Thế giới hôm nay: 22/02/2023

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Tổng thống Joe Biden đã có một bài phát biểu gay gắt (và tương đối ngắn) tại Warsaw để tái khẳng định cam kết hỗ trợ Ukraine của Mỹ và NATO. Ông Biden nói “Nga sẽ không bao giờ chiến thắng ở Ukraine” khi tuyên bố áp thêm trừng phạt lên chế độ của Vladimir Putin. Trước đó, ông Putin đã đọc một bài diễn văn dài trước quốc hội Nga. Ông tuyên bố Nga sẽ đình chỉ việc tham gia New START, hiệp ước cắt giảm vũ khí hạt nhân cuối cùng còn lại với Mỹ.

Ít nhất 6 người thiệt mạng và 213 người bị thương sau động đất mạnh 6,4 và 5,8 độ ở tỉnh Hatay miền nam Thổ Nhĩ Kỳ, chỉ hai tuần sau các trận động đất lớn đã khiến hàng chục nghìn người thiệt mạng. Lực lượng cứu hộ đang tìm kiếm những người còn mắc kẹt trong đống đổ nát mới. Hầu hết cư dân vùng này đang ở tạm trong lều trại.

Hoạt động kinh doanh ở khu vực đồng euro tăng trưởng cao bất ngờ trong tháng 2, theo số liệu được công bố hôm thứ Ba, qua đó củng cố hy vọng EU sẽ thoát được suy thoái. Cụ thể, chỉ số nhà quản lý mua hàng của S&P Global đã tăng lên 52,3 so với mức 50,3 của tháng 1 (điểm trên 50 thể hiện tăng trưởng). Trong đó, lĩnh vực dịch vụ tăng nhanh nhất kể từ tháng 6.

Doanh số bán nhà sang tay ở Mỹ đã giảm 0,7% trong tháng 1, xuống mức đã điều chỉnh theo mùa và theo năm là 4 triệu căn, thấp nhất mười năm qua. Doanh số bán nhà đã giảm 12 tháng liên tiếp khi Cục Dự trữ Liên bang tăng lãi suất để chống lạm phát. Song tốc độ giảm đã chậm lại, làm dấy lên hy vọng là suy thoái sắp qua đi.

Cuộc thử nghiệm tuần làm việc bốn ngày lớn nhất từ trước đến nay trên thế giới đã thành công, với hầu hết các công ty tham gia quyết định không quay lại chế độ làm việc năm ngày. Khoảng 2.900 nhân công và 61 công ty ở Anh, từ ngân hàng đến nhà hàng thức ăn nhanh, cho biết tỷ lệ nghỉ việc và căng thẳng của nhân viên hầu hết giảm trong khi sản lượng không đổi hoặc thậm chí tăng. Trong đó nhiều chủ doanh nghiệp đã làm cho ngày làm việc hiệu quả hơn bằng cách cắt giảm số cuộc họp.

Quốc hội Israel bỏ phiếu thông qua một dự luật cải cách pháp lý để hạn chế quyền lực của nhánh tư pháp. Hàng chục nghìn người Israel đã biểu tình tại các thành phố trên khắp đất nước để phản đối dự luật do chính phủ giới thiệu này. Bên trong quốc hội, các nhà lập pháp đối lập đã giương cờ Israel và hét lớn khi tranh luận.

Campuchia thông báo thu hồi được một kho đồ trang sức bị đánh cắp, trong đó có những chiếc vương miện của hoàng gia Angkor từ thế kỷ thứ 9. Kho này chứa 77 miếng vàng – bị lấy đi bởi những kẻ cướp mộ lợi dụng nội chiến những năm 1970 – đã được gia đình Douglas Latchford, một nhà buôn đồ cổ người Anh quá cố bị buộc tội buôn bán tác phẩm nghệ thuật, giao lại cho nhà nước Campuchia.

Con số trong ngày: 20.000, là ước tính số người Nga bị bắt vì biểu tình phản đối chiến tranh Ukraine.

TIÊU ĐIỂM

Thiệt hại kinh tế của chính sách covid ở Hồng Kông

Hồng Kông có lẽ có hồ sơ xử lý covid hậu vắc-xin thuộc hàng tệ nhất thế giới. Dù có khoảng thời gian zero covid yên bình trong năm 2021, họ đã lãng phí nó khi không đẩy mạnh tiêm chủng cho người già và cải thiện các cơ sở y tế. Đến lúc virus lây lan mạnh vào đầu năm 2022, các quan chức lại ban hành những hạn chế khắc nghiệt một cách không cần thiết, dù hầu hết người dân đã mắc bệnh.

Đối với một trung tâm kinh doanh quốc tế, chính sách trên dẫn đến hậu quả kinh tế không thể tránh khỏi. GDP giảm 3,5% trong năm 2022. Bộ trưởng tài chính Paul Chan, người sẽ công bố dự thảo ngân sách vào thứ Tư, không có nhiều công cụ trong tay mình: dự trữ ngoại hối của Hồng Kông đã giảm từ mức tương đương với chi tiêu chính phủ trong 20 tháng xuống còn 12 tháng, ở con số 800 tỷ đô la Hồng Kông (102 tỷ đô la). Nhưng vẫn có hy vọng. Lãnh thổ này hiện đã nới lỏng nhiều hạn chế covid còn đại lục mở lại biên giới. Chính phủ cho biết các doanh nghiệp, nhiều trong số đó gần đây đã rời khỏi lãnh thổ, sẽ quay trở lại. Nhưng đây là những vết thương lâu lành.

Cuộc đấu ngoại giao Mỹ-Trung bên lề hội nghị Munich

Vương Nghị, nhà ngoại giao hàng đầu của Trung Quốc, sẽ kết thúc chuyến công du châu Âu kéo dài 8 ngày của ông vào thứ Tư. Ông đã dành phần lớn thời gian để nói về cuộc chiến ở Ukraine và những nỗ lực đình chiến. Sếp của ông, Tập Cận Bình, dự kiến sẽ có “bài phát biểu hòa bình” vào thứ Sáu nhân kỷ niệm một năm cuộc xâm lược của Vladimir Putin.

Các quan chức Mỹ và châu Âu tỏ ra hoài nghi. Sự trung lập của Trung Quốc trên thực tế là thái độ thân Nga dưới danh nghĩa trung lập giả hiệu. Trong chuyến đi của mình, ông Vương đã đến thăm Moscow, thủ đô Nga. Trong khi đó, ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken nói Trung Quốc đang xem xét gửi vũ khí cho chế độ của ông Putin.

Khi Mỹ và Trung Quốc dắt tay nhau vào một cuộc chiến tranh lạnh mới, các sự kiện ở Ukraine trông ngày càng giống một cuộc xung đột ủy nhiệm. Trung Quốc đã tìm cách dùng cuộc chiến để làm chia rẽ phương Tây, nhưng thất bại. Uỷ viên đối ngoại của Liên minh châu Âu, Josep Borrell, cho biết Trung Quốc sẽ vượt “lằn ranh đỏ” nếu gửi vũ khí cho Nga.

Nvidia đi qua kỳ trăng mật

Giá cổ phiếu của Nvidia tăng trong năm 2016 vì Bitcoin và trí tuệ nhân tạo làm tăng nhu cầu cho các chip đồ họa của họ. Nhưng rồi cổ phiếu Nvidia giảm 35% từ mức đỉnh của những ngày đầu năm 2021. Báo cáo thu nhập mới nhất của công ty, được công bố vào thứ Tư, dự kiến sẽ rất tồi tệ, khi doanh thu và thu nhập đều bị ảnh hưởng do nhu cầu từ khai thác tiền điện tử giảm mạnh.

Song thị trường sẽ muốn xem liệu cuộc bùng nổ AI từ sau ChatGPT có giúp Nvidia hưởng lợi hay không. Trên thực tế, Nvidia không dính dáng quá nhiều. Tâm điểm của làn sóng AI hiện tại chỉ nằm ở những gã khổng lồ công nghệ như Google và Microsoft. Việc họ tập trung tự phát triển công nghệ sẽ không giúp tăng nhu cầu cho các sản phẩm của Nvidia.

Báo cáo của Lloyds Bank giúp đánh giá tốt hơn ngành ngân hàng Anh

Công ty cho vay thế chấp lớn nhất nước Anh, Lloyds Bank, nên có một số lý do để vui mừng khi công bố kết quả tài chính năm 2022 vào thứ Tư. Lãi suất tăng từ năm ngoái đã giúp thúc đẩy lợi nhuận. Trong khi đó, triển vọng kinh tế của Anh đã được cải thiện, dù chỉ mấy tháng trước người ta còn cho rằng Anh đang trong suy thoái. Môi trường tốt hơn sẽ giúp hạn chế các khoản dự phòng mà ngân hàng phải trích lập đề phòng các khoản nợ khó đòi.

Tuy nhiên, giá cổ phiếu của Barclays và NatWest, hai đối thủ cạnh tranh của Lloyds, đã giảm mạnh sau công bố thu nhập vào tuần trước. Thị trường không ấn tượng với lợi nhuận tăng lên từ lãi suất cao của họ. Các chính trị gia đang kêu gọi các ngân hàng trả nhiều tiền hơn cho người gửi tiền. Và nền kinh tế của Anh vẫn sẽ suy thoái trong năm nay, theo IMF. Nhìn chung các ngân hàng Anh vẫn chưa đi qua hết khó khăn.