Thế giới hôm nay: 23/10/2024

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken đã gặp Binyamin Netanyahu tại Israel trong nỗ lực thuyết phục thủ tướng Israel đồng ý về một lệnh ngừng bắn ở Gaza. Trong khi đó giao tranh vẫn tiếp diễn trên khắp khu vực. Không kích của Israel đã giết chết ít nhất 45 người ở Gaza, còn Hizbullah, lực lượng dân quân người Shia của Lebanon, đã bắn tên lửa vào hai căn cứ quân sự gần Tel Aviv.

Israel cho biết họ đã bắt giữ bảy người bị tình nghi lên kế hoạch ám sát một nhà khoa học cao cấp và một thị trưởng “dưới sự chỉ đạo của Iran.” Hôm thứ Hai, bảy người Israel đã bị bắt với cáo buộc làm gián điệp cho Iran. Trong khi đó, FBI xác nhận đang điều tra một vụ rò rỉ tài liệu tình báo tuyệt mật. Số tài liệu này cho thấy những đánh giá của Mỹ về các kế hoạch chuẩn bị trả đũa Iran của Israel.

Lợi nhuận của General Motors tăng 15,5% so với cùng kỳ năm ngoái trong quý ba, vượt qua kỳ vọng của các nhà phân tích. Doanh số bán xe điện đã tăng 60%, khiến GM tự tin nâng dự báo lợi nhuận cho năm 2024. Các nhà đầu tư lo ngại lãi suất cao sẽ ảnh hưởng đến nhu cầu, nhưng chi tiêu dường như vẫn ổn định.

Tổng công tố viên Ukraine, Andriy Kostin, đã từ chức sau một vụ bê bối liên quan đến các công tố  viên và quan chức khai man tình trạng khuyết tật để trốn nghĩa vụ quân sự. Ông từ chức sau khi tổng thống Ukraine, Volodymyr Zelensky, triệu tập một cuộc họp an ninh quốc gia để thảo luận về cách trấn áp tham nhũng. Ông Zelensky đã yêu cầu “trách nhiệm chính trị” từ ông Kostin. Năm 2024, cơ quan an ninh của nước này đã phát hiện hơn 4.000 giấy chứng nhận tình trạng khuyết tật giả.

Tổng thống Áo đã yêu cầu thủ tướng trung hữu Karl Nehammer thành lập chính phủ, mặc dù đảng của ông chỉ đứng thứ hai trong cuộc bầu cử quốc hội hồi tháng 9. Alexander Van der Bellen cho biết tất cả các đảng đều từ chối thành lập liên minh với Đảng Tự do cực hữu, vốn về nhất trong cuộc bầu cử. Ông kêu gọi Đảng Nhân dân tham gia đàm phán với Đảng Dân chủ Xã hội, đảng về thứ ba.

Mike Jeffries, cựu giám đốc điều hành của nhà bán lẻ thời trang Abercrombie & Fitch đã bị bắt ở Florida và bị buộc tội điều hành một đường dây buôn bán tình dục. Các công tố viên cáo buộc ông Jeffries ép buộc “hàng chục” người mẫu nam tham dự các bữa tiệc tình dục và quan hệ với ông ta và bạn đời của ông, người cũng bị truy tố. Luật sư của ông Jeffries cho biết ông sẽ trả lời trước tòa. Người đàn ông 80 tuổi này có thể đối mặt với án chung thân.

Con trai của Lý Quang Diệu, thủ tướng đầu tiên của Singapore, đã được cấp quy chế tị nạn tại Anh. Lý Hiển Dương và vợ ông tuyên bố họ bị đàn áp chính trị ở Singapore. Ông Lý và em gái ông, người vừa qua đời hồi đầu tháng này, có xích mích với anh trai, cựu thủ tướng Lý Hiển Long, vì tranh cãi liên quan đến tương lai của ngôi nhà gia đình sau khi cha họ qua đời vào năm 2015.

Con số trong ngày: 700 triệu đô la, là số tiền mà Iran hỗ trợ trực tiếp cho Hizbullah mỗi năm.

TIÊU ĐIỂM

Ngoại trưởng Mỹ lại đến Trung Đông

Antony Blinken đang trong chuyến đi thứ 11 đến Trung Đông kể từ khi cuộc chiến giữa Israel và Hamas bắt đầu vào ngày 7 tháng 10 năm 2023. Ngoại trưởng Mỹ dường như không mang đến nhiều ý tưởng mới. Một số nhà ngoại giao hy vọng cái chết gần đây của thủ lĩnh Hamas, Yahya Sinwar, có thể dẫn đến việc nối lại đàm phán về lệnh ngừng bắn ở Gaza. Nhưng thủ tướng Israel Binyamin Netanyahu khẳng định cuộc chiến sẽ tiếp diễn. Và sau khi mất hai lãnh đạo chỉ trong vòng ba tháng, Hamas đang khuyết lãnh đạo, điều gây khó khăn cho bất kỳ cuộc đàm phán nào.

Các quan chức Mỹ và Ai Cập đang thảo luận về một thỏa thuận nhỏ, trong đó Hamas sẽ thả một phần trong số 101 con tin họ đang giam giữ để đổi lấy lệnh ngừng bắn ngắn. Nhưng không rõ vì sao Hamas sẽ đồng ý với thoả thuận này, khi nó tước đi số vốn liếng ít ỏi còn lại của nhóm. Các đối tác trong liên minh cực hữu của ông Netanyahu cũng không sẵn sàng chấp nhận ngay cả một lệnh ngừng bắn ngắn hạn. Chuyến đi của ông Blinken có lẽ sẽ không đạt được nhiều kết quả.

Thị trường nhìn về Tesla

Báo cáo tài chính quý ba, sẽ công bố vào thứ Tư, có thể mang lại một số tin tốt cho Tesla. Nhà sản xuất xe điện đã công bố số liệu sản xuất cho quý vừa qua, đạt 470.000 xe — tăng 6% so với cùng kỳ năm ngoái, sau hai quý liên tiếp suy giảm. Nhưng nhìn chung thì công ty xe hơi của Elon Musk vẫn không tăng trưởng nhanh như những năm trước.

Dù đặt nhiều hy vọng Tesla sẽ công bố mẫu xe nhỏ “Model 2” với giá khoảng 25.000 đô la được dự đoán sẽ rất phổ biến, nhà đầu tư thay vào đó lại được chiêu đãi với màn ra mắt xe tự lái tại một sự kiện hoành tráng ở Hollywood hôm 10 tháng 10. Không có mấy chi tiết về cách hoạt động của mảng kinh doanh này, cũng như khi nào xe được lái thử trên đường phố công cộng. Triển vọng lợi nhuận trong tương lai có vẻ không chắc chắn. Và các kế hoạch lớn lao của ông Musk về việc bán robot hình người dường như chưa thuyết phục được các nhà đầu tư. Cổ phiếu của Tesla đã lao dốc sau sự kiện.

Wagner ở Trung Phi: cơn đau đầu của Liên Hợp Quốc

Vào thứ Tư, Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc sẽ thảo luận về Cộng hòa Trung Phi, nơi có một trong những cuộc khủng hoảng bị lãng quên nhất thế giới. Chủ đề chính sẽ là số phận của lực lượng gìn giữ hòa bình Liên Hợp Quốc gồm 14.000 người. Lực lượng này đến Trung Phi cách đây một thập niên để dập tắt bạo lực suýt dẫn đến diệt chủng. Nhìn chung thì sứ mệnh này đã thành công: Cộng hòa Trung Phi ngày nay ổn định hơn và quân đội quốc gia chiếm giữ nhiều lãnh thổ hơn.

Nhưng vẫn còn một vấn đề lớn: lính đánh thuê Wagner. Nhóm này đến Cộng hòa Trung Phi vào năm 2018 với danh nghĩa huấn luyện quân đội. Sau sáu năm, Wagner giờ đây kiểm soát các mỏ vàng và kim cương đầy lợi nhuận, cũng như cung cấp bảo vệ liên tục cho tổng thống. Đó là một thỏa thuận tốt cho chế độ và cho Nga, quốc gia đã thay thế Pháp, cường quốc thực dân cũ, trở thành đồng minh nước ngoài có ảnh hưởng nhất của Cộng hòa Trung Phi. Nhưng rủi ro đối với Liên Hợp Quốc là lực lượng gìn giữ hòa bình của họ có thể phải chiến đấu cùng với một nhóm đánh thuê bị cáo buộc phạm tội ác chiến tranh.

Công ty tàu điện ngầm của Tokyo niêm yết trên sàn chứng khoán

Thủ đô Nhật Bản vốn nổi tiếng với hệ thống tàu điện công cộng hiệu quả. Và giờ đây các nhà đầu tư đang rất háo hức về Tokyo Metro, công ty sẽ chính thức lên sàn chứng khoán vào thứ Tư. Tuần trước nhà điều hành tàu điện ngầm của Tokyo đã định giá cổ phiếu ở mức 1.200 yên với tổng số tiền là 348,6 tỷ yên (2,3 tỷ USD), đợt chào bán lớn nhất ở Nhật Bản trong sáu năm qua. Theo các nhà bảo lãnh, cổ phiếu Tokyo Metro được đăng ký mua vượt mức gấp 15 lần nhờ danh tiếng của tàu điện ngầm về sự an toàn cũng như lời hứa về cổ tức tốt. Các đặc quyền như vé tàu miễn phí cho nhà đầu tư cũng giúp ích.

Chính phủ Nhật Bản rất muốn thúc đẩy thị trường chứng khoán. Họ đã đưa ra các chương trình miễn thuế cho nhà đầu tư bán lẻ và thúc đẩy cải cách quản trị doanh nghiệp. Một số người kỳ vọng việc niêm yết của Tokyo Metro sẽ thúc đẩy chứng khoán Nhật Bản, vốn đang trì trệ trước cuộc tổng tuyển cử khó lường vào Chủ nhật. Nhưng không rõ liệu cổ phiếu này có mang lại lợi nhuận dài hạn hay không. Bất chấp doanh thu ổn định của nhà điều hành đường sắt, một số người vẫn chỉ ra rằng họ thiếu một chiến lược tăng trưởng thuyết phục.