Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy
Bộ trưởng quốc phòng Israel Yoav Gallant đã đến Washington để hội đàm với các quan chức Mỹ. Các cuộc thảo luận sẽ đề cập đến cả cuộc tấn công của Israel ở Gaza và tình trạng thù địch gia tăng trên mặt trận thứ hai với Hizbullah, phong trào được Iran hậu thuẫn hiện kiểm soát phần lớn Lebanon. Gần đây quan hệ giữa hai đồng minh đã trở nên căng thẳng; thủ tướng Israel Binyamin Netanyahu hôm Chủ nhật thậm chí đã phàn nàn về việc nguồn cung vũ khí từ Mỹ “giảm đáng kể.”
Trung Quốc và Liên minh châu Âu đồng ý bắt đầu đàm phán nhằm giảm căng thẳng xung quanh việc xuất khẩu xe điện giá rẻ. Trong tháng này, EU cho biết họ sẽ tăng thuế đối với xe điện Trung Quốc lên tới 48% sau cuộc điều tra chống trợ giá bắt đầu từ năm 2023. Phó thủ tướng Đức Robert Habeck đang thăm Bắc Kinh, hoan nghênh quyết định này như một “bước đầu tiên” của nhiều tiến triển sắp tới.
Theo cơ quan chống khủng bố Nga, các tay súng ở Dagestan, một nước cộng hòa có đa số người Hồi giáo ở Nga, đã giết chết ít nhất 6 người trong một loạt “cuộc tấn công khủng bố.” Đấu súng trên đường phố nổ ra sau các cuộc tấn công vào nhà thờ và trạm kiểm soát của cảnh sát ở Makhachkala, thành phố lớn nhất khu vực. Một giáo đường ở thành phố ven biển Derbent bị đốt cháy. Các nạn nhân bao gồm cảnh sát và một linh mục; hai kẻ tấn công được cho là đã bị bắn chết.
Eric Coquerel, chính trị gia thuộc đảng cực tả Nước Pháp Bất Phục tùng, cho biết liên minh cánh tả của nước này sẽ tăng mức thuế thu nhập cận biên cao nhất lên 90% nếu thắng các cuộc bầu cử 30/6 và 7/7. Tỷ lệ cao nhất hiện nay là 45%. Tòa án hiến pháp Pháp đã bác bỏ một đạo luật tương tự vào năm 2012, nhưng ông Coquerel lập luận rằng đề xuất mới của ông vững chắc về mặt pháp lý.
Donald Trump khuyến khích tín đồ Thiên Chúa giáo “đi bầu cử” và nói rằng tôn giáo của họ sẽ “tàn tạ” nếu Joe Biden, đối thủ của ông Trump trong cuộc đua tổng thống Mỹ, tái đắc cử. Phát biểu tại một hội nghị của các nhà lãnh đạo Tin Lành ở Washington, ông Trump cũng tán thành quyết định gần đây của Louisiana về việc yêu cầu tất cả các trường công phải trưng bày Mười Điều Răn.
Bom dẫn đường của Nga đã tấn công một tòa nhà chung cư ở Kharkiv, thành phố lớn thứ hai của Ukraine, khiến 3 người thiệt mạng và 52 người khác bị thương. Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky cho biết Nga đã phóng hơn 2.400 quả bom dẫn đường vào các mục tiêu của Ukraine trong tháng 6. Trước đó, các cơ sở năng lượng của Ukraine một lần nữa trở thành mục tiêu tấn công quy mô lớn của tên lửa Nga. Các cuộc tấn công đã khiến Ukraine phải mua năng lượng từ EU.
Các quan chức ở Ả Rập Saudi cho biết hơn 1.300 người hành hương đã thiệt mạng trong cuộc hành hương đến Mecca năm nay. Hầu hết những người thiệt mạng được cho là người hành hương “không đăng ký,” hơn một nửa trong số họ đến từ Ai Cập, khiến họ không có chỗ trú ẩn khi nhiệt độ lên tới 49°C.
Con số trong ngày: 74 tỷ euro, là cam kết chi tiêu hàng năm của đảng cực hữu Mặt trận Quốc gia, không bao gồm kế hoạch quốc hữu hóa đường cao tốc, trước cuộc bầu cử ở Pháp, theo ước tính của Allianz.
TIÊU ĐIỂM
Tròn 2 năm Toà Tối cao Hoa Kỳ bỏ quyền phá thai theo luật liên bang
Thứ Hai này là tròn hai năm kể từ khi Tòa án Tối cao Hoa Kỳ xoá bỏ quyền phá thai với quyết định đảo ngược phán quyết 50 năm tuổi được thiết lập trong vụ Roe kiện Wade. Quyết định vào năm 2022, được gọi là Dobbs kiện Tổ chức Y tế Phụ nữ Jackson, đã khiến các nhà hoạt động chống phá thai phấn khích nhưng nhìn chung không được dư luận ủng hộ. Tòa án bỏ phiếu theo đúng lằn ranh hệ tư tưởng, với sáu thẩm phán bảo thủ bỏ phiếu ủng hộ và ba thẩm phán tự do bỏ phiếu chống.
Donald Trump, người với tư cách là tổng thống đã bổ nhiệm một nửa số thẩm phán bảo thủ đó, thường nhận công vì đã lật đổ phán quyết Roe. Tuy vậy, 17% cử tri Mỹ lại đổ lỗi cho Joe Biden, tổng thống vào thời điểm có phán quyết Dobbs, về kết quả này. Vào thứ Hai, phó tổng thống Kamala Harris sẽ cố gắng thay đổi quan điểm của họ tại một sự kiện tranh cử ở Arizona. Bang chiến trường này là một trong số 16 bang có thể tổ chức trưng cầu dân ý về quyền phá thai vào tháng 11. Một số bang khác muốn có nhiều biện pháp bảo vệ hơn cho phụ nữ, trong khi số khác muốn tăng hạn chế phá thai. Đảng Dân chủ đang kỳ vọng rằng vấn đề này sẽ truyền cảm hứng cho những người ủng hộ quyền phá thai đi bỏ phiếu cho ông Biden.
Ukraine giữ phòng tuyến thành công
Cuộc tấn công của Nga nhằm vào tỉnh Kharkiv dường như đang dần kết thúc sau khoảng 40 ngày. Từng có lo ngại tiền tuyến của Ukraine có thể sụp đổ. Một số người cho rằng để củng cố lực lượng, Ukraine có thể phải điều quân từ các phần khác của phòng tuyến, qua đó mở ra cơ hội tấn công cho Nga.
Cả hai đều không xảy ra. Nga giành được một số lãnh thổ nhỏ ở Donetsk. Nhưng bức tranh tổng thể là Ukraine – được củng cố nhờ nguồn cung vũ khí từ các đồng minh – đã ổn định tình hình. Các cuộc tấn công nhỏ không thành công của Nga cũng đưa đến cái giá đắt cả về nhân lực lẫn trang thiết bị. Chuyến thăm của Vladimir Putin tới Triều Tiên vào ngày 18 tháng 6 để đảm bảo nguồn cung đạn dược và tên lửa mới cho thấy căng thẳng trong sản xuất quân sự của Nga.
Tình hình ở Ukraine không hề dễ dàng. Các cuộc tấn công bằng tên lửa vào cơ sở hạ tầng của nước này đã gây ra thiệt hại to lớn; trong khi tình trạng thiếu nhân lực vẫn tiếp diễn. Nhưng ít nhất thì Kyiv có triển vọng tốt hơn so với lo ngại của nhiều người.
Chính sách tài khoá của hai đảng chính ở Anh không quá khác biệt
Vào thứ Hai, Viện Nghiên cứu Tài khoá (IFS) – một tổ chức tư vấn đóng vai trò là cơ quan đánh giá không chính thức của Anh về ngân sách – sẽ đưa ra phán quyết cuối cùng của họ về tuyên ngôn bầu cử của các đảng. Kết luận có lẽ sẽ không đẹp đẽ gì.
IFS cho biết cả Đảng Bảo thủ và Công Đảng đang tham gia vào một “âm mưu im lặng” xung quanh những lựa chọn khó khăn mà chính phủ tiếp theo phải đối mặt. Ngân sách được đưa ra vào tháng 3 bởi Jeremy Hunt, bộ trưởng tài chính của phe Bảo thủ, ngụ ý cắt giảm tới 20 tỷ bảng Anh (25 tỷ USD) cho các dịch vụ công. Rachel Reeves, đối tác Công Đảng của ông, chỉ đề xuất những điều chỉnh nhỏ đối với kế hoạch này. Với tình trạng yếu kém của các dịch vụ công ở Anh, việc cắt giảm số tiền đó sẽ gây ra nhiều khó khăn. Ông Hunt và bà Reeves đều tỏ ra mơ hồ về việc liệu họ sẽ vay thêm hay tăng thuế. Cả hai đảng đều cho biết họ sẽ không tăng thuế thu nhập, bảo hiểm quốc gia, thuế giá trị gia tăng hay thuế doanh nghiệp. Bất kể ai thắng, các nhà kinh tế vẫn kỳ vọng thuế sẽ tăng sau cuộc bầu cử.
Tình hình kinh tế Đức
Viện nghiên cứu Ifo sẽ công bố chỉ số môi trường kinh doanh hàng tháng vào thứ Hai. Nền kinh tế lớn nhất châu Âu đang bắt đầu có dấu hiệu phục hồi. Ifo gần đây đã nâng dự báo tăng trưởng kinh tế năm lên 0,4%, từ mức 0,2% của tháng 3, nhờ thương mại toàn cầu và sản xuất công nghiệp tăng, cũng như tiêu dùng nội địa mạnh mẽ. Việc làm đang ở mức cao kỷ lục và nợ công của Đức vẫn thấp nhất so với bất kỳ nền kinh tế giàu nào. Lạm phát được dự báo sẽ tiếp tục giảm và Ngân hàng Trung ương châu Âu do đó dự kiến tiếp tục cắt giảm lãi suất
Nhưng những lo ngại khác vẫn còn đó. Các doanh nghiệp lo lắng về sự trỗi dậy của phe cực hữu, cuộc chiến ở Ukraine, nạn quan liêu, và tình trạng thiếu lao động lành nghề. Ngày càng có nhiều công ty cỡ vừa chuyển sản xuất ra nước ngoài hoặc thậm chí đóng cửa. Sẽ cần một đà phục hồi mạnh mẽ hơn để thuyết phục các doanh nghiệp vui lên.
