Thế giới hôm nay: 30/07/2024

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Mỹ và Đức kêu gọi công dân rời khỏi Lebanon vì lo ngại Israel gây chiến với Hezbollah, một lực lượng dân quân người Shia do Iran hậu thuẫn. Thủ tướng Israel Binyamin Netanyahu tuyên bố sẽ có phản ứng “nghiêm khắc” sau khi một quả tên lửa giết chết 12 người ở Cao nguyên Golan do Israel kiểm soát vào thứ Bảy. Hezbollah, lực lượng đã nhiều lần tấn công tên lửa vào Israel kể từ đầu cuộc chiến ở Gaza, phủ nhận trách nhiệm về vụ tấn công.

Bộ trưởng tài chính Anh Rachel Reeves đưa ra đánh giá ảm đạm về tình hình tài chính của đất nước trước Hạ viện. Bà Reeves cho biết bà sẽ bịt “hố đen” 22 tỷ bảng Anh (28 tỷ đô la) bằng cách cắt giảm chi tiêu cho cơ sở hạ tầng và hủy bỏ các khoản trợ giá nhiên liệu mùa đông cho những người về hưu khá giả. Bà hứa sẽ không tăng “thuế đối với người lao động,” nhưng không loại trừ khả năng tăng thuế khác vào mùa thu.

Tổng thống Mỹ Joe Biden đưa ra ba đề xuất cải cách đối với Tòa án Tối cao sau phán quyết của tòa rằng Donald Trump và các cựu tổng thống Mỹ khác được miễn bị truy tố. Các biện pháp bao gồm giới hạn nhiệm kỳ cho các thẩm phán, một bộ quy tắc ứng xử ràng buộc, và một tu chính án hiến pháp bãi bỏ quyền miễn trừ của tổng thống. Với tình hình chia rẽ trong Quốc hội và khó khăn trong việc sửa đổi hiến pháp, các cải cách này là rất khó được thực hiện.

Đồng birr Ethiopia giảm mạnh so với đồng đô la gần 25% sau khi ngân hàng trung ương của nước này cho phép đồng tiền giao dịch tự do. Những nỗ lực của ngân hàng nhằm hỗ trợ đồng bản tệ đã dẫn đến tình trạng thiếu hụt đô la trong nước và ngăn cản đầu tư. Cải cách tiền tệ là một điều kiện của Quỹ Tiền tệ Quốc tế để giải ngân 10 tỷ đô la cho Ethiopia, quốc gia đã vỡ nợ vào tháng 12.

McDonald’s đã không đạt được kỳ vọng của các nhà phân tích về thu nhập quý 2. Doanh số bán hàng toàn cầu tại các nhà hàng đã mở cửa hơn một năm giảm 1%, lần đầu tiên kể từ năm 2020. Giá trung bình của một chiếc Big Mac tại Mỹ đã tăng 21% kể từ năm 2019. Trong nỗ lực giành lại người tiêu dùng Mỹ, chuỗi cửa hàng thức ăn nhanh này gần đây đã tung ra chương trình khuyến mãi bữa ăn trị giá 5 đô la.

Tập đoàn Wagner lần đầu tiên thừa nhận tổn thất nặng nề trong các trận chiến với phiến quân ở bắc Mali vào tuần trước. Khoảng 25 chiến binh được cho là đã thiệt mạng, đánh dấu số thương vong cao nhất mà tổ chức lính đánh thuê của Nga phải chịu kể từ khi được triển khai đến quốc gia này vào năm 2021. Các blogger quân sự Nga cho biết lính đánh thuê đã bị phục kích, trong khi Wagner đổ lỗi cho một cơn bão cát.

Con số trong ngày: 105 tỷ đô la, là tổng giá trị chip và thiết bị AI khác mà Nvidia dự kiến ​​bán được trong năm nay.

TIÊU ĐIỂM

Tây Ban Nha và cuộc tranh cãi chính trị về hội đồng tư pháp

Vào thứ Ba, 20 thành viên của Hội đồng Tư pháp Chung, cơ quan bổ nhiệm các thẩm phán của Tây Ban Nha, sẽ bầu ra chủ tịch mới. Với mỗi thành viên phải được ba phần năm quốc hội phê chuẩn, hội đồng này giờ đây đã trở thành một giải thưởng chính trị. Suốt năm năm qua Đảng Nhân dân đối lập liên tục ngăn cản việc gia hạn. Phải nhờ đến sự hòa giải của Ủy ban châu Âu, Đảng Nhân dân và Đảng Xã hội cầm quyền mới đạt được thỏa thuận vào tháng 6. Mỗi bên đề xuất mười cái tên cho một danh sách kết hợp.

Hội đồng mới cần phải nỗ lực để khôi phục danh tiếng của ngành tư pháp. Phe đối lập cho rằng lệnh ân xá gây tranh cãi dành cho những người ly khai Catalan do thủ tướng Pedro Sánchez thúc đẩy làm suy yếu luật pháp. Những người ly khai và Đảng Xã hội gọi những cáo buộc chống lại họ là “chiến tranh pháp lý.” Tây Ban Nha không phải là Hungary, nơi mà nhà lãnh đạo theo chủ nghĩa dân túy Viktor Orban kiểm soát các tòa án. Nhưng hội đồng sẽ cần phải chứng minh rằng họ không bị ảnh hưởng bởi các chính trị gia.

Microsoft công bố kết quả kinh doanh

Các công ty công nghệ đã có một tuần khó khăn. Sau khi Alphabet và Tesla công bố thu nhập đáng thất vọng vào ngày 23 tháng 7, thị trường bắt đầu lo lắng liệu các khoản đầu tư vào trí tuệ nhân tạo có thành công hay không. Ngày hôm sau, chỉ số tổng hợp NASDAQ thiên về công nghệ đã giảm 4%, mức giảm lớn nhất trong một ngày kể từ năm 2022.

Vào thứ Ba, mọi sự chú ý sẽ đổ dồn vào Microsoft khi công ty này công bố thu nhập quý. Gã khổng lồ phần mềm đang đặt cược lớn vào AI — công nghệ đã giúp đẩy giá cổ phiếu của công ty tăng 77% kể từ đầu năm 2023. Nhưng chi phí đầu tư ban đầu rất lớn. Chi tiêu vốn dự kiến ​​sẽ tăng 1/5 trong năm tới lên 53 tỷ đô la, phần lớn trong số đó sẽ được chi cho AI. Trong lần báo cáo thu nhập gần đây nhất vào tháng 4, Microsoft cho biết AI đã giúp thúc đẩy doanh số từ mảng kinh doanh điện toán đám mây của công ty khoảng 1 tỷ đô la. Lần này, các nhà đầu tư sẽ nóng lòng chờ xem những dấu hiệu hứa hẹn hơn nữa.

Mỹ tăng viện trợ quân sự cho Philippines

Tại Manila vào thứ Ba, các bộ trưởng ngoại giao và quốc phòng Philippines đang có cuộc hội đàm chung với những người đồng cấp từ Mỹ. Mỹ đang củng cố mạng lưới liên minh của mình tại châu Á để chống lại sức mạnh quân sự gia tăng của Trung Quốc và chiến thuật “vùng xám” của nước này đối với các nước láng giềng.

Bộ trưởng quốc phòng Mỹ Lloyd Austin và ngoại trưởng Antony Blinken dự kiến ​​sẽ công bố khoản viện trợ quân sự trị giá 500 triệu đô la và thêm 128 triệu đô la nữa để nâng cấp các căn cứ của Philippines mà các “lực lượng luân phiên” của Mỹ có thể tiếp cận. Trước đó hai ông đã có các cuộc hội đàm tương tự tại Tokyo vào Chủ Nhật, công bố kế hoạch thành lập một bộ chỉ huy chiến tranh của Mỹ tại Nhật Bản. Họ cũng sẽ gặp các đối tác người Úc vào tuần tới.

Chính quyền của tổng thống Joe Biden đã tạo ra một “mạng lưới” các thỏa thuận an ninh mới trên nền các liên minh cũ ở châu Á. Điều đó sẽ giúp trấn an Philippines và Nhật Bản rằng hiện tại, Mỹ cam kết bảo vệ an ninh cho họ. Nhưng điều đó có thể thay đổi nếu Donald Trump được bầu làm tổng thống.

Kinh tế châu Âu chậm lại

Nền kinh tế châu Âu trì trệ trong năm ngoái, nhưng đã tăng trưởng trở lại trong quý đầu năm 2024. Trong vài tháng qua, tăng trưởng sản lượng có thể đã chậm lại. Vào tháng 7, các ngành dịch vụ và chế tạo của khu vực đồng euro tăng trưởng với tốc độ thấp nhất trong năm tháng, theo một chỉ số dựa trên khảo sát của S&P Global. Tại Đức, chỉ số này ở mức dưới 50, cho thấy có suy thoái. EU sẽ công bố dữ liệu GDP vào thứ Ba, có khả năng cho thấy kinh tế lại trì trệ.

Điều đó có thể thúc đẩy Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) cắt giảm lãi suất tại cuộc họp tiếp theo vào tháng 9. ECB đã cắt giảm lãi suất từ ​​mức cao nhất mọi thời đại là 4% xuống còn 3,75% vào tháng 6. Nhưng họ vẫn giữ nguyên lãi suất trong tháng 7. Mặc dù lạm phát dịch vụ vẫn ở mức cao, lạm phát chung đã giảm. Giá cả tăng 2,5% so với cùng kỳ năm ngoái vào tháng 6, gần với mục tiêu 2% của ngân hàng trung ương. Lãi suất thấp hơn có thể giúp nền kinh tế tăng trưởng trở lại.