Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy
Quốc hội Israel đã bỏ phiếu cấm UNRWA, cơ quan viện trợ của Liên Hợp Quốc cho người Palestine, hoạt động trong nước này, cáo buộc Hamas đã thâm nhập vào đội ngũ nhân viên của cơ quan. Trước cuộc bỏ phiếu, phát ngôn viên của UNRWA cảnh báo lệnh cấm sẽ là một “thảm họa;” trong khi Mỹ cũng khuyến nghị Israel không thông qua luật, cho rằng tổ chức này đóng vai trò “không thể thay thế” tại Gaza.
Volkswagen sẽ đóng cửa ba nhà máy sản xuất ô tô ở Đức và cắt giảm hàng chục nghìn nhân công, theo một đại diện công nhân. Nhà sản xuất ô tô lớn nhất châu Âu đang ở trong tình huống nguy hiểm: hôm 27 tháng 9, công ty đã hạ dự báo biên lợi nhuận hoạt động lần thứ hai chỉ trong vòng ba tháng. Việc cắt giảm chi phí lao động có thể là không đủ để cứu Volkswagen, vốn đã chi rất nhiều tiền cho việc chuyển đổi sang xe điện.
Công tố viên quận Philadelphia kiện Elon Musk và uỷ ban hành động chính trị ủng hộ Trump của ông, với lập luận việc ông tặng 1 triệu đô la cho cử tri là “xổ số bất hợp pháp”. Pennsylvania quy định các cuộc xổ số phải được bang quản lý. Đơn kiện cũng cho rằng người chiến thắng không được chọn ngẫu nhiên, vì “nhiều” người đã xuất hiện tại các cuộc mít tinh của Trump ở Pennsylvania. Ông Musk vẫn chưa bình luận.
Đảng Dân chủ Tự do cầm quyền của Nhật Bản đã có kết quả tồi tệ trong cuộc bầu cử sớm do tân thủ tướng Ishiba Shigeru kêu gọi. Liên minh của họ không đạt được đa số trong quốc hội lần đầu tiên kể từ năm 2009, thời điểm đảng này bị đánh bật khỏi chính phủ. Tâm lý bất bình của cử tri chủ yếu bắt nguồn từ một vụ bê bối tài chính trong đảng. Ông Ishiba cho biết sẽ cố gắng đàm phán một liên minh mới, dù các lãnh đạo đối lập tỏ ra không mặn mà.
Mỹ cho biết Triều Tiên đã gửi 10.000 binh lính đến Nga, có thể sẽ được sử dụng trong cuộc chiến ở Ukraine. Trước đó, tổng thư ký NATO Mark Rutte cho biết một số binh lính Triều Tiên đang ở vùng Kursk của Nga, nơi Ukraine đã phát động một cuộc tấn công bất ngờ vào tháng 8. Ông gọi việc triển khai quân là “một sự leo thang đáng kể” can dự của Triều Tiên trong cuộc chiến.
Thủ tướng Hungary Viktor Orban đã đến thăm Georgia để gặp Irakli Kobakhidze, thủ tướng có đảng thân Nga đã giành chiến thắng trong cuộc bầu cử quốc hội vào thứ Bảy. Trước đó, tổng thống Georgia Salome Zourabichvili đã kêu gọi biểu tình chống lại “sự gian lận toàn diện” trong cuộc bầu cử. Các nhóm giám sát bầu cử cho biết họ đã phát hiện nhiều vi phạm quy định bầu cử ở quy mô lớn.
Nga đã rút dữ liệu biến đổi khí hậu về Bắc Cực kể từ khi xâm lược Ukraine vào năm 2022, một quan chức NATO nói với Financial Times. Động thái của Nga gây khó cho nỗ lực xây dựng mô hình khí hậu cho khu vực đang ấm lên này. Trong số 95 địa điểm thu thập thống kê ở Bắc Cực, có 21 trạm đang “tạm dừng.”
Con số trong ngày: 5%, là tỷ lệ tiết kiệm cá nhân của người dân Mỹ. Con số này cao hơn gấp đôi so với đầu năm 2022.
TIÊU ĐIỂM
Tuần công bố kết quả kinh doanh của các công ty công nghệ
Công ty mẹ của Google, Alphabet, sẽ công bố báo cáo thu nhập quý vào thứ Ba, bắt đầu ba ngày công bố kết quả tài chính của các công ty công nghệ lớn nhất nước Mỹ. Các nhà đầu tư hy vọng Google, sau đó là Meta và Microsoft vào thứ Tư và Amazon vào thứ Năm, sẽ cho thấy tăng trưởng trong các hoạt động cốt lõi của họ, qua đó biện minh cho chi tiêu lớn vào trí tuệ nhân tạo tạo sinh. Phố Wall dự đoán bốn công ty này sẽ công bố chi tiêu vốn hàng quý tổng cộng khoảng 60 tỷ đô la.
Amazon, Microsoft, và Google có thể sẽ cho thấy tăng trưởng mạnh mẽ trong mảng kinh doanh đám mây. Nhưng mảng này không bao gồm những khách hàng thường dùng AI tạo sinh. Các công ty lớn vẫn đang ở giai đoạn đầu của việc áp dụng AI. Dù vậy, Google và Meta có thể sẽ báo cáo tăng trưởng quảng cáo tốt, Microsoft ghi nhận tăng trưởng chi tiêu doanh nghiệp vững chắc, và Amazon có hiệu suất thương mại điện tử ổn định. Sức khỏe tốt của nền kinh tế Mỹ mang lại động lực cho cả bốn công ty, và giá cổ phiếu của họ đã tăng mạnh trong năm nay.
Không chỉ ghế tổng thống, Quốc hội Mỹ cũng có thể đổi chủ
Cùng với chức tổng thống, cả hai viện của Quốc hội Mỹ đều có thể đổi chủ trong cuộc bầu cử Mỹ vào ngày 5 tháng 11. Dự báo của The Economist cho thấy đảng Dân chủ chỉ có 29% cơ hội giữ được Thượng viện. Năm nay đảng này ở thế bất lợi vì các ghế tranh cử trong chu kỳ 2024 đều nằm ở các bang thiên về Cộng hòa.
Hạ viện cạnh tranh sít sao hơn. Đảng Dân chủ có 53% khả năng giành quyền kiểm soát viện này. Hiện họ đang dẫn đầu trong các cuộc thăm dò “lá phiếu chung,” trong đó hỏi cử tri xem họ dự định bầu cho đảng nào trong khu vực của mình. Nhưng các cuộc thăm dò này đã thu hẹp lại trong những ngày gần đây.
Kết hợp lại, các dự báo ước tính cho thấy 34% khả năng Donald Trump sẽ làm tổng thống với cả Hạ viện lẫn Thượng viện thuộc về đảng Cộng hòa, so với chỉ 20% khả năng đảng Dân chủ giành được cả ba. Trong gần một nửa số kịch bản, tổng thống tân cử sẽ có ít nhất một viện Quốc hội do đảng đối lập kiểm soát.
Ả Rập Saudi nỗ lực thu hút FDI
Sáng kiến Đầu tư Tương lai, còn được gọi là Davos trên sa mạc, thường là một sự kiện hoành tráng. Các giám đốc điều hành từ khắp thế giới sẽ bay về Riyadh, thủ đô Ả Rập Saudi, để phát biểu sao cho có liên quan với chủ đề của sự kiện lần thứ tám: đầu tư vào một tương lai “thịnh vượng và bền vững.” Song bên lề hội nghị họ có thể sẽ ký các thỏa thuận trị giá hàng tỷ đô la.
Nhiều năm qua Ả Rập Saudi đã cố gắng đa dạng hóa nền kinh tế của mình khỏi dầu mỏ. Nước này đã khuyến khích đầu tư trực tiếp nước ngoài vào các lĩnh vực như sản xuất và du lịch. Năm 2023, vương quốc này thu về 26 tỷ đô la, vượt xa mục tiêu. (Họ hy vọng đạt 100 tỷ mỗi năm vào năm 2030.) Thái tử Muhammad bin Salman rất muốn thu hút tài trợ để phát triển Neom, một thành phố giữa sa mạc. Dự án đầy tham vọng này được cho là đã bị thu nhỏ lại, nhưng các đại biểu có thể vẫn còn dè dặt về việc đầu tư vào một triển vọng xa vời.
Hoà bình xa vời giữa người Thổ và người Kurd
Vào thứ Ba, người Thổ Nhĩ Kỳ sẽ kỷ niệm 101 năm ngày Kemal Ataturk tuyên bố nước này là một nước cộng hòa. Nhưng lễ kỷ niệm diễn ra vào một thời điểm căng thẳng. Người Thổ đang đồn đoán về các cuộc đàm phán chính phủ mới với Đảng Công nhân Kurd (PKK) bị cấm. Còn quá sớm để biết liệu các cuộc đàm phán có đem lại kết quả hay không, nhưng nhiều người kỳ vọng chúng có thể chấm dứt một cuộc xung đột đã khiến hơn 40.000 người thiệt mạng. Tuần trước, Devlet Bahceli, một đồng minh chính trị của tổng thống Recep Tayyip Erdogan, đã kêu gọi lãnh đạo bị giam giữ của PKK giải tán tổ chức này. Abdullah Ocalan thành lập PKK hơn bốn thập niên trước để chiến đấu cho một Kurdistan độc lập.
Song những nỗ lực cản trở hòa bình đã bắt đầu. Hôm 23 tháng 10, các chiến binh PKK đã nổ súng vào một công ty quốc phòng do nhà nước điều hành, giết chết năm người và làm bị thương hơn một chục người khác. Để đáp trả, Thổ Nhĩ Kỳ ném bom vào các cứ điểm của PKK ở Iraq và Syria. Con đường đến hòa bình vẫn còn đầy bất ổn.
Kế hoạch tái cơ cấu của HSBC
HSBC sẽ báo cáo thu nhập quý ba vào thứ Ba. Các nhà phân tích dự đoán thu nhập lãi ròng — chênh lệch giữa lãi suất mà ngân hàng kiếm được từ các khoản cho vay và số tiền họ phải trả cho các khoản tiền gửi — sẽ giảm, kéo theo lợi nhuận giảm. Đây là kết quả của việc lãi suất toàn cầu giảm.
Nhưng các nhà đầu tư cũng sẽ chú ý đến các chi tiết về kế hoạch tái cấu trúc của ngân hàng, được công bố vào ngày 22 tháng 10. HSBC thông báo sẽ tái cấu trúc thành bốn bộ phận: Hồng Kông, Anh, và hai bộ phận quốc tế cho ngân hàng doanh nghiệp và quản lý tài sản. Ngân hàng muốn cắt giảm một phần ba ban điều hành của mình.
Ping An, công ty bảo hiểm Trung Quốc và là một trong những cổ đông lớn nhất của HSBC, đã đề xuất chia tách hoàn toàn ngân hàng thành hai công ty riêng biệt, một hoạt động ở châu Á và một hoạt động ở phần còn lại của thế giới. Ping An cho rằng chi nhánh châu Á của ngân hàng có lợi nhuận cao hơn, và việc chia tách sẽ giúp nó thoát khỏi các quy định của Anh. Nhưng các cổ đông khác không đồng ý. HSBC vẫn còn một chặng đường dài phía trước.
