Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy
Giám đốc CIA được cho là sẽ giúp kết nối một thỏa thuận Hamas-Israel nhằm giải thoát con tin Israel. Trong những ngày tới, William Burns và giám đốc cơ quan tình báo Israel sẽ gặp các quan chức Ai Cập và Qatar. Hồi đầu tháng, Qatar và Pháp đã trung gian cho một thỏa thuận cho phép nhiều viện trợ nhân đạo hơn vào Gaza, với điều kiện một số loại thuốc sẽ được chuyển đến các con tin Israel. Tuy vậy, đàm phán để tiến tới giải phóng con tin vẫn diễn ra chậm chạp.
Chính phủ Iraq và Mỹ chuẩn bị bắt đầu đàm phán chính thức để chấm dứt sự hiện diện quân sự của Mỹ ở Iraq và nâng tầm quan hệ song phương. Quân đội Mỹ đã có mặt ở Iraq từ năm 2003 và hiện có khoảng 2.500 binh sĩ đồn trú để ngăn Nhà nước Hồi giáo hồi sinh. Chính phủ Iraq đã nhiều lần kêu gọi Mỹ rút quân khỏi nước này.
Tòa án Nga đã kết án một phụ nữ 27 năm tù vì vụ đánh bom trong quán cà phê làm chết một blogger người Nga ủng hộ chiến tranh và làm 42 người khác bị thương vào tháng 4 năm 2023. Darya Trepova bị buộc tội khủng bố, buôn bán trái phép chất nổ và làm giả tài liệu.
Thổ Nhĩ Kỳ đã chính thức phê chuẩn tư cách thành viên NATO của Thụy Điển với chữ ký của tổng thống Recep Tayyip Erdogan. Như vậy trong NATO chỉ còn Hungary là nước cuối cùng chưa phê duyệt. Trước đó, chủ tịch quốc hội Hungary Laszlo Kover cho biết ông cảm thấy không cần phải khẩn cấp ưu tiên vấn đề này.
Chỉ số môi trường kinh doanh Ifo của Đức, một thước đo được theo dõi rộng rãi, đã giảm xuống 85,2 trong tháng 1 từ mức 86,3 của tháng 12. Đây là con số thấp nhất kể từ tháng 10 năm 2022. Nền kinh tế lớn nhất châu Âu suy thoái trong năm 2023. Một số nhà kinh tế dự đoán sẽ có một đợt suy thoái khác trong năm nay, do nước này phải đối mặt với nhiều trở ngại như lãi suất cao và giá năng lượng.
Ngân hàng Anh tuyên bố sẽ bắt đầu thiết kế đồng bảng Anh kỹ thuật số. Bằng cách này, ngân hàng trung ương cho biết họ sẽ tạo ra một giải pháp thay thế được bảo chứng bởi nhà nước cho các loại tiền kỹ thuật số đầy biến động của tư nhân. Một cuộc tham vấn về ý tưởng này, vốn kết thúc vào năm 2023, đã nhận được hơn 50.000 phản hồi. Ngân hàng trung ương đang nỗ lực giải đáp những lo ngại về quyền riêng tư và bảo mật.
Một thẩm phán cho rằng Luis Rubiales, người gây tranh cãi khi hôn một cầu thủ bóng đá nữ sau chiến thắng của Tây Ban Nha tại World Cup, nên ra tòa. Thẩm phán nói nụ hôn “không có sự đồng thuận.” Hình phạt cho loại tội phạm này dao động từ phạt tiền đến bốn năm tù. FIFA, cơ quan quản lý bóng đá toàn cầu, đã đình chỉ ông Rubiales từ tháng 10 năm ngoái.
Con số trong ngày: 27%, là tỷ lệ người Mỹ tán thành chính sách nhập cư của Joe Biden.
TIÊU ĐIỂM
Toà án Công lý Quốc tế sắp ra phán quyết tạm thời về Israel
Vào thứ Sáu, Tòa án Công lý Quốc tế ICJ ở The Hague sẽ công bố phản hồi đầu tiên về vụ kiện diệt chủng do Nam Phi đệ trình đối với Israel. Các luật sư của Nam Phi cho rằng việc giết hại hơn 25.000 người và buộc hàng chục nghìn người khác phải di dời ở Gaza là hành vi diệt chủng đối với người Palestine. Nhưng Israel lập luận họ chỉ đang chiến đấu với Hamas trong một cuộc chiến tranh tự vệ sau cuộc tấn công kinh hoàng của nhóm này vào Israel hôm 7/10.
Một bản án đầy đủ sẽ mất nhiều năm. Tuy nhiên, phán quyết tạm thời vào thứ Sáu có thể đặt ra “các biện pháp khẩn cấp,” cụ thể là Israel đình chỉ các hoạt động quân sự trong khi ICJ điều tra thêm. Phán quyết như vậy sẽ cho thấy tòa tin rằng có cơ sở chính đáng để buộc tội Israel phạm tội diệt chủng. Nếu vậy, đó sẽ là một chiến thắng về mặt đạo đức cho những người chỉ trích Israel. Nhưng nhiều khả năng là sẽ không có ngừng bắn. Trong mọi trường hợp, ICJ không có quyền thi hành phán quyết của mình.
Cuộc bầu cử quan trọng của Tuvalu
Tuvalu, một quốc gia Thái Bình Dương với 11.000 dân, sẽ đi bỏ phiếu vào thứ Sáu. Cử tri sẽ bầu ra 16 nghị sĩ — tất cả đều độc lập vì hòn đảo không có đảng chính trị — để từ đó lập ra chính phủ và chọn thủ tướng. Kết quả sẽ có tác động lớn đến các cường quốc toàn cầu.
Giống như tất cả các đảo ở Thái Bình Dương, Tuvalu bị cuốn vào cuộc đối đầu căng thẳng giữa Mỹ và Trung Quốc. Hồi tháng 11, họ đã ký một hiệp ước với Australia – đối tác khu vực lớn nhất của Mỹ – để cho phép người Tuvalu di cư vào nước này, trong bối cảnh nước biển dâng cao làm đe doạ các các hòn đảo của họ. Đổi lại, Australia được trao quyền phủ quyết các thỏa thuận an ninh trong tương lai của Tuvalu (tức là với Trung Quốc).
Thỏa thuận này gây chia rẽ các nhà lập pháp. Cựu thủ tướng Tuvalu Enele Sopoaga hứa sẽ hủy bỏ nó nếu ông được phục chức. Chính phủ mới cũng sẽ xem xét lại mối quan hệ ngoại giao lâu đời với Đài Loan, quốc gia đang nhanh chóng mất đi các đồng minh ở Thái Bình Dương. Tuvalu là một trong ba nước còn lại vẫn duy trì quan hệ với Đài Loan. Đối với các nước nhỏ, sức hút của đồng nhân dân tệ Trung Quốc là rất mạnh.
Đảng cầm quyền Nhật Bản và scandal trốn thuế
Đảng Dân chủ Tự do (LDP) cầm quyền, vốn thống trị nền chính trị Nhật Bản từ năm 1955, đang đi qua một cuộc khủng hoảng. Hồi tháng 11, có tin tức cho thấy nhiều phe phái khác nhau trong LDP đã thường xuyên tổ chức các sự kiện gây quỹ mà không ghi chép đầy đủ doanh số bán vé để trốn thuế. Các phe phái LDP về cơ bản là các đảng trong đảng, với những bản sắc riêng biệt. Seiwakai, phe lớn nhất, đã tích lũy được một quỹ đen 500 triệu Yên (3,5 triệu USD) trong 5 năm qua, và đã phân phối tiền cho một số thành viên của nhóm.
Trong nỗ lực xoa dịu công chúng, thủ tướng Kishida Fumio cho biết ông sẽ giải tán phe của mình, Kochikai, vốn được thành lập từ năm 1957. Ba phe phái khác cũng đưa ra thông báo tương tự. Đây là tin gây sốc đối với các chính trị gia LDP, những người từ lâu đã theo đuổi chính trị phe phái. Khi Quốc hội Nhật Bản triệu tập trở lại vào thứ Sáu, ông Kishida sẽ tiết lộ các kế hoạch tiếp theo nhằm chấm dứt tình trạng tham nhũng trong đảng và khôi phục “niềm tin của công chúng.” Nhưng bấy nhiêu có thể là không đủ để ông tiếp tục nắm quyền. Vụ bê bối này đã làm cho tỷ lệ tán thành nội các của ông lần đầu tiên giảm xuống dưới 20%.
