Nguồn: Matt Davls, “Is Rwanda in line to become one of Africa’s major tech hubs?”, Big Think, 18/10/2019.
Biên dịch: Võ Thuận Hoài
Trong vài thập niên qua, Châu Phi đã và đang thay đổi. Bất chấp lịch sử các thất bại do chủ nghĩa thực dân, tham nhũng, và nội chiến, các quốc gia ở châu lục này đã bắt đầu chứng kiến cơ sở hạ tầng và đầu tư ngày càng tăng từ các công ty nước ngoài và hàng loạt công ty địa phương khởi nghiệp mới.
Cụ thể, bối cảnh công nghệ của Châu Phi dường như đặc biệt phát triển mạnh. Theo công ty đầu tư mạo hiểm Partech Africa, các công ty công nghệ khởi nghiệp Châu Phi đã huy động được 1,163 tỷ đô la vốn cổ phần vào năm 2018, tăng 108% so với năm trước. Các công ty khởi nghiệp này đang tập trung tại gần 450 trung tâm công nghệ rải rác khắp châu lục này. Hiện tại, Rwanda đang nỗ lực để nổi bật trong nhóm này.
Trong thập niên qua, Rwanda đã và đang phát triển nhanh ấn tượng, với mức tăng GDP trung bình 7,5%, thuộc hàng cao nhất châu lục. Điều này một phần là do các dự án công nghệ như Điện thoại Mara được sản xuất gần đây của Tập đoàn Mara, đã giành danh hiệu điện thoại thông minh đầu tiên do Châu Phi chế tạo. Các điện thoại thông minh khác đã được sản xuất ở Châu Phi trước đây, nhưng điện thoại Mara là sản phẩm đầu tiên sản xuất tất cả linh kiện tại Châu Phi.
Điện thoại Mara đang sản xuất hai dòng điện thoại: Mara X, có dung lượng 16 GB với mức giá 130 đô la, và Mara Z, với 32 GB và 190 đô la. CEO của Tập đoàn Mara, Ashish Thakkar, đã nói với CNN rằng công nghệ và đặc biệt là điện thoại là chìa khóa hỗ trợ các xã hội Châu Phi.
Thakkar nói rằng “Những năm trước đây, chúng tôi nhận thấy rằng để tạo ra ảnh hưởng xã hội tích cực trên lục địa của chúng tôi… Chúng tôi cần có điện thoại thông minh chất lượng cao và giá cả phải chăng. Điều này sẽ cho phép mọi người dân được tiếp cận tài chính”. Khi chế tạo điện thoại, Thakkar hy vọng mang đến cho người Châu Phi lựa chọn thứ ba ngoài các điện thoại thông minh “chất lượng cao nhưng giá không phải chăng, hoặc giá cả phải chăng những chất lượng không cao”.
Kigali, thủ đô của Rwanda, đang trở thành trung tâm công nghệ khu vực của Đông Phi, tổ chức các sự kiện như Hội nghị Thượng đỉnh Công nghệ Châu Phi và GSMA Mobile 360 Châu Phi. Mặc dù các quốc gia Đông Phi khác như Kenya có sự tập trung lớn hơn của các công ty công nghệ, nhưng Rwanda nổi bật về tốc độ tăng trưởng trong lĩnh vực công nghệ và mức độ dễ dàng của quốc gia này trong việc kinh doanh.
Ngân hàng Thế giới đã xếp Rwanda ở vị trí mười chín trong báo cáo “Hoạt động Kinh doanh” vào năm 2019, một phần vì sự thúc đẩy công nghệ thông tin và truyền thông của chính phủ. Ví dụ, quốc gia này cung cấp thị thực doanh nhân, không gian làm việc miễn phí, pháp quyền ổn định, và quy trình đăng ký doanh nghiệp nhanh chóng, những đặc điểm khiến một số người gọi quốc gia này là “bếp thử nghiệm của Châu Phi”.
Tuy nhiên, việc biến Rwanda trở thành trung tâm công nghệ phụ thuộc khá nhiều vào cơ sở hạ tầng và nguồn lực phù hợp. Năm năm trước, Rwanda có rất ít vùng phủ sóng 4G, nhưng ngày nay, con số này đã tăng tới hơn 95%. Nhờ vào cơ sở hạ tầng đó, các công ty khởi nghiệp đã có thể giới thiệu các dự án khác nhau, chẳng hạn triển khai thực hiện hệ thống thanh toán không dùng tiền mặt cho hệ thống xe buýt tại Kigali và cung cấp wifi trên các phương tiện giao thông công cộng.
Các nguồn lực cần thiết cho sự thành công của các công ty công nghệ cũng đang bắt đầu tích tụ tại Rwanda. Công ty Andela hoạt động trên toàn châu Phi, chuyên xác định và đào tạo các kỹ sư công nghệ, đã mở một văn phòng tại Kigali. Năm trước, Andela đã ký một thỏa thuận với chính phủ Rwanda để tuyển dụng và cung cấp chương trình đào tạo sáu tháng có trả lương cho hơn 500 người Rwanda.
Rwanda cũng đã hợp tác với Alibaba của Trung Quốc để xây dựng nền tảng thương mại điện tử thế giới đầu tiên tại Châu Phi, cung cấp dịch vụ điện toán đám mây và thanh toán di động để cho phép các công ty địa phương bán sản phẩm và dịch vụ của mình ra bên ngoài Rwanda. Ví dụ này cũng nêu bật hoạt động đầu tư của Trung Quốc tại các quốc gia Châu Phi nói chung, và thời điểm tiến hành ngay lúc cuộc chiến thương mại Mỹ – Trung đang ở đỉnh điểm cho thấy Trung Quốc đang tìm cách mở rộng các đối tác thương mại của mình như thế nào.
Những sự thay đổi tương tự đang diễn ra trên khắp Châu Phi. Trong khi các nhà đầu tư Trung Quốc đang cố gắng biến lục địa này trở thành “công xưởng của thế giới” kế tiếp, nhưng trong những thập niên tiếp theo, nhiều khả năng Châu Phi và Rwanda sẽ có ít nhà máy hơn so với các trung tâm công nghệ cao.
Hình: Thủ đô Kigali của Rwanda. Nguồn: BBC.
