Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy
Cố vấn kinh tế của tổng thống Vladimir Putin đã khiển trách ngân hàng trung ương Nga về chính sách tiền tệ lỏng lẻo sau khi đồng rúp mất giá chỉ còn 102 đồng đổi một đô la, mức thấp nhất 16 tháng qua. Chỉ trong năm nay đồng tiền này đã mất khoảng 30% giá trị. Ngân hàng trước đó đổ lỗi cho điều kiện ngoại thương xấu đi. Họ cho biết có thể tăng lãi suất cơ bản và triệu tập một cuộc họp đột xuất bàn vấn đề lãi suất vào thứ Ba. Đồng rúp bị ảnh hưởng bởi chi tiêu quân sự leo thang, lệnh trừng phạt của phương Tây, và việc các nước châu Âu giảm phụ thuộc vào nguồn cung năng lượng Nga.
Chính phủ quân sự của Niger tuyên bố sẽ truy tố Mohamed Bazoum, tổng thống bị phế truất, vì “tội phản quốc.” Chính quyền mới cáo buộc ông Bazoum “phá hoại an ninh cả đối ngoại và đối nội của Niger.” Trước đó một nhóm các học giả Hồi giáo, những người đã tổ chức đàm phán hòa giải với các tướng lĩnh Niger, thông báo chính phủ mới sẵn sàng tiến hành ngoại giao và đàm phán với các nhà lãnh đạo Tây Phi khác.
Số người chết vì cháy rừng ở Hawaii đã tăng lên ít nhất 96 người. Đây là thảm họa thiên nhiên nhiều thương vong nhất kể từ khi quần đảo này trở thành một bang của Mỹ vào năm 1959. Thống đốc Josh Green hứa sẽ điều tra các nỗ lực ứng phó với đám cháy, sau khi nhiều cư dân nói hệ thống cảnh báo khẩn cấp không báo động. Tổng thống Joe Biden cho biết ông đang “xem xét” chuyến thăm Hawaii trong những ngày tới.
Một thẩm phán ở Montana đã đứng về phía 16 nhà bảo vệ môi trường trẻ tuổi, những người kiện tiểu bang vi phạm quyền hiến pháp của họ về “môi trường trong sạch và lành mạnh” — vốn là vụ kiện đầu tiên như vậy được đưa ra xét xử tại Mỹ. Các nguyên đơn, từ 5 đến 22 tuổi, lập luận rằng điều khoản luật của bang cấm các cơ quan xem xét biến đổi khí hậu khi phê duyệt các dự án nhiên liệu hóa thạch là vi hiến. Tòa phán bãi bỏ điều khoản này.
Foxconn, nhà sản xuất theo hợp đồng lớn nhất thế giới, thông báo doanh số bán hàng dự kiến sẽ giảm trong năm nay chứ không đi ngang như dự báo ban đầu. Công ty đã báo cáo thu nhập ròng trong quý hai đạt 33 tỷ Đài tệ (1 tỷ USD), giảm 1% so với năm ngoái. Nhu cầu toàn cầu đối với thiết bị điện tử đang giảm do suy thoái kinh tế. Trong tháng này Apple, khách hàng lớn nhất của Foxconn, đã dự đoán một chu kỳ sụt giảm doanh số dài nhất trong nhiều thập niên qua.
Bảy nhà hoạt động dân chủ nổi tiếng ở Hồng Kông, bao gồm ông trùm truyền thông Jimmy Lai, đã được xóa tội tổ chức một cuộc biểu tình trái phép vào năm 2019. Song bản án tham gia tuần hành vẫn được giữ nguyên. Cuộc biểu tình, mà theo lời ban tổ chức là có 1,7 triệu người tham dự, là một phần của làn sóng biểu tình chống chính phủ năm 2019. Luật an ninh quốc gia hà khắc được thông qua vào năm 2020 cho tới nay đã phần lớn bóp nghẹt các tiếng nói bất đồng chính kiến.
Con số trong ngày: 44%, là tổng khối lượng thư tín trên toàn thế giới do Bưu điện Hoa Kỳ chuyển phát.
TIÊU ĐIỂM
Ấn Độ mừng ngày độc lập
Delhi sẽ tràn ngập cờ ba màu vào thứ Ba khi Ấn Độ kỷ niệm 76 năm ngày độc lập. Thủ tướng Narendra Modi, người sẽ phát biểu tại Pháo đài Đỏ ở Delhi, có nhiều lý do để ăn mừng hơn bất kỳ ai khác. Với chỉ còn chưa đầy một năm là đến tổng tuyển cử, thăm dò đang cho thấy khoảng 75% người Ấn Độ tán thành cách ông điều hành đất nước. Tại quốc hội vào tuần trước, ông đã dễ dàng bẻ gãy động thái của phe đối lập nhằm buộc chính phủ ông phải chịu trách nhiệm cho cuộc xung đột sắc tộc chết người ở bang Manipur (ông Modi đã không đến thăm bang này kể từ khi bạo lực nổ ra vào đầu tháng 5) .
Vì muốn tranh thủ Ấn Độ trong cuộc cạnh tranh địa chính trị với Trung Quốc, Mỹ và các nước phương Tây không lên tiếng phản đối hệ tư tưởng dân tộc chủ nghĩa dựa theo đạo Hindu của chính phủ Modi cũng như các đòn tấn công vào xã hội dân sự và việc 200 triệu người Hồi giáo ở Ấn Độ đang ngày càng bị đối xử tệ đi. Sau chín năm tại vị, chiếc ghế của ông Modi đang bền vững hơn bao giờ hết.
Tình hình ảm đạm của kinh tế Trung Quốc
Tổng thống Joe Biden nằm trong số những người đang lo lắng về nền kinh tế Trung Quốc. Ông từng nói tại một buổi gây quỹ tháng này rằng vì dân số già và tuyển dụng yếu, Trung Quốc là một “quả bom hẹn giờ chỉ chờ nổ.” “Họ có một số vấn đề,” ông kết luận. Vào thứ Ba, loạt dữ liệu mới công bố của chính phủ Trung Quốc sẽ mô tả quy mô của những vấn đề này.
Dữ liệu có thể cho thấy tỷ lệ thất nghiệp của thanh niên ở các thành phố Trung Quốc đã tăng trở lại trong tháng 7 sau khi đạt 21,3% hồi tháng 6, vì nhiều sinh viên tốt nghiệp bắt đầu đi tìm việc làm. Các số liệu khác sẽ tiết lộ xem liệu đà phục hồi của các ngành dịch vụ, chẳng hạn như dịch vụ ăn uống, đang giảm hay lan rộng sang các mặt hàng tiêu dùng đắt tiền.
Tháng này, Trung Quốc đã báo cáo giá tiêu dùng giảm, xuất khẩu giảm mạnh và nhu cầu tín dụng yếu đến mức đáng báo động. Trên hết, chính phủ của ông Biden đã đặt ra các hạn chế đối với đầu tư của Mỹ vào nước này. Nếu Trung Quốc thực sự có vấn đề, thì ông Biden chính là một trong những nguyên nhân đó.
Tròn hai năm ngày Taliban chiếm Kabul
Ngày này hai năm trước, hình ảnh những người Afghanistan tuyệt vọng leo lên máy bay chở hàng của Mỹ để thoát khỏi Taliban đã gây chấn động thế giới. Vào ngày 15 tháng 8 năm 2021, Kabul thất thủ khi chính phủ Afghanistan đầu hàng sau cuộc rút quân hỗn loạn của Mỹ và liên quân. Hàng nghìn người Afghanistan từng cộng tác với người Mỹ (và các nước khác) đã bị kẹt lại.
Cuộc khủng hoảng nhân đạo đánh dấu một kết thúc cay đắng cho cuộc chiến kéo dài 20 năm. Đảng Cộng hòa kiên quyết làm cho câu chuyện này ám ảnh tổng thống Joe Biden, người đã hoàn thành quá trình rút quân vội vàng có từ thời Donald Trump. Michael McCaul, một nghị sĩ từ Texas, tuyên bố chính quyền Biden không có kế hoạch sơ tán và đã yêu cầu các tài liệu từ bộ ngoại giao. Dù đã nhận được một số hồ sơ, ông McCaul vẫn chưa hài lòng và cho bộ phận này đến thứ Tư để gửi thêm tài liệu.
Đảng Dân chủ cho rằng ông McCaul khó có thể tiết lộ thông tin quan trọng mới. Một số đảng viên Cộng hòa thậm chí cho rằng công chúng không còn quan tâm. Còn đối với những người Afghanistan bị bỏ lại phía sau, con đường đi đến an toàn không có những kẻ buôn người và xuồng ba lá mới là điều quan trọng hơn.
Một lực lượng gìn giữ hoà bình ở Haiti?
Sẽ có nhiều cuộc thảo luận trong tuần này về một lực lượng gìn giữ hòa bình quốc tế tại Haiti. Năm ngoái, thủ tướng Ariel Henry đã yêu cầu giúp đỡ để chống lại bạo lực băng đảng tràn lan, và nhận được ủng hộ rộng rãi, bao gồm cả từ Liên Hợp Quốc. Nhưng tiến trình bị đình trệ khi không có nước nào sẵn sàng đi đầu. Tháng trước, Kenya đã đề nghị xung phong và Mỹ cho biết sẵn sàng đưa nghị quyết ra Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc thông qua.
Lời đề nghị của Kenya về 1.000 cảnh sát đã gây tranh cãi, do thành tích nhân quyền tồi tệ của lực lượng này ở quê nhà. Người Haiti nhìn chung không hào hứng với ý tưởng có nhiều lực lượng nước ngoài ở nước họ. Nhưng họ không thấy có cách nào khác để kiểm soát hỗn loạn. Kể từ vụ ám sát cựu tổng thống Jovenel Moïse tháng 7 năm 2021, Haiti không tổ chức được một cuộc bầu cử nào. Theo báo cáo mới của Tổ chức Theo dõi Nhân quyền, số vụ giết người, bắt cóc và lạm dụng tình dục đã gia tăng đáng kể. Ngay cả khi có can thiệp quốc tế, Haiti còn lâu mới chấm dứt được đau khổ triền miên.
