Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy
Nội các chiến tranh của Israel đã họp để thảo luận về phản ứng trước cuộc tấn công đêm qua của Iran, cuộc đối đầu trực tiếp đầu tiên sau nhiều năm xung đột uỷ nhiệm. Iran đã phóng hơn 300 máy bay không người lái và tên lửa vào Israel để trả đũa cuộc không kích của Israel vào lãnh sự quán nước này ở Syria hôm 1 tháng 4. Israel cho biết họ đã chặn được 99% quả đạn với sự trợ giúp của lực lượng Mỹ và các nước khác. Cuộc tấn công đã làm hư hại một căn cứ quân sự của Israel và làm một đứa trẻ bị thương. Benny Gantz, thành viên nội các chiến tranh, cho biết Israel sẽ “bắt [Iran] trả giá” vào thời điểm thích hợp.
Mike Johnson, chủ tịch Hạ viện Mỹ, cho biết ông sẽ cố gắng thông qua gói viện trợ cho Israel trong tuần này sau vụ tấn công của Iran. Vào tháng 2, các nhà lập pháp đã bỏ phiếu bác bỏ đề xuất trị giá 17,6 tỷ USD của ông. Không rõ liệu gói mới có bao gồm các khoản tài trợ cho Ukraine và Đài Loan – một ưu tiên của Đảng Dân chủ – hay không.
Thủ tướng Đức Olaf Scholz đến Trung Quốc để tăng cường quan hệ kinh tế và giảm bớt căng thẳng với đối tác thương mại lớn nhất của nước ông. Chuyến thăm của ông – được cho là chuyến thăm đầu tiên trong năm nay của lãnh đạo một nước phương Tây lớn – diễn ra trong bối cảnh EU đang đe dọa áp thuế đối với Trung Quốc. Khối đã cáo buộc Trung Quốc trợ cấp không công bằng cho hàng xuất khẩu của nước này, bao gồm cả xe điện.
Thủ tướng Ấn Độ, Narendra Modi, đã công bố tuyên ngôn của Đảng Bharatiya Janata năm ngày trước giai đoạn đầu tiên trong bảy giai đoạn bỏ phiếu của cuộc tổng tuyển cử. Ông cho biết BJP sẽ tập trung giúp đỡ bốn nhóm thiệt thòi — người nghèo, thanh niên, phụ nữ, và nông dân — và sẽ hỗ trợ các ngành công nghiệp mới nổi, bao gồm năng lượng xanh và dược phẩm. Kết quả công bố vào ngày 4 tháng 6 được nhiều người dự đoán sẽ cho thấy chiến thắng của BJP.
Cảnh sát Úc đã xác định danh tính kẻ tấn công bằng dao tại một trung tâm mua sắm ở Bondi Junction, ngoại ô phía đông Sydney, là Joel Cauchi. Người đàn ông 40 tuổi bị bắn chết tại hiện trường, sau khi đâm chết năm phụ nữ và một người đàn ông. Động cơ của người này vẫn chưa rõ, nhưng chính quyền liên kết hành động của ông Cauchi với các vấn đề sức khỏe tâm thần được chẩn đoán chứ không phải khủng bố.
Tổng thống chuyên quyền của Venezuela, Nicolás Maduro, đã đề xuất thay đổi hiến pháp để đưa ra các lệnh cấm vĩnh viễn tham gia chính trị và án tù chung thân đối với những người bị kết tội phản quốc, tham nhũng, và các “tội ác nghiêm trọng chống lại nhân dân” khác. Cựu bộ trưởng dầu mỏ của ông Maduro, Tareck El Aissami, gần đây đã bị giam giữ vì những cáo buộc như vậy. Ông Maduro sẽ đối mặt với một cuộc bầu cử vào tháng 7.
Tổng tư lệnh Ukraine, Oleksandr Syrsky, cảnh báo rằng tình hình ở mặt trận phía đông đã “xấu đi đáng kể” trong những ngày gần đây do Nga “tăng cường” tấn công. Giao tranh được cho là đặc biệt nghiêm trọng xung quanh Bakhmut, một thị trấn phía đông mà Nga đã chiếm giữ và phần lớn đã bị san phẳng vào năm ngoái. Ukraine và các đồng minh lo ngại Nga đang lên kế hoạch cho một cuộc tấn công lớn vào mùa xuân hoặc mùa hè.
Con số trong ngày: 7.000, là số lượng ngôn ngữ trên thế giới. Gần một nửa dự kiến sẽ biến mất vào cuối thế kỷ 21.
TIÊU ĐIỂM
IMF và WB tổ chức hội nghị chung thường niên
Các thống đốc ngân hàng trung ương và bộ trưởng tài chính khắp thế giới đang tập trung về Washington, DC để tham dự các cuộc họp mùa xuân thường niên của IMF và Ngân hàng Thế giới. Trong tuần tới, giữa các bữa tối tại đại sứ quán và các buổi gặp mặt của các tổ chức tư vấn, các cuộc thảo luận sẽ chuyển sang chủ đề tài trợ khí hậu. Các nhà hoạch định chính sách đồng ý rằng các nước nghèo cần nhiều tiền hơn để giải quyết hậu quả của ấm lên toàn cầu. Các nước có thu nhập trung bình, như Indonesia và Nam Phi, đang yêu cầu thêm tiền để ngừng thúc đẩy tăng trưởng kinh tế bằng than và dầu.
Một ý tưởng nhằm bù đắp sự thiếu hụt là tăng nguồn lực của Ngân hàng Thế giới, một đề xuất đã bị cản trở bởi những bất đồng về địa chính trị giữa các thành viên. Một quỹ hỗ trợ tổn thất và thiệt hại đã được thảo luận trong hơn mười năm qua, nhưng các nước giàu vẫn chưa quyên góp số tiền cần thiết để bắt đầu quỹ. Các cuộc họp mùa xuân vẫn là một diễn đàn quan trọng để thảo luận về những ý tưởng lớn — ngay cả khi có rất ít ý tưởng thành công.
Hồng Kông tuyên truyền về Luật An ninh Quốc gia
Vào thứ Hai, Hồng Kông đánh dấu Ngày Giáo dục An ninh Quốc gia của Trung Quốc, vốn cũng được tổ chức ở đại lục. Sự kiện toàn thành phố này có mục đích tạo ra ấn tượng tích cực về luật an ninh quốc gia hà khắc của Trung Quốc, với các nghi lễ chào cờ, lễ hội hóa trang, và các buổi biểu diễn tài năng trẻ. Chính phủ hy vọng những điều này sẽ nuôi dưỡng “ý thức về bản sắc dân tộc.”
Vào ngày 19 tháng 3, Hồng Kông đã thông qua luật an ninh quốc gia của riêng mình, được gọi là Điều 23. Luật này trùng lặp với luật mà chính quyền trung ương Trung Quốc áp đặt lên lãnh thổ vào năm 2020 sau các cuộc biểu tình ủng hộ dân chủ. Nó khiến những người theo chủ nghĩa tự do lo lắng. Bất cứ ai bị buộc tội phạm luật cũng có thể bị từ chối tiếp cận luật sư. Các tổ chức phi chính phủ quốc tế có thể được coi là mối đe dọa an ninh quốc gia, và báo chí có thể bị coi là tội phạm.
Khi chính phủ lần đầu tiên cố gắng thông qua Điều 23 vào năm 2003, nó đã gây ra những cuộc phản đối lớn đến mức các nhà lập pháp phải lùi bước. Nhưng ngày nay, một trong số ít cách còn lại để thể hiện sự bất đồng chính kiến là tránh tham gia lễ kỷ niệm.
Phiên toà xử vụ bịt miệng sao khiêu dâm của Trump bắt đầu thủ tục
Vào thứ Hai, tại một phòng xử án ở khu hạ Manhattan, tiến trình lựa chọn bồi thẩm đoàn cho phiên tòa hình sự đầu tiên xét xử một cựu tổng thống Mỹ sẽ bắt đầu. Donald Trump bị cáo buộc làm sai lệch hồ sơ kinh doanh để che giấu số tiền trả cho Stormy Daniels, một ngôi sao khiêu dâm, trước cuộc bầu cử năm 2016. Công tố quận Manhattan cáo buộc rằng khoản tiền trả này thực chất là một khoản đóng góp bất hợp pháp cho chiến dịch vì nó được thực hiện để tác động đến kết quả bỏ phiếu và chưa bao giờ được công bố. Ông Trump phủ nhận hành vi sai trái; luật sư của ông nói rằng việc đó không có gì bất hợp pháp.
Phiên tòa sẽ kéo dài tới tám tuần và có sự tham gia của những nhân vật từng nằm trong quỹ đạo của ông Trump. Các nhân chứng có thể bao gồm một cựu nhà xuất bản báo lá cải, David Pecker, và luật sư của cựu tổng thống, Michael Cohen. Cô Daniels cũng sẽ ra làm chứng. Một bản án có tội có thể sẽ không dẫn đến án tù. Câu hỏi thực sự là liệu nó có ảnh hưởng gì đến cuộc bầu cử tổng thống vào tháng 11 hay không. Bất chấp sự huyên náo trên mặt báo, đa số người Mỹ nói với những người thăm dò ý kiến rằng họ nghĩ là không.
Khủng hoảng nhân đạo Sudan vượt khỏi tầm kiểm soát
Cuộc nội chiến ở Sudan đã vượt qua mốc một năm vào thứ Hai. Cuộc tranh giành quyền lực giữa lực lượng vũ trang Sudan, do Tướng Abdel Fattah al-Burhan chỉ huy, và Lực lượng Hỗ trợ Nhanh, một đơn vị bán quân sự dưới sự chỉ huy của lãnh chúa Darfuri tên là Hemedti, đang rơi vào bế tắc. Cuộc xung đột trên toàn quốc đã tạo ra khủng hoảng nhân đạo lớn nhất thế giới, khiến Sudan trở thành nước có số người tị nạn nội địa cao hơn bất kỳ nước nào khác. Các cơ quan viện trợ trong nước chỉ nhận được 5% số tiền tài trợ mà họ cho là cần thiết.
Nếu không có gì thay đổi trong những tháng tới, hàng trăm nghìn người có thể chết đói. Phần lớn Sudan đã bị mất mùa năm ngoái, làm cho giá các mặt hàng thực phẩm cơ bản tăng tới 83%. Các nhân viên cứu trợ ước tính rằng trong một trại tị nạn ở khu vực phía tây Darfur, cứ hai giờ lại có một đứa trẻ chết vì đói hoặc các bệnh liên quan. Vụ thu hoạch năm nay có thể sẽ lặp lại như năm ngoái, thậm chí tàn khốc hơn.
