Thế giới hôm nay: 25/05/2023

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Thủ tướng Nga Mikhail Mishustin đã ký một số thỏa thuận với Trung Quốc trong chuyến công du tới Bắc Kinh. Ông Mishustin cho biết quan hệ hai nước đang “ở mức cao chưa từng có” giữa “áp lực mạnh mẽ từ phương Tây.” Ông là quan chức cấp cao nhất đến thăm Trung Quốc kể từ khi Nga xâm lược Ukraine vào năm 2022. Các thỏa thuận đã ký bao gồm các cam kết tăng cường thương mại nông nghiệp và dịch vụ.

Vyacheslav Gladkov, thống đốc vùng Belgorod của Nga, cho biết một số máy bay không người lái đã bị bắn hạ tại tỉnh của ông trong đêm qua. Trước đó, Nga tuyên bố đã đẩy lùi các lực lượng dân quân thân Ukraine đột kích vào vùng này, nhưng tuyên bố chưa được kiểm chứng. Mỹ khẳng định không “khuyến khích hoặc cho phép các cuộc tấn công vào lãnh thổ Nga.” Ukraine cũng phủ nhận có liên quan.

Tina Turner — “nữ hoàng nhạc rock’n’roll” — vừa qua đời tại nhà riêng ở Thụy Sĩ, hưởng thọ 83 tuổi. Được biết đến với chất giọng khàn, bà sớm thành danh trong ban nhạc R&B với chồng, Ike, người mà bà đã ly dị năm 1976. Bà xây lại hình tượng nhiều năm sau đó trong các tiết mục solo tại các sân vận động chật cứng khán giả. Bà thắng tới 12 giải Grammy trong sự nghiệp của mình.

Quốc hội Israel bỏ phiếu thông qua gói chi tiêu trị giá 1 nghìn tỷ shekel (269 tỷ đô la) sau khi thủ tướng Binyamin Netanyahu nhượng bộ phe cực hữu trong liên minh của ông. Thỏa thuận cuối cùng bao gồm phát triển các cơ sở định cư ở Bờ Tây mà Israel chiếm đóng cũng như các nguồn lực cho hệ thống giáo dục chính thống cực đoan của Israel. Yair Lapid, lãnh đạo phe đối lập của Israel, gọi đây là “ngân sách mang tính tàn phá nhất trong lịch sử đất nước.”

Lạm phát ở Anh lần đầu tiên giảm xuống dưới 10% sau 8 tháng. Giá tăng 8,7% trong năm tính đến tháng 4, giảm từ mức 10,1% của tháng 3. Nhưng lạm phát lương thực đạt 19,1% và bộ trưởng tài chính Jeremy Hunt cảnh báo những con số này vẫn “cao một cách đáng lo ngại.” Mục tiêu của Ngân hàng Anh là 2%.

Bão Mawar, một cơn bão nhiệt đới cấp bốn, vừa lướt qua rìa phía bắc của đảo Guam. Đây là cơn bão lớn nhất đổ bộ vào hòn đảo này trong nhiều thập niên qua, khiến hàng ngàn cư dân bị mất điện. Trước đó, tổng thống Joe Biden đã tuyên bố tình trạng khẩn cấp và người dân không sống trong nhà bê tông được khuyến cáo tìm nơi trú ẩn an toàn.

Một người đàn ông bị liệt đã có thể đi lại sau khi được cấy thiết bị điện tử vào não và tủy sống, tạo ra một “cầu nối kỹ thuật số” giữa hai bên. Gert-Jan Oskam, 40 tuổi đến từ Hà Lan, đã “tìm cách lấy lại đôi chân [của mình]” kể từ lần bị thương cách đây 12 năm. Các nhà khoa học Thụy Sĩ tiến hành nghiên cứu này nhấn mạnh nó vẫn đang ở giai đoạn đầu.

Con số trong ngày: 2 nghìn tỷ đô la, là tổng số tiền các chính phủ đã chi cho quốc phòng trong năm 2022, tăng 4% theo giá trị thực so với năm 2021.

TIÊU ĐIỂM

Tròn ba năm vụ việc George Floyd

George Floyd bị sát hại đúng ba năm trước vào thứ Năm, gây ra biểu tình dữ dội trên toàn thế giới. Đối với phần lớn những người Mỹ cánh tả, có quá ít thay đổi kể từ đó: cảnh sát vẫn khiến nhiều người thiệt mạng hơn trong năm 2022 so với năm 2020; Quốc hội đã không thông qua các cải cách cảnh sát liên bang quan trọng; trong khi các thay đổi ở cấp địa phương chỉ mang tính hình thức, theo lời họ. Ngược lại, những người cánh hữu nói sự thù địch của phe cấp tiến với cảnh sát đã trực tiếp dẫn đến gia tăng tội phạm bạo lực và gây mất trật tự công cộng.

Điều không thể tranh cãi là các sở cảnh sát trên cả nước đang đối mặt với tình trạng thiếu sĩ quan, khi tỉ lệ nghỉ hưu tăng lên gần đây. Những người còn lại phải làm việc nhiều giờ với ít giám sát hơn, khiến họ có ít thời gian cho công việc điều tra tốn nhiều công sức nhưng cần thiết để giải quyết các tội phạm nghiêm trọng. Tỷ lệ phá án giết người đang ở mức thấp lịch sử; ở nhiều thành phố, hầu hết các vụ giết người đều chưa được giải quyết. Điều này đưa vấn đề tội phạm trở lại sân khấu chính trị. Các đảng viên Cộng hòa chắc chắn sẽ dùng mọi cơ hội để chỉ trích phe Dân chủ vì đã nhẹ tay với tội phạm trong mùa bầu cử năm sau.

Tròn năm năm ngày EU ban hành luật đột phá về dữ liệu

Quy định Chung về Bảo vệ Dữ liệu (GDPR), luật về quyền riêng tư mang tính bước ngoặt của châu Âu, sẽ tròn 5 tuổi vào thứ Năm. Dù gây tranh cãi từ khi thành lập, nó đã trở thành một tiêu chuẩn toàn cầu. Khoảng 160 quốc gia đã đưa các nguyên tắc chính của GDPR vào luật về quyền riêng tư của họ (chẳng hạn như quy tắc đồng thuận và quyền truy cập thông tin cá nhân). Các công ty lớn như Microsoft áp dụng các quy tắc đó trên toàn thế giới. Đã có hơn 1.700 động thái thực thi được thực hiện và tới 2,7 tỷ euro (2,9 tỷ USD) tiền phạt được ban hành.

Nhưng những người ủng hộ quyền riêng tư vẫn phàn nàn về hạn chế trong khả năng thực thi luật, đặc biệt là ở Ireland, nơi nhiều công ty công nghệ lớn của Mỹ đặt trụ sở châu Âu (dù giới chức nước này đã phạt Meta, công ty sở hữu Facebook và Instagram, mức kỷ lục 1,2 tỷ euro hôm thứ Hai). Những người khác lập luận rằng EU đang làm suy yếu GDPR bằng cách thông qua hết luật kỹ thuật số này đến luật kỹ thuật số khác: chẳng hạn như Đạo luật Thị trường Kỹ thuật số và Dịch vụ Kỹ thuật số. Cả hai đều nhắm vào các nền tảng trực tuyến lớn. Trong nỗ lực trở thành siêu cơ quan quản lý kỹ thuật số của thế giới, EU có thể đang tự dàn trải quá mỏng – khiến việc thực thi trở nên chắp vá hơn.

Nhập cư tiếp tục là chủ đề nóng ở Anh

Nước Anh dự kiến ​​sẽ công bố mức nhập cư hợp pháp kỷ lục (có lẽ lên tới 700.000 người) vào thứ Năm. Các quy tắc thoải mái hơn cho sinh viên và nhân công chất lượng cao, cùng với các yếu tố một lần như dòng người tị nạn từ Ukraine, có lẽ là nguyên nhân khiến London tăng mức trần. Nhập cư là một vấn đề độc hại ở Anh trong hơn một thập niên qua, với cả hai đảng Bảo thủ và Công đảng đều muốn tỏ ra cứng rắn. Nhưng kể từ khi Anh rời EU, nhập cư đã tăng vọt khi các doanh nghiệp khắc phục thiếu hụt trên thị trường lao động và sinh viên tận dụng các quy tắc lỏng lẻo hơn.

Rishi Sunak, thủ tướng đảng Bảo thủ, cam kết giảm nhập cư; và những số liệu mới này sẽ chỉ khiến cánh hữu trong đảng của ông tức giận với chính phủ. Ông Sunak đã hứa sẽ thắt chặt các quy định về thị thực sinh viên, sau khi số lượng sinh viên sau đại học đưa gia đình đến Anh tăng mạnh.