Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy
Trong bài phát biểu tại Diễn đàn Kinh tế Thế giới ở Davos, tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã yêu cầu phương Tây tăng viện trợ vũ khí và kêu gọi các lãnh đạo thế giới đáp trả Nga một cách “nhanh chóng.” Ông phát biểu chỉ vài giờ sau khi bộ trưởng nội vụ Ukraine Denys Monastyrksy cùng hơn một chục người khác thiệt mạng trong một vụ rơi trực thăng bên ngoài thủ đô Kiev.
Bộ trưởng tài chính Mỹ Janet Yellen lần đầu tiên gặp phó thủ tướng và kiến trúc sư kinh tế của Trung Quốc, Lưu Hạc, tại Zurich. Trong thông cáo, bộ tài chính Mỹ nói hai lãnh đạo đã thảo luận “thẳng thắn,” và đồng thuận rằng liên lạc thường xuyên giữa hai chính phủ là có lợi cho kinh tế toàn cầu. Trước cuộc họp, bà Yellen nói hai nước có trách nhiệm “quản lý sự khác biệt.”
Microsoft thông báo cắt giảm 10.000 việc làm, tương đương khoảng 5% lực lượng lao động toàn cầu. Động thái này sẽ giúp công ty tiết kiệm khoảng 1,2 tỷ đô la. Amazon cũng dự kiến cắt giảm 6% lực lượng lao động trong hôm nay. Nhiều công ty công nghệ đã cắt giảm lực lượng lao động khi nền kinh tế đi xuống.
Tòa án tối cao Israel bác bỏ việc bổ nhiệm Aryeh Deri, một đồng minh thân cận của thủ tướng Binyamin Netanyahu, vào vị trí bộ trưởng cấp cao. Tòa cho rằng việc bổ nhiệm Deri là không hợp lý do trước đây ông từng bị kết tội gian lận thuế. Đây là đòn giáng mạnh vào liên minh cánh hữu của ông Netanyahu, và báo hiệu căng thẳng gia tăng giữa liên minh này với cơ quan tư pháp độc lập của Israel.
Các thành viên Nghị viện Châu Âu đã bầu Marc Angel, một nghị sĩ châu Âu từ Luxembourg, lên làm phó chủ tịch thay Eva Kaili, nghị sĩ Hy Lạp bị vướng bê bối hối lộ. Ông Angel là thành viên của nhóm Xã hội và Dân chủ. Bà Kaili, nhân vật trung tâm của vụ bê bối tham nhũng liên quan đến Qatar, bị cảnh sát Bỉ bắt giữ từ tháng 12.
Marvel Studios thông báo rằng các bộ phim của họ sẽ quay lại rạp Trung Quốc sau gần bốn năm vắng bóng. Các phần mới nhất của loạt phim “Black Panther” và “Ant Man” sẽ được phát hành tại Trung Quốc vào tháng 2. Đông đảo khán giả Trung Quốc ưa chuộng các sản phẩm của Marvel cho đến khi chúng bị cấm mà không có lời giải thích vào năm 2019. Diễn biến trên là thay đổi đáng mừng giữa giai đoạn khó khăn của Disney, chủ sở hữu Marvel.
Lucile Randon, được cho là người già nhất thế giới, vừa qua đời ở tuổi 118. Là một nữ tu người Pháp có tên Xơ André, bà đi tu từ năm 1944, sống qua hai cuộc chiến tranh thế giới và mười vị giáo hoàng. Xơ André thưởng thức một ly rượu vang hàng ngày nhưng khi được hỏi bí quyết sống lâu thì khẳng định “chỉ có Chúa mới trả lời được câu hỏi đó”.
Con số trong ngày: 65.000, là số phụ nữ mang thai tử vong hàng năm do mất máu ở hạ Sahara.
TIÊU ĐIỂM
Mỹ lại loay hoay câu chuyện trần nợ
Thứ Năm này chính phủ Mỹ sẽ chạm “trần nợ” – tức giới hạn số tiền có thể vay bằng trái phiếu. Thật ra Quốc hội có thể đơn giản là xoá quy định trần nợ. Nhưng điều đó là gần như không thể.
Đảng Cộng hòa, sau khi quay lại kiểm soát Hạ viện, muốn cắt giảm lớn chi tiêu liên bang, bao gồm bảo hiểm y tế công và các chương trình xã hội khác. Đảng Dân chủ, bên kiểm soát Thượng viện, từ chối.
Bộ Tài chính sẽ tạm thời dùng các thủ thuật kế toán đặc biệt để đảm bảo có đủ tiền trang trải chi phí, từ chi bảo hiểm xã hội cho đến thanh toán trái phiếu. Giới phân tích tin rằng bộ sẽ còn làm như vậy cho đến quý ba, tức cuối tháng 6. Một khi thời hạn đó đến gần, thị trường toàn cầu sẽ trở nên căng thẳng về khả năng Mỹ vỡ nợ. Bài học lịch sử cho thấy Quốc hội nhiều khả năng sẽ có được thỏa hiệp vào phút cuối. Nhưng với quyền lực lên cao của phe cứng rắn trong đảng Cộng hòa, nhất là những người đã cản trở cuộc bầu cử chủ tịch hạ viện, mọi chuyện sẽ rất khó đoán.
Thổ Nhĩ Kỳ tiếp tục duy trì lãi suất thấp
Các lãnh đạo ngân hàng trung ương Thổ Nhĩ Kỳ dự kiến sẽ giữ nguyên lãi suất 9% tại cuộc họp vào thứ Năm. Tổng thống Recep Tayyip Erdogan đã tỏ rõ quyết tâm giữ tăng trưởng kinh tế và tín dụng thông thoáng, qua đó giúp ông có vị thế tốt bước vào cuộc bầu cử ngày 14 tháng 5.
Năm ngoái, ông Erdogan đã gây áp lực buộc ngân hàng phải giảm lãi suất từ 14% xuống 9%. Lạm phát lên tới 85,5% vào tháng 10 đã khiến người nghèo và tầng lớp trung lưu thấp – những cử tri nòng cốt của ông Erdogan – bị ảnh hưởng nặng. Kể từ đó, lạm phát giảm xuống còn 64,3% và tỉ lệ ủng hộ của tổng thống được cải thiện. Dự trữ ngoại hối đang tăng nhờ tiền mặt từ Nga và các nước vùng Vịnh, dù nhanh chóng bị ngân hàng trung ương bán ra để giữ giá đồng lira.
Hồi tháng 12, chính phủ đã tăng lương tối thiểu lên 55%, lần tăng lớn thứ ba trong năm 2022. Họ cũng hạ thấp tuổi nghỉ hưu, qua đó cho phép thêm 2 triệu người được nhận lương hưu. Một cuộc hối lộ cử tri giữa ban ngày.
Thái Lan khai trương nhà ga 1 tỷ đô ở Bangkok
Nhà ga xe lửa lớn nhất Đông Nam Á sẽ khai trương vào thứ Năm. Có tên chính thức là Nhà ga Trung tâm Krung Thep Aphiwat (“vinh quang của Bangkok”), và được gọi là Bang Sue Grand Central, nhà ga này nằm ở phía bắc thủ đô Thái Lan, có 24 sân ga, và có thể phục vụ 600.000 hành khách mỗi ngày.
Cho đến gần đây, đường sắt của Thái Lan nổi tiếng với động cơ diesel cũ kỹ và các vụ trật bánh. Nhà ga trung tâm trước đây của Bangkok đã có từ năm 1916. Chính phủ kỳ vọng đầu tư vào đường sắt sẽ giúp thúc đẩy du lịch và giảm tắc nghẽn đường bộ. Nhà ga mới, mất hơn mười năm thi công và tiêu tốn khoảng 1 tỷ đô la, là một phần của cuộc bùng nổ giao thông đô thị ở Bangkok. Nó sẽ là trung tâm trung chuyển của các tuyến tàu trong nước và quốc tế, phục vụ các chuyến tàu đi lại hàng ngày, các chuyến đường dài, và về lâu dài là tàu cao tốc. Nó cũng sẽ kết nối ba sân bay, và là trạm trung chuyển cho các chuyến tàu từ Côn Minh, Trung Quốc, đến Singapore vào cuối thập kỷ này.
Hôm nay có đình công quy mô lớn ở Pháp
Nước Pháp sẽ có một ngày hỗn loạn vào thứ Năm khi mọi công đoàn trong nước kêu gọi biểu tình, tuần hành và đình công để phản đối kế hoạch tăng tuổi hưởng lương hưu tối thiểu từ 62 lên 64 của chính phủ. Các nhà tổ chức đặt mục tiêu có 1 triệu người tham gia. Xe lửa, tàu điện ngầm, xe buýt, sân bay và trường học đều sẽ bị ảnh hưởng.
Nhờ tuổi thọ cao và tuổi nghỉ hưu trung bình thấp, người Pháp có thời gian nghỉ hưu lâu hơn so với hầu hết các nước OECD. Họ không muốn từ bỏ đặc quyền này: thăm dò cho thấy hai phần ba phản đối việc tăng tuổi hưởng lương hưu lên 64.
Nhưng tổng thống Emmanuel Macron sẽ không ở trong nước. Ông dự kiến dự hội nghị thượng đỉnh ở Barcelona, nơi Pháp và Tây Ban Nha sẽ ký một hiệp ước song phương để củng cố tình hữu nghị. Một số bộ trưởng tháp tùng ông sẽ sẵn sàng trở lại Paris sớm nếu mọi việc vượt quá tầm kiểm soát.
