộng hòa. Đó là một viễn cảnh ảm đạm. Bởi vì nếu đảng Cộng hòa chiến thắng, nó đồng nghĩa với việc cử tri ủng hộ các nghị sĩ đảng này hậu thuẫn nỗ lực lật ngược kết quả bầu cử của Donald Trump.
Apple dùng hệ sinh thái truyền thông để giữ người dùng
Apple đang cung cấp tài khoản Apple TV+ miễn phí cho khách hàng mua iPhone, nhiều đến mức chỉ gần một phần ba số người xem được cho là đang trả phí. Đây không phải dự án truyền thông duy nhất của Apple. Trong phát nhạc trực tuyến, Apple Music chỉ xếp sau Spotify. Công ty này cũng có dịch vụ đăng ký trò chơi, tin tức và video thể dục. Tiếp theo có thể là sách nói.
Nhưng như vậy thì có sao? Giá trị của Apple có thể sẽ vượt 3 nghìn tỷ đô la trong năm nay; công ty này chỉ mất ba tuần để kiếm được số thu nhập cả năm của ngành công nghiệp thu âm toàn cầu. Câu trả lời là Apple không muốn đánh bại Spotify hoặc Netflix, mà đơn giản nhằm khiến người dùng trung thành với thiết bị của họ. Doanh số bán iPhone đạt tới 192 tỷ USD trong năm ngoái. Và nếu truyền hình, âm nhạc hay những thứ còn lại có thể thuyết phục một phần nhỏ khách hàng tiếp tục mua máy, thì khoản đầu tư này coi như hiệu quả.
Đo lường thiệt hại kinh tế của omicron
Cho đến khi dữ liệu chính thức được công bố trong vài tuần tới, các nhà phân tích sẽ cố gắng thu thập thông tin chi tiết về thay đổi hành vi của mọi người từ các dữ liệu tạm thời. Chỉ số đo lường mức độ đi lại của The Economist, với dữ liệu thời gian thực từ Google, cho thấy việc quay trở lại văn phòng đã chậm lại. Ở Mỹ, số lượt người đi đến nơi làm việc giảm khoảng 25% so với mức tiền đại dịch trong tuần tính đến ngày 23 tháng 12.
Khách sạn và du lịch đặc biệt bị thiệt hại. Số lượng thực khách ở Mỹ và Anh trong tuần tính đến 20 tháng 12 giảm 12-15% so với cùng kỳ 2019, theo dữ liệu của OpenTable, một dịch vụ đặt chỗ nhà hàng. Còn đối với du lịch, trong tuần tính đến 26 tháng 12 có đến khoảng 3.500 chuyến bay khởi hành hoặc hạ cánh ở Mỹ – chiếm 2,5% tổng số chuyến bay – đã bị hủy. Nhưng nếu thiệt hại của omicron chỉ tập trung trong ngành khách sạn và du lịch, thì tác động kinh tế tổng thể có thể sẽ nhỏ hơn so với các đợt dịch trước.
