Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy
Bộ y tế Lebanon cho biết ít nhất 22 người đã thiệt mạng và 117 người bị thương sau các cuộc không kích của Israel vào trung tâm Beirut. Reuters đưa tin rằng vụ tấn công nhắm vào ít nhất một nhân vật cấp cao giấu tên của Hezbollah. Lực lượng Phòng vệ Israel đã ban hành cảnh báo sơ tán “khẩn cấp” cho những người sống ở vùng ngoại ô gần Beirut, nơi mà họ nói là gần “các cơ sở” của nhóm dân quân do Iran hậu thuẫn.
Thống đốc Florida Ron DeSantis cho biết tiểu bang đã tránh được “kịch bản tồi tệ nhất” khi Bão Milton đi vào Đại Tây Dương. Nhưng thiệt hại là đáng kể: sau khi đổ bộ vào bờ biển phía tây Florida vào cuối ngày thứ Tư, Milton đã gây ra hàng loạt cơn lốc xoáy, khiến hơn 3 triệu ngôi nhà và doanh nghiệp mất điện, đồng thời làm ít nhất mười người thiệt mạng.
Lạm phát giá tiêu dùng ở Mỹ tăng với tốc độ năm 2,4% trong tháng 9, giảm so với 2,5% của tháng 8 — và là mức tăng thấp nhất kể từ tháng 2 năm 2021. Tuy vậy, lạm phát cơ bản và lạm phát cốt lõi, không bao gồm chi phí thực phẩm và nhiên liệu, vẫn cao hơn một chút so với dự báo, do giá vé máy bay, bảo hiểm ô tô, và chi phí may mặc, cũng như các yếu tố khác. Dữ liệu mới làm dấy lên nghi ngờ về tốc độ Cục Dự trữ Liên bang có thể hạ lãi suất.
Công ty mẹ của Uniqlo, Fast Retailing, đã công bố thu nhập kỷ lục cho năm tài khoá đến tháng 8 năm 2024. Lợi nhuận ròng tăng 26% so với năm trước lên 371 tỷ yên (2,5 tỷ đô la). Fast Retailing cho rằng kết quả ấn tượng này là nhờ đa dạng nguồn doanh thu, sự bùng nổ du lịch tại Nhật Bản và nhận thức lớn hơn về thương hiệu Uniqlo trên toàn thế giới.
Giải Nobel văn học đã được trao cho Han Kang, một nhà văn người Hàn Quốc nổi tiếng nhất với tiểu thuyết “The Vegetarian,” tác phẩm đã giành giải thưởng Man Booker Quốc tế năm 2016. Các giám khảo khen ngợi bà Kang vì “phong cách thơ mộng và thử nghiệm,” gọi bà là “một nhà cải tiến trong văn xuôi đương đại”. Bà là nhà văn Hàn Quốc đầu tiên giành giải thưởng này.
TD Bank đã nhận tội rửa tiền và đồng ý nộp phạt khoảng 3 tỷ đô la cho chính phủ Mỹ, khoản tiền giải quyết kỷ lục đối với một ngân hàng. Bộ trưởng tư pháp Mỹ cáo buộc ngân hàng Canada này cho phép “tội phạm tài chính phát triển mạnh” bằng cách nhận hối lộ và bỏ qua hoạt động tội phạm; khoảng 670 triệu đô la đã được chuyển qua các tài khoản của TD Bank trong khoảng thời gian gần sáu năm. Chủ tịch hội đồng quản trị Alan MacGibbon cho biết sẽ “bắt những người có trách nhiệm phải trả lời.”
Con số trong ngày: 94, là số lò phản ứng hạt nhân ở Mỹ — một phần năm tổng số lò phản ứng hạt nhân trên thế giới.
TIÊU ĐIỂM
Tổng thống Mỹ vắng mặt ở Thượng đỉnh Đông Á
Hội nghị Thượng đỉnh Đông Á, một diễn đàn của 18 nhà lãnh đạo quốc gia từ khắp khu vực, sẽ họp tại Viêng Chăn, thủ đô Lào, vào thứ Sáu. Căng thẳng ở Biển Đông và xung đột ở quốc gia láng giềng Myanmar sẽ là những vấn đề chính trong chương trình nghị sự. Cả hai đều trở nên tồi tệ hơn kể từ lần họp gần nhất của nhóm vào tháng 9 năm 2023, nhưng khả năng đạt được đột phá là rất thấp.
Trung Đông sẽ là một điểm gây tranh cãi khác. Các nước đa số Hồi giáo trong khu vực chỉ trích Mỹ vì đã ủng hộ các chiến dịch của Israel ở Gaza và Lebanon. Nhưng tổng thống Joe Biden sẽ không có mặt để lắng nghe họ. Trước khi cơn bão Milton đổ bộ vào Florida, thay vào đó, ông đã lên kế hoạch đến thăm châu Âu và châu Phi. Nhìn chung thì ông Biden, giống như người tiền nhiệm Donald Trump, thích làm việc thông qua Quad, một nhóm bao gồm Úc, Ấn Độ, Nhật Bản, và Mỹ. Cả bốn nước đều đồng thuận về những thách thức đặt ra khi Trung Quốc trỗi dậy trong khu vực.
Nga và Iran sát cánh cùng nhau
Vào thứ Sáu, tổng thống Nga Vladimir Putin sẽ gặp người đồng cấp Iran mới của mình, Masoud Pezeshkian, bên lề một diễn đàn ở Turkmenistan. Ông Pezeshkian được bầu vào tháng 7 sau khi người tiền nhiệm của ông thiệt mạng trong một vụ tai nạn trực thăng. Các cuộc gặp diễn ra vào một thời điểm căng thẳng, khi Iran chờ đợi đòn trả đũa của Israel đối với vụ phóng tên lửa vào nước này hôm 1 tháng 10.
Iran từ lâu đã tìm cách mua vũ khí tiên tiến từ Nga, đặc biệt là máy bay chiến đấu Su-35 và hệ thống phòng không S-400. Những vũ khí này có thể đặc biệt hữu ích ngay bây giờ — vào thứ tư, bộ trưởng quốc phòng Israel Yoav Gallant đã hứa đòn tấn công trả đũa của họ sẽ “chết chóc, chính xác, và bất ngờ.”
Nhưng Nga vẫn chưa chuyển giao vũ khí. Họ không muốn làm phật lòng các đối thủ của Iran trong khu vực, chẳng hạn như Ả Rập Saudi, và cuộc chiến ở Ukraine khiến họ không còn nhiều vũ khí dự phòng. Thay vào đó, kể từ năm 2022 Nga mới là bên mua vũ khí từ Iran: đầu tiên là máy bay không người lái, và sau đó là tên lửa. Sự ủng hộ đó vô cùng quý giá đối với Nga. Ông Pezeshkian có thể đang hy vọng là ông Putin sẽ đáp lại.
Tác động của lãi suất giảm lên Phố Wall
Hai trong số những ngân hàng lớn nhất Hoa Kỳ, JPMorgan Chase và Wells Fargo, sẽ báo cáo thu nhập quý 3 vào thứ Sáu. Các nhà đầu tư sẽ nhìn vào họ để tìm hiểu tác động của việc cắt giảm lãi suất đối với hiệu quả kinh doanh.
JPMorgan được hưởng lợi rất nhiều từ lãi suất cao hơn. Ngân hàng đã đầu tư phần lớn tiền của mình vào các khoản đầu tư ngắn hạn, rủi ro thấp, chẳng hạn như trái phiếu ngắn hạn, giúp mang lại lợi nhuận tốt hơn khi lãi suất cao. Trong năm 2023, thu nhập lãi ròng của JPMorgan – chênh lệch giữa số tiền các ngân hàng trả cho tiền gửi và số tiền kiếm được từ tài sản của họ – đã tăng 34% so với cùng kỳ năm trước. Khi lãi suất giảm, dòng thu nhập đó có thể sẽ cạn đi.
Để bù đắp, khi thị trường sôi động lên, hoạt động giao dịch sẽ thúc đẩy lợi nhuận tại bộ phận ngân hàng đầu tư của cả hai ngân hàng. Vì thiếu niềm tin vào triển vọng kinh tế trong hai năm qua, các công ty đã hoãn kế hoạch niêm yết, phát hành cổ phiếu, cũng như mua lại các đối thủ cạnh tranh. Lãi suất giảm sẽ khuyến khích các công ty chấp nhận nhiều rủi ro hơn, và các chủ ngân hàng mặc vest chỉnh tề sẽ rất vui lòng hỗ trợ.
Mô hình dự đoán kết quả cuộc đua vào Nhà Trắng và Quốc hội Mỹ
Phòng Bầu dục có thể là giải thưởng lớn nhất trong nền chính trị Mỹ, nhưng bất kỳ ai giành chiến thắng cũng sẽ cần Quốc hội ủng hộ nếu muốn thông qua bất kỳ luật nào. The Economist đã xây dựng một mô hình dự báo để tính toán khả năng mỗi đảng giành chiến thắng ở một hoặc cả hai viện. Mô hình này kết hợp các cuộc thăm dò ý kiến trên toàn quốc và địa phương với các chỉ số kinh tế và lịch sử bỏ phiếu, sau đó chạy 10.001 mô phỏng mỗi ngày để dự đoán kết quả có thể xảy ra trong mỗi cuộc đua.
Đảng Dân chủ không chắc chắn sẽ mất Thượng viện. Mô hình chỉ cho đảng Cộng hòa hai phần ba cơ hội giành được Thượng viện. Song cuộc đua vào Hạ viện diễn ra sít sao hơn — đảng Dân chủ có lợi thế nhưng rất mong manh. Mô hình của Economist cho đảng này ba phần năm cơ hội giành chiến thắng. Và rất có thể một bên sẽ thắng cả ba — Nhà Trắng lẫn cả hai viện Quốc hội. Trong 100 lần mô phỏng, mỗi bên đều có cơ hội khoảng một phần tư.
