Thế giới hôm nay: 18/09/2024

Print Friendly, PDF & Email

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Bộ trưởng y tế Lebanon cho biết ít nhất 11 người đã thiệt mạng và gần 3.000 người bị thương khi hàng loạt máy nhắn tin của Hezbollah phát nổ ở Lebanon và Syria. Nguyên nhân vẫn chưa được xác định. Một phát ngôn viên của nhóm gọi vụ việc là “sự cố an ninh lớn nhất” kể từ khi cuộc chiến với Israel bắt đầu. Hôm thứ Hai, Israel đã bổ sung vào mục tiêu chiến tranh việc đưa công dân trở về miền bắc đất nước một cách an toàn, nơi hơn 60.000 người đã phải sơ tán vì các cuộc tấn công bằng tên lửa của Hezbollah.

Friedrich Merz được các đảng trung hữu của Đức đề cử làm ứng viên thủ tướng trong cuộc tổng tuyển cử vào năm tới. Nếu được bầu, ghế thủ tướng sẽ là chức vụ chính phủ đầu tiên của nhân vật bảo thủ kỳ cựu này, người đã bị đối thủ chính trị của mình là Angela Merkel đánh bật khỏi vị trí cao nhất trong Liên minh Dân chủ Cơ đốc giáo hồi năm 2002. Thủ tướng đương nhiệm Olaf Scholz đã bày tỏ mong muốn tái tranh cử nhưng Đảng Dân chủ Xã hội vẫn chưa xác nhận vai trò ứng viên của ông.

Chỉ số S&P 500 của các công ty Mỹ lên mức cao nhất mọi thời đại, phá vỡ kỷ lục được thiết lập hồi tháng 7. Chỉ số trung bình công nghiệp Dow Jones, một chỉ số của 30 công ty lớn của Mỹ, cũng lập kỷ lục mới trong một thời gian ngắn. Đợt tăng giá hiện tại diễn ra sau tháng 8 đầy biến động trên thị trường chứng khoán Mỹ, và khi các nhà đầu tư chuẩn bị cho đợt cắt giảm lãi suất đầu tiên sau hơn bốn năm của Cục Dự trữ Liên bang vào thứ Tư.

Theo dữ liệu do Liên đoàn Đường bộ của Na Uy công bố, số ô tô điện đã vượt số xe chạy bằng xăng ở nước này. Na Uy đã thúc đẩy doanh số bán ô tô điện bằng các khoản giảm thuế và các ưu đãi khác được hỗ trợ bởi quỹ đầu tư quốc gia. Nước này đặt mục tiêu chỉ bán xe không phát thải vào năm 2025 — trước mười năm so với mục tiêu tương tự của EU.

Ursula von der Leyen đã công bố Ủy ban châu Âu mới. Uỷ ban mới sẽ “tinh gọn hơn,” bao gồm các ủy viên và phó chủ tịch thường trực (bỏ qua cấp phó chủ tịch thứ ba của Ủy ban trước). Bốn trên sáu phó chủ tịch thường trực sẽ là nữ, trong khi đại diện từ Đảng Nhân dân châu Âu của bà von der Leyen sẽ đảm nhiệm các vai trò quan trọng trong quản lý kinh tế và di cư.

Một nhóm khủng bố có liên hệ với al Qaeda đã nhận trách nhiệm về các vụ tấn công ở Bamako, thủ đô Mali. Những kẻ cực đoan đã tấn công một trường đào tạo cảnh sát quân sự và một căn cứ không quân đang chứa máy bay quân sự và lính đánh thuê của Wagner Group, một đơn vị Nga đang đóng quân tại một số quốc gia châu Phi. Mali, nước có chính quyền quân sự từ năm 2021, đã phải chiến đấu với phiến quân Hồi giáo trong hơn mười năm qua.

Chính phủ cho biết các công ty cá cược chưa nộp đơn xin cấp phép tại Brazil sẽ bị đình chỉ hoạt động từ tháng tới. Các công ty phải trả 30 triệu reais (5,5 triệu đô la) cho giấy phép có thời hạn năm năm để được tiếp tục hoạt động. Năm ngoái, tổng thống Luiz Inácio Lula da Silva đã đưa ra các quy định cờ bạc mới như một phần của nỗ lực lớn hơn để huy động tiền mặt.

Con số trong ngày: 291, là số trang trong một bài báo tự xuất bản của Ryan Wesley Routh, kẻ định ám sát Donald Trump.

TIÊU ĐIỂM

Hôm nay Fed sẽ công bố quyết định lãi suất

Gần như chắc chắn Cục Dự trữ Liên bang sẽ cắt giảm lãi suất vào thứ Tư. Ngân hàng trung ương đã phát tín hiệu trong nhiều tháng qua là họ hiện sẵn sàng hạ chi phí vay để hỗ trợ nền kinh tế Mỹ đang chậm lại. Các nhà đầu tư rất mong đợi Fed đảo ngược đợt tăng lãi suất bắt đầu từ năm 2022 — tăng nhanh nhất kể từ những năm 1980. Câu hỏi đặt ra là liệu Fed sẽ cắt giảm một phần tư điểm hay một nửa. Giá thị trường cho thấy gần hai phần ba các nhà đầu tư nghĩ rằng Fed sẽ lựa chọn cắt giảm 0,5 điểm phần trăm.

Rủi ro khi giảm nửa điểm là nó có thể thúc đẩy đà tăng của thị trường chứng khoán và khiến nhiệm vụ kiềm chế lạm phát của Fed trở nên khó khăn hơn. Nhưng ngân hàng trung ương có thể sẵn sàng đặt cược rằng lạm phát đã qua, và chuyển chú ý vào suy thoái trên thị trường việc làm. Vì phải mất một thời gian để những thay đổi lãi suất có tác động đến nền kinh tế, Fed càng có lý do để mạnh tay cắt giảm.

Người dân Kashmir đi bỏ phiếu

Vào thứ Tư, lần đầu tiên sau một thập niên, người dân Jammu & Kashmir (J&K) ở cực bắc Ấn Độ sẽ đi bỏ phiếu trong các cuộc bầu cử khu vực. Khu vực đa số Hồi giáo này đã ở trong tình trạng bấp bênh chính trị kể từ khi chính phủ của Đảng Bharatiya Janata tước bỏ quyền tự trị của bang và tiếp quản chính quyền vào năm 2019. Đảng BJP khẳng định rằng quyết định này, đi kèm với một cuộc đàn áp an ninh, sẽ mang tới hòa bình và phát triển sau nhiều năm bạo lực ly khai.

Song các vụ tấn công của phiến quân đã tăng đột biến trong những tuần gần đây. Dù thế nhiều người ở J&K vẫn coi cuộc bầu cử này là cơ hội để quay lại nhịp sống bình thường. Các đảng tham gia tranh cử bao gồm BJP và đảng Quốc đại đối lập. Một số tổ chức khu vực, thậm chí cả các nhà lãnh đạo ly khai, đang trong cuộc chiến. Nhưng hơn cả người chiến thắng, chính tỷ lệ cử tri đi bỏ phiếu mới tiết lộ nhiều nhất về tương lai của J&K. Cuộc tổng tuyển cử hồi đầu năm ghi nhận tới 58% cử tri J&K đi bỏ phiếu. Một kết quả lành mạnh tương tự sẽ cho thấy khu vực này vẫn giữ vững niềm tin vào nền dân chủ.

Ở Argentina, suy thoái kinh tế lại là điều tốt

Tổng thống Javier Milei gần đây hứa với người dân Argentina rằng nỗi đau kinh tế tồi tệ nhất mà họ phải chịu đựng đã qua đi. Các số liệu tăng trưởng quý 2, được công bố vào thứ Tư, sẽ kiểm chứng tuyên bố của ông. Những ước tính trước đó cho thấy nền kinh tế đã suy giảm 1,3% so với cùng kỳ năm trước.

Nếu dữ liệu chính thức cho thấy có suy giảm nhỏ hơn, chúng ta có thể hiểu là tiền lương, việc làm, và doanh thu thuế có thể sớm tăng. Điều đó sẽ giúp nhà lãnh đạo theo chủ nghĩa tự do dễ dàng thực hiện lời hứa của mình về “thâm hụt bằng không” trong ngân sách của chính phủ. Khi trình bày kế hoạch lên Quốc hội vào Chủ Nhật, ông đã chỉ trích “những con chuột khốn khổ” trong phe đối lập muốn tăng chi tiêu. Thị trường hoan nghênh bài phát biểu này.

Suy thoái kinh tế của Argentina đã giúp xoa dịu nỗi đau mang tên lạm phát tăng. Trong tháng trước khi ông Milei nhậm chức, lạm phát hàng tháng đạt 13%, và hiện đã giảm xuống 4% trong tháng 8. Mặc dù tăng trưởng mạnh hơn có thể được hoan nghênh, nó cũng có thể đẩy lạm phát tăng trở lại.