Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy
Donald Trump được cho là đã chọn Kristi Noem, thống đốc Nam Dakota nổi tiếng là trung thành với tổng thống đắc cử, làm bộ trưởng an ninh nội địa, phụ trách vấn đề nhập cư. Mike Huckabee, cựu thống đốc Arkansas, được chọn làm đại sứ Mỹ tại Israel. Stephen Miller, người đã xây dựng chính sách nhập cư của ông Trump trong nhiệm kỳ đầu, có thể sẽ được bổ nhiệm làm phó chánh văn phòng Nhà Trắng. Ông Trump đã chọn Mike Waltz làm cố vấn an ninh quốc gia và dự kiến sẽ đề cử Marco Rubio, một thượng nghị sĩ từ Florida, làm ngoại trưởng.
Tổng giám mục Canterbury Justin Welby (người lãnh đạo Giáo hội Anh) đã từ chức vì cách ông xử lý một vụ bê bối lạm dụng tình dục. Một báo cáo tiết lộ ông Welby đã không giải quyết các cáo buộc được đưa ra vào năm 2013 về một người đàn ông có liên quan đến nhà thờ đã lạm dụng hơn 100 bé trai trong nhiều năm. Tổng giám mục Welby chịu áp lực từ chức rất lớn từ các thành viên của giáo hội.
Đức sẽ tổ chức bầu cử sớm vào ngày 23 tháng 2. Đảng Dân chủ Xã hội cầm quyền và đảng đối lập chính, Liên minh Dân chủ Cơ đốc giáo (CDU), đã đạt được đồng thuận sau nhiều ngày cãi vã. Thủ tướng Olaf Scholz ban đầu đề xuất tổ chức bầu cử vào tháng 3; nhưng CDU muốn tổ chức sớm hơn để tránh bất ổn. Chính phủ liên minh của Đức đã sụp đổ vào tuần trước sau khi ông Scholz sa thải bộ trưởng tài chính của mình.
Cảnh sát cho biết tài xế đã đâm vào đám đông gần một sân vận động ở thị trấn Chu Hải miền nam Trung Quốc hôm thứ Hai hiện đang hôn mê trong bệnh viện. Vụ việc đã giết chết ít nhất 35 người và làm bị thương 43 người khác. Số vụ tấn công công cộng ở Trung Quốc đã tăng trong những tháng gần đây; hồi tháng 9, một người đàn ông đã đâm nhiều người tại một siêu thị ở Thượng Hải.
Jack Teixeira, một binh sĩ của Không quân Vệ binh Quốc gia Hoa Kỳ đã tiết lộ hàng trăm hồ sơ mật, vừa bị kết án 15 năm tù. Hồi tháng 3, người đàn ông 22 tuổi này đã nhận tội với sáu cáo buộc liên quan đến truyền tải thông tin quốc phòng, bao gồm cả các đánh giá quân sự về cuộc chiến ở Ukraine. Teixeira đã tải chúng lên Discord, một mạng chat phổ biến với các game thủ.
Israel nói đã cho phép nhiều xe tải cứu trợ hơn vào miền bắc Gaza, trước thời hạn do Mỹ đặt ra mà theo đó Tel Aviv sẽ bị hạn chế giao nhận vũ khí nếu không cải thiện tình hình nhân đạo. Cơ quan viện trợ của Liên Hợp Quốc dành cho người Palestine, UNRWA, cảnh báo Gaza đang bên bờ vực nạn đói, với lượng viện trợ vào vùng đất này ở mức thấp nhất trong một năm qua.
Một thẩm phán ở Louisiana đã bác bỏ luật của tiểu bang yêu cầu các trường công phải trưng bày Mười Điều Răn trong mọi lớp học. Thẩm phán nói luật được thông qua vào đầu năm nay đã vi phạm Tu Chính án thứ nhất, cấm chính phủ “thành lập” hoặc ưu tiên cho một tôn giáo. Tiểu bang sẽ kháng cáo phán quyết lên Tòa Phúc thẩm liên bang số 5, một tòa phúc thẩm khét tiếng là bảo thủ.
Con số trong ngày: 4,5%, là mức tăng trưởng tiêu thụ than toàn cầu vào năm ngoái.
TIÊU ĐIỂM
Đảng Cộng hoà Mỹ chọn lãnh đạo mới tại Thượng viện
Một kỷ nguyên đang khép lại. Vào tháng 1, Mitch McConnell, lãnh đạo lâu nhất của đảng Cộng hòa tại Thượng viện Mỹ, sẽ hết nhiệm kỳ. Hôm nay, đảng sẽ tổ chức bầu cử để quyết định người kế nhiệm ông. John Thune, phó lãnh đạo ở Thượng viện, và John Cornyn, người tiền nhiệm của ông, là hai ứng viên hàng đầu. Nhưng Rick Scott, một ứng viên ngựa ô của phong trào MAGA đến từ Florida cũng đang cạnh tranh.
Các ông Cornyn và Thune đang nói về năng lực và kinh nghiệm của mình, trong khi ông Scott muốn thể hiện lòng trung thành của mình với Donald Trump. Tổng thống đắc cử không ủng hộ ứng cử viên nào, nhưng đã nói rằng bất kỳ ai muốn làm công việc này nên để ông bổ nhiệm một số vị trí tạm thời mà không cần Thượng viện phê chuẩn. Ông Scott đã đồng ý làm như ông Trump đề xuất; trong khi hai người còn lại đã ra hiệu cởi mở với điều đó. Cuộc bầu cử sẽ được tổ chức bí mật, nên các thượng nghị sĩ có thể bỏ phiếu theo đúng ý mình. Sự lựa chọn của họ sẽ cho thấy liệu họ trung thành hơn với trách nhiệm của Thượng viện hay với tổng thống mới của họ.
Đức sẽ tổ chức bầu cử sớm vào tháng 2
Phải mất gần một tuần tranh cãi, Đức mới thống nhất được về ngày bầu cử. Hôm 6 tháng 11, liên minh ba đảng đầy bất ổn của đất nước đã sụp đổ. Thủ tướng Olaf Scholz cố gắng lùi cuộc bầu cử sớm cho đến tháng 3. Nhưng đến hôm qua, ông đã nhượng bộ phe đối lập trung hữu, Liên minh Dân chủ Cơ đốc giáo (CDU), và đồng ý đệ trình phiếu tín nhiệm lên quốc hội Đức vào ngày 16 tháng 12. Cuộc bầu cử do đó sẽ diễn ra vào ngày 23 tháng 2. CDU, cùng với đồng minh Bavaria của mình, Liên minh Xã hội Cơ đốc giáo (CSU), nhiều khả năng sẽ hạ bệ Đảng Dân chủ Xã hội của ông Scholz.
Trước đó, ông Scholz muốn đưa nhiều sáng kiến khác nhau qua quốc hội, bao gồm cả về tị nạn, thuế, và giao thông. Hiện đang lãnh đạo một chính phủ thiểu số với Đảng Xanh, ông cần sự giúp đỡ của CDU/CSU. Ông Scholz dự kiến sẽ cung cấp thêm thông tin chi tiết cho quốc hội vào thứ Tư. Nhưng đây có thể không phải là điệu nhảy cuối cùng của các đảng: nhiều người dự đoán chính phủ tiếp theo của Đức sẽ là một “liên minh lớn” gồm CDU/CSU và SPD của ông Scholz.
Somaliland tổ chức bầu cử với bất ổn tiềm tàng
Somaliland, một quốc gia không được công nhận đã tuyên bố độc lập khỏi Somalia vào năm 1991, sẽ bầu tổng thống vào thứ Tư. Nhiều người hy vọng vùng đất này sẽ được quốc tế công nhận. Muse Bihi Abdi, tổng thống từ năm 2017, đang vận động tái tranh cử trên cơ sở đó. Hồi tháng 1, ông đã đạt được một thỏa thuận gây tranh cãi với Ethiopia, được cho là đã đề nghị công nhận nền độc lập của Somaliland để đổi lấy một dải bờ biển của nước này. Ông Bihi cũng đã xây dựng quan hệ với các đồng minh của Donald Trump, người mà chính quyền sắp tới có thể bị thuyết phục để ủng hộ thỏa thuận.
Nhưng các nhân vật đối lập chỉ trích sự mơ hồ xung quanh thỏa thuận của ông Bihi và lo ngại về những căng thẳng mà nó gây ra với Somalia. Hơn nữa, xã hội tổ chức theo các bộ lạc của Somaliland đã trở nên phân cực hơn dưới sự giám sát của ông. Năm ngoái, quân đội đã chiến đấu và thua trong cuộc chiến với SSC-Khaatumo, một lực lượng dân quân ở phía đông. Nhiều người lo lắng về bạo lực trong ngày bỏ phiếu; và một số người e ngại một cuộc bầu cử không có kết quả rõ ràng sẽ gây ra nội chiến. Câu chuyện được công nhận hay không của Somaliland phụ thuộc nhiều vào sự ổn định của đất nước, một điều không chắc chắn.
