Thế giới hôm nay: 28/11/2023

Print Friendly, PDF & Email

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

11 con tin đã được Hamas giải thoát trong đợt trao trả con tin thứ tư kể từ khi Israel và nhóm chiến binh bắt đầu thỏa thuận ngừng bắn tạm thời vào thứ Sáu. Trước đó, Bộ Ngoại giao Qatar cho biết lệnh ngừng bắn, ban đầu dự kiến kết thúc vào thứ Ba, đã được kéo dài thêm hai ngày. Các quan chức Qatar không cung cấp thêm thông tin chi tiết về việc gia hạn, nhưng thỏa thuận ngừng bắn ban đầu nói rằng cứ mỗi 10 con tin được thả ra, Hamas sẽ có thêm một ngày ngừng bắn. Việc tạm dừng giao tranh cũng cho phép cung cấp thực phẩm, nhiên liệu, và thuốc men vào Gaza.

Chính phủ Đức đã trình bày một ngân sách sẽ đình chỉ đạo luật “phanh nợ”, giới hạn vay được quy định trong hiến pháp, nhằm vay 45 tỷ euro (49 tỷ USD) để tài trợ cho các dự án xanh và trợ cấp công nghiệp. Ngày 15/11, Tối cao Pháp viện Đức đã ra phán quyết rằng kế hoạch tái phân bổ 60 tỷ euro dành cho chi tiêu đại dịch là vi hiến. Ngân sách mới vẫn đang chờ được quốc hội phê duyệt.

Nỗ lực thành lập chính phủ Hà Lan của Geert Wilders lại gặp trở ngại khi Gom van Strien, thượng nghị sĩ được ông bổ nhiệm để tìm kiếm các đối tác liên minh, từ chức sau một vụ bê bối gian lận. Hầu hết các đảng chính trị lớn từ lâu đã từ chối hợp tác với Đảng Vì Tự do cực hữu của Wilders. Nhưng chiến thắng bất ngờ trong cuộc bầu cử của Wilders đồng nghĩa với việc người ta gần như không thể thành lập chính phủ nếu không có ông.

Theo Trung tâm Báo cáo Khí hậu và BBC, Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất đã chuẩn bị sử dụng vị trí chủ nhà của hội nghị thượng đỉnh về khí hậu COP28, khai mạc tại Dubai vào thứ Năm, để đàm phán các thỏa thuận dầu khí. Các bản ghi chú bị rò rỉ cho thấy phái đoàn COP của UAE muốn Sultan al-Jaber, vừa là chủ tịch của COP28 vừa là người đứng đầu công ty dầu khí quốc gia Abu Dhabi, thảo luận về các dự án với chính phủ nước ngoài. Người phát ngôn của COP cho biết báo cáo này là “không chính xác” và các tài liệu chưa hề được sử dụng.

Hai tên lửa đã bắn về phía tàu USS Mason, một tàu chiến của Hải quân Mỹ ở Vịnh Aden, khi tàu này đáp lại lời kêu cứu của một tàu chở dầu đang bị cướp biển Somali tấn công. Các tên lửa đến từ một khu vực của Yemen mà phiến quân Houthi do Iran hậu thuẫn kiểm soát. Đây là vụ việc mới nhất trong chuỗi các vụ tấn công của Houthi nhắm vào lợi ích của Mỹ.

Christopher Luxon, lãnh đạo Đảng Quốc gia trung hữu của New Zealand, đã tuyên thệ nhậm chức thủ tướng. Jacinda Ardern, cựu thủ tướng theo chủ nghĩa tự do của đất nước, đã từ chức hồi tháng 1. Sau cuộc bầu cử vào tháng 10, Luxon đã thành lập liên minh với hai đảng cực hữu. Hôm thứ Bảy, chính phủ mới tuyên bố sẽ hủy bỏ chính sách do Ardern đưa ra, một chính sách cuối cùng sẽ cấm việc hút thuốc.

Merriam-Webster, một nhà xuất bản từ điển Mỹ, đã chọn từ “authentic” (đích thực) là từ của năm. Nhà xuất bản nói rằng sự gia tăng tìm kiếm từ này là do các câu chuyện truyền thông về trí tuệ nhân tạo, văn hóa người nổi tiếng, và mạng xã hội. Những từ khác được nhiều độc giả tra cứu bao gồm “indict” (truy tố), được phổ biến sau những rắc rối pháp lý của Donald Trump, và “coronation” (lễ đăng quang), liên quan đến lễ đăng quang của Vua Charles III của Anh.

Con số trong ngày: 39 là số lượng các đảo nhỏ là nước đang phát triển—một câu lạc bộ có tiếng nói lớn trong ngoại giao quốc tế.

TIÊU ĐIỂM

Kéo dài lệnh ngừng bắn giữa Israel và Hamas

Mọi người sẽ được bình yên thêm chút nữa. Lệnh ngừng bắn kéo dài 4 ngày giữa Israel và Hamas dự kiến kết thúc vào sáng thứ Ba. Tuy nhiên, Qatar, nước làm trung gian đàm phán giữa các bên tham chiến, đã tuyên bố vào tối thứ Hai rằng thời hạn ngừng bắn sẽ được gia hạn thêm hai ngày. Hamas cũng đã xác nhận việc gia hạn. Điều này cũng có nghĩa là ít nhất sẽ có thêm 20 con tin được thả khỏi Gaza, ngoài 50 người dự kiến sẽ được trả tự do trong 4 ngày đầu tiên của lệnh ngừng bắn.

Đây là tin tức đáng mừng cho người dân. Người Palestine ở Gaza sẽ được nghỉ ngơi thêm sau đợt giao tranh tàn khốc và nhiều viện trợ nhân đạo sẽ đến được vùng đất đang bị bao vây. Gia đình các con tin ở Israel sẽ có hy vọng được nhìn thấy những người thân yêu đã bị giam giữ suốt bảy tuần. Tuy nhiên, tình trạng này có lẽ chỉ tồn tại trong thời gian ngắn. Thỏa thuận ngừng bắn sẽ kết thúc, dù muộn hơn dự kiến. Khi điều đó xảy ra, chiến tranh sẽ quay trở lại Gaza, và Hamas sẽ vẫn giữ rất nhiều con tin.

Nhiều thách thức đối mặt thượng đỉnh của NATO

Hãy chờ đợi một cuộc họp buồn tẻ của các bộ trưởng ngoại giao NATO tại Brussels vào thứ ba. Cuộc phản công của Ukraine đã không thể vượt qua phòng tuyến của Nga, trong khi Thổ Nhĩ Kỳ vẫn đang trì hoãn việc cho phép Thụy Điển gia nhập NATO. Tệ hơn nữa, phương Tây đang dần quay lưng lại với cuộc chiến bị kéo dài. Mỹ đã tập hợp các đồng minh để giúp Ukraine, nhưng viện trợ quân sự của nước này đang cạn dần. Những người theo chủ nghĩa biệt lập của Đảng Cộng hòa tại Quốc hội đang ngăn chặn kế hoạch hỗ trợ mới. Không ai biết được khi nào – hoặc liệu rằng viện trợ có được phục hồi hay không.

Đối với châu Âu, kho vũ khí và ngành công nghiệp vũ khí của họ không thể nhanh chóng thay thế cho sự trì hoãn từ phía Mỹ. Và nền chính trị của họ cũng đang chao đảo. Chiến thắng ở Hà Lan của Geert Wilders, người mà Đảng Vì Tự do cực hữu của ông đã giành được đa số phiếu, đang khiến NATO “ớn lạnh.” Wilders vốn phản đối việc trang bị vũ khí cho Ukraine. Phải chăng Hà Lan sẽ từ bỏ truyền thống trung thành với chủ nghĩa xuyên Đại Tây Dương? Nước này cũng có thể từ bỏ vai trò dẫn đầu trong việc cung cấp máy bay F-16 cho Ukraine. Một tổn thất khác có thể là việc hy vọng thủ tướng Hà Lan sắp mãn nhiệm, Mark Rutte, trở thành tổng thư ký NATO tiếp theo sẽ tiêu tan.

Chủ sở hữu Pinduoduo báo cáo thu nhập

Khi những gã khổng lồ thương mại điện tử của Trung Quốc báo cáo thu nhập, các nhà đầu tư và nhà kinh tế không chỉ mong đợi kết quả tài chính của từng công ty riêng lẻ. Lĩnh vực này đã trở thành đại diện cho nhu cầu của người tiêu dùng, một bộ phận của nền kinh tế đã phần nào chững lại kể từ đại dịch. Kết quả đáng thất vọng hồi đầu tháng này từ Alibaba đã khẳng định nhu cầu của người tiêu dùng vẫn còn rất thấp.

Điều này chắc chắn sẽ xuất hiện trong tâm trí các nhà đầu tư vào thứ Ba, khi PDD Holdings, một công ty thương mại điện tử khác, công bố số liệu của mình trong quý 3 năm nay. Một số nhà phân tích cho rằng Pinduoduo, chi nhánh tại Trung Quốc của PDD, sẽ hoạt động tốt hơn Alibaba. Nhưng PDD không chỉ cung cấp thông tin về doanh số bán lẻ của Trung Quốc. Năm ngoái, họ đã ra mắt Temu, một ứng dụng có trụ sở tại Mỹ và đã trở nên nổi tiếng. Những người theo dõi thị trường đang quan tâm xem các tập đoàn công nghệ tiêu dùng của Trung Quốc có thể đa dạng hóa tốt đến mức nào, nhằm thoát khỏi nền kinh tế đang chậm lại ở đất nước họ. Thông tin về Temu sẽ là một thước đo tốt.

WeWork bắt đầu tiến trình phá sản

Vào thứ Ba, một tòa án ở New Jersey sẽ xem xét đề nghị do WeWork đệ trình nhằm chấm dứt hợp đồng thuê 69 tòa nhà ở các thành phố bao gồm cả New York. Công ty cho thuê văn phòng đã nộp đơn xin phá sản theo Chương 11 vào ngày 6/11. Giờ đây, họ đang cố gắng thoát khỏi những hợp đồng thuê nhà tốn kém và thường là dài hạn. Nhưng các chủ nhà đang phản kháng. Họ nói rằng WeWork chỉ cho họ năm ngày để phản hồi yêu cầu chấm dứt hợp đồng, và đang yêu cầu thêm thông tin về hạn mức tín dụng của công ty.

Ngành bất động sản đang theo dõi sát sao các sự kiện ở New Jersey, vì quyết định của tòa án sẽ ảnh hưởng đến việc liệu WeWork có thể thoát khỏi hàng trăm hợp đồng thuê khác hay không và bằng cách nào. WeWork cho biết họ hy vọng sẽ thoát khỏi tình trạng phá sản sau khoảng bảy tháng, nhưng đó là một mục tiêu đầy tham vọng. Việc đạt được mục tiêu đó sẽ phụ thuộc vào việc công ty giải quyết tranh chấp với các chủ nhà nhanh đến mức nào.