Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy
Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) Jerome Powell cho biết hậu quả từ thuế quan của Donald Trump có thể gây khó khăn cho “mục tiêu kép” của ngân hàng trung ương là duy trì lạm phát thấp và một thị trường lao động lành mạnh. Thị trường chứng khoán giảm sau lời cảnh báo của ông. Trước đó, ông Trump bất ngờ thông báo sẽ tham dự một cuộc họp với các quan chức Nhật Bản, những người đang đến Washington để đàm phán hạ thuế quan.
Iran cho biết quyền làm giàu uranium của nước này là “không thể thương lượng” trước các cuộc đàm phán với Mỹ vào cuối tuần. Ngoại trưởng Iran nói ông đã “nghe thấy những phát biểu mâu thuẫn” từ Steve Witkoff, đặc phái viên của Donald Trump, về các yêu cầu của Mỹ. Trước đó, ông Witkoff nói Iran phải “dừng và xóa bỏ việc làm giàu hạt nhân.” Ông cũng từng nói Mỹ muốn đặt giới hạn đối với hoạt động làm giàu uranium thay vì chấm dứt hoàn toàn.
ASML, nhà sản xuất thiết bị chế tạo chip của Hà Lan, công bố số đơn đặt hàng trong quý đầu tiên thấp hơn kỳ vọng. Lợi nhuận ròng vượt nhẹ mức dự đoán. ASML bị buộc phải hạ dự báo doanh thu năm 2025 vào tháng 10 do nhu cầu đối với các thiết bị cơ bản suy yếu. Christophe Fouquet, giám đốc điều hành của ASML, cho biết thuế quan làm “tăng mức độ bất định” nhưng ông kỳ vọng “sẽ có tăng trưởng” trong hai năm tới.
Một thẩm phán liên bang cho biết chính quyền Trump đã thể hiện sự “coi thường có chủ ý” đối với lệnh của tòa án yêu cầu họ quay đầu các máy bay chở 238 người đến El Salvador. James Boasberg dọa sẽ bắt đầu thủ tục buộc chính phủ phải chịu tội khinh thường tòa án nếu không thực hiện các bước cho phép những người này có cơ hội hợp pháp để kháng cáo trục xuất. Chính phủ cho biết họ sẽ kháng cáo phán quyết.
Tòa án Tối cao Anh tuyên bố định nghĩa về phụ nữ là dựa trên giới tính sinh học. Các thẩm phán đã xem xét câu hỏi này trong một phiên điều trần kéo dài hai ngày hồi tháng 11. Vụ việc bắt nguồn từ nhóm vận động For Women Scotland, tổ chức đã phản đối cách chính phủ Scotland diễn giải từ “phụ nữ” trong Đạo luật Bình đẳng 2010. Các thẩm phán cho rằng các định nghĩa khác ngoài “giới tính sinh học” sẽ khiến đạo luật trở nên “thiếu mạch lạc và không thể thực thi.”
Lực lượng Phòng vệ Israel sẽ ở lại một số khu vực của Gaza, Lebanon, và Syria mà họ đã chiếm đóng từ năm ngoái để làm “vùng đệm,” theo bộ trưởng quốc phòng nước này. Lệnh mới làm phức tạp thêm các cuộc đàm phán ngừng bắn với Hamas, lực lượng muốn Israel rút hoàn toàn khỏi Gaza. Một nhóm đại diện cho các gia đình con tin Israel cáo buộc chính phủ đặt ưu tiên lãnh thổ lên trên con tin.
Lạm phát ở Anh giảm xuống còn 2,6% so với cùng kỳ năm trước trong tháng 3, từ mức 2,8% của tháng trước. Mức giảm một phần là do lạm phát trong dịch vụ chậm lại và giá xăng thấp hơn. Ngân hàng Trung ương Anh đang chuẩn bị cho tác động tiềm tàng của cuộc chiến thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc, vốn có thể đẩy lạm phát lên cao. Ngân hàng đặt mục tiêu duy trì lạm phát ở mức 2%.
Con số trong ngày: 200, là số người di cư bị trục xuất không qua quy trình pháp lý sau khi ông Trump viện dẫn Đạo luật Kẻ thù Ngoại quốc vào tháng trước.
TIÊU ĐIỂM
Lạm phát đi xuống ở châu Âu
Ngân hàng Trung ương châu Âu dự kiến sẽ cắt giảm lãi suất vào thứ Tư, khi triển vọng phục hồi của khu vực đồng euro đang mờ dần. Một đợt tăng niềm tin ngắn từ gói kích thích tài khóa của Đức đã nhường chỗ cho lo ngại về thuế “đối ứng” của Donald Trump. Tổng thống Mỹ đã áp mức thuế 10% lên hàng xuất khẩu của khối, và đe dọa nâng lên 20%.
Với việc cắt giảm gần như chắc chắn, câu hỏi lớn là điều gì sẽ xảy ra tiếp theo. Thị trường kỳ vọng sẽ có thêm hai đợt giảm nữa trong năm nay, với đợt đầu tiên vào tháng 6. Một số nhà phân tích dự đoán nhiều hơn: Goldman Sachs và Deutsche Bank dự báo lãi suất sẽ giảm xuống mức thấp nhất là 1.5% vào cuối năm. Đồng euro đã tăng giá khi các nhà đầu tư rút khỏi tài sản Mỹ, khiến hàng nhập khẩu vào châu Âu rẻ hơn và làm giảm lạm phát. Trong khi đó giá năng lượng lại giảm. Một cuộc khảo sát của Bloomberg với các nhà kinh tế hiện dự báo lạm phát khu vực đồng euro sẽ đạt trung bình 1.9% vào năm 2026, dưới mục tiêu 2% của ECB. Điều đó củng cố lý do để ECB hành động quyết liệt hơn, đặc biệt nếu căng thẳng thương mại tiếp tục đè nặng lên nhu cầu.
BP họp cổ đông
Kể từ khi tuyên bố đầy ngây thơ rằng sẽ “vượt khỏi ngành dầu mỏ” cách đây khoảng hai thập niên, ban lãnh đạo BP luôn lo sợ các cuộc họp đại hội cổ đông thường niên của mình. Giám đốc điều hành bị một số người cáo buộc không chi đủ cho các hoạt động thân thiện với môi trường, trong khi người khác lại cho rằng công ty đổ quá nhiều tiền vào lĩnh vực này. Các giám đốc đã liên tục thay đổi giữa hai thái cực.
Đại hội cổ đông vào thứ Năm tới sẽ không khác gì. Động thái mới nhất của BP, “quay trở lại” dầu khí được công bố vào tháng 2, sẽ bị lên án bởi Legal & General, một cổ đông quan tâm đến khí hậu có kế hoạch bỏ phiếu chống lại việc tái bổ nhiệm Helge Lund, chủ tịch công ty. Nhưng Elliott Investment Management, một quỹ phòng hộ của Mỹ đã mua gần 5% cổ phần của BP, sẽ kêu gọi cắt giảm chi tiêu vào các khoản đầu tư có lợi suất thấp như năng lượng tái tạo. Với cổ phiếu của BP giảm khoảng một phần năm và giá dầu giảm khoảng 10 đô la mỗi thùng trong tháng này, ban lãnh đạo BP có lẽ sẽ tiếp tục cam kết siết chặt chi tiêu — ít nhất là trong thời gian tới.
Thủ tướng Ý thăm Mỹ
Thủ tướng Ý, Giorgia Meloni, sẽ gặp Donald Trump tại Nhà Trắng vào thứ Năm. Bà chắc chắn sẽ cố gắng thuyết phục ông không nâng thuế đối với hàng xuất khẩu từ Liên minh châu Âu, hiện đang chịu mức thuế cơ bản 10% của Mỹ. Các mức thuế có thể tăng gấp đôi nếu ông Trump tái áp dụng các thuế “đối ứng” trừng phạt mà ông đã tạm dừng vào ngày 9 tháng 4. Nếu bà Meloni thành công, bà sẽ trở về trong vinh quang. Nhưng cũng có tiếng nói cho rằng nỗ lực song phương của bà có thể làm suy yếu cách tiếp cận thống nhất của EU.
Bà Meloni có lợi thế về sự tương đồng ý thức hệ với tổng thống Mỹ (người gọi bà là “người phụ nữ tuyệt vời”) và tình bạn với Elon Musk, một trong những cố vấn của ông. Nhưng bản thân nước Ý lại có thể không được ông Trump ưa thích. Trong số các nền kinh tế lớn của EU, Ý có thặng dư thương mại lớn thứ hai với Mỹ và ngân sách quốc phòng thấp thứ hai tính theo tỷ lệ GDP. Không như ông Trump, bà Meloni luôn chỉ trích cuộc xâm lược Ukraine của Nga. Đây không phải là lần đầu trong sự nghiệp chính trị của mình mà bà phải đi trên dây.
Indonesia cử đoàn đàm phán sang Mỹ
Các nhà đàm phán của Indonesia đang có mặt tại Washington vào thứ Năm để thương lượng giảm mức thuế “đối ứng” 32% mà ông Trump áp lên hàng xuất khẩu của quần đảo này. Họ sẽ đề xuất tăng mua hàng xuất khẩu của Mỹ lên khoảng 18 tỷ USD, một con số gần bằng với thặng dư thương mại 17.9 tỷ USD của Indonesia với Mỹ. Bộ trưởng năng lượng Indonesia cho biết nước này sẽ tăng nhập khẩu khí đốt và dầu thô của Mỹ thêm 10 tỷ USD. Số tiền này có thể đến từ việc cắt giảm nhập khẩu từ các nước khác.
Nhưng ngân sách của Indonesia không có nhiều dư địa để tăng chi tiêu cho nhập khẩu từ Mỹ. Thị trường cho rằng Indonesia đang làm xấu đi thành tích hai thập niên kiềm chế tài khóa. Cổ tức từ các doanh nghiệp nhà nước gần đây đã được chuyển khỏi chính phủ sang một quỹ đầu tư quốc gia với mục tiêu mơ hồ và giám sát không rõ ràng. Các con số ngân sách của Indonesia nổi tiếng là khó hiểu. Nếu các nhà đàm phán Mỹ hy vọng rằng một đợt chi tiêu do nhà nước hậu thuẫn sẽ thúc đẩy xuất khẩu sang Indonesia, họ nên kiểm tra lại kỹ lưỡng các phép tính của chính mình.
