Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy
Ấn Độ cho biết đã tấn công chín địa điểm ở Pakistan và khu vực Kashmir do Pakistan kiểm soát. Theo tuyên bố, các cuộc không kích nhằm vào “cơ sở hạ tầng khủng bố,” nhưng bộ trưởng quốc phòng Pakistan nói rằng tên lửa đã bắn trúng khu dân cư. Thủ tướng Pakistan, Shehbaz Sharif, tuyên bố “một phản ứng kiên quyết đang được tiến hành.” Căng thẳng giữa hai quốc gia sở hữu vũ khí hạt nhân đã leo thang kể từ khi các tay súng giết chết 26 người ở khu vực Kashmir do Ấn Độ quản lý vào tháng trước.
Trong chuyến thăm Nhà Trắng, Mark Carney — thủ tướng mới đắc cử của Canada — đã từ chối đề xuất của Donald Trump về việc biến Canada thành tiểu bang thứ 51 của Mỹ, nói rằng đất nước ông “không phải để bán.” “Đừng bao giờ nói không bao giờ,” ông Trump sau đó đáp lại. Ông Carney cũng gợi ý rằng một số điều khoản trong USMCA—hiệp định thương mại giữa Mỹ, Canada và Mexico — “sẽ cần phải thay đổi.”
Friedrich Merz đã giành đủ phiếu trong Quốc hội Đức để trở thành thủ tướng sau hai vòng bỏ phiếu. Trước đó trong vòng bỏ phiếu thứ nhất, lãnh đạo của đảng trung hữu Liên minh Dân chủ Cơ đốc giáo (CDU) — đảng giành chiến thắng trong cuộc bầu cử liên bang ngày 23 tháng 2 — bị thiếu sáu phiếu. Chưa có thủ tướng hậu chiến nào của Đức thất bại trong vòng bỏ phiếu đầu tiên; điều này báo hiệu giai đoạn cầm quyền khó khăn sắp tới của ông Merz.
Ông Trump tuyên bố Mỹ sẽ ngừng ném bom lực lượng Houthi ở Yemen sau khi các phiến quân được Iran hậu thuẫn đồng ý ngừng tấn công tàu bè qua Biển Đỏ. Hiện chưa rõ thỏa thuận ngừng bắn này có áp dụng với các tàu không mang quốc tịch Mỹ hay không. Trong khi đó, Israel đã không kích sân bay quốc tế Sana’a ở thủ đô Yemen để trả đũa vụ Houthi phóng tên lửa rơi gần sân bay Tel Aviv hôm Chủ nhật.
Ấn Độ và Anh ký một thỏa thuận thương mại được mong đợi từ lâu, theo đó sẽ giảm thuế nhập khẩu của Ấn Độ đối với các mặt hàng như rượu whisky, mỹ phẩm, và thiết bị y tế. Chính phủ Anh cho biết thỏa thuận này sẽ đóng góp thêm 4,8 tỷ bảng Anh (6,4 tỷ USD) mỗi năm cho nền kinh tế Anh. Thủ tướng Ấn Độ, Narendra Modi, gọi hiệp định — được đàm phán suốt ba năm — là chất xúc tác thúc đẩy thương mại cho cả hai nền kinh tế.
Doanh số bán xe của Tesla tại Đức và Anh đã giảm xuống mức thấp nhất hai năm qua vào tháng 4, giảm lần lượt 46% và 62% so với cùng kỳ năm trước. Các nhà phân tích cho rằng nguyên nhân là do cạnh tranh gia tăng và phản ứng tiêu cực với quan điểm chính trị của Elon Musk, CEO của công ty. Trong khi đó, các nhà sản xuất xe điện đối thủ như Volkswagen và BYD hưởng lợi từ nhu cầu tăng cao với mức tăng doanh số khả quan tại Anh.
TIÊU ĐIỂM
Merz trở thành thủ tướng Đức
Vào thứ Ba, Quốc hội Đức đã bầu Friedrich Merz làm thủ tướng hậu chiến thứ mười của nước này. Song quá trình bỏ phiếu không hề suôn sẻ. Ông Merz không giành đủ phiếu trong lần bỏ phiếu đầu tiên, khi một số thành viên trong chính đảng của ông quay lưng. Đây là chương mới nhất trong một câu chuyện dài: ở Đức, việc thành lập chính phủ diễn ra với tốc độ rất chậm — đã sáu tháng kể từ khi liên minh cầm quyền tan rã, dẫn đến cuộc bầu cử mà đảng Dân chủ Cơ đốc giáo giành chiến thắng vào tháng 2. Ông Merz nhậm chức trong bối cảnh hoài nghi lan rộng, với chỉ 38% người dân Đức hài lòng khi ông trở thành thủ tướng.
Song kỳ vọng ở nước ngoài lại cao hơn. Hành động nhanh chóng sau bầu cử của ông Merz trong việc tăng chi tiêu quốc phòng đã được các đồng minh Đức hoan nghênh. Ông hứa sẽ từ bỏ sự trì trệ vốn gắn liền với chính sách châu Âu của người tiền nhiệm Olaf Scholz. Dự kiến ông Merz sẽ dành tuần đầu tiên trong nhiệm kỳ để tham dự các hội nghị thượng đỉnh tại châu Âu. Khi thế giới dõi theo, ông Merz giờ phải thuyết phục chính đất nước đã bầu cho mình.
Tình thế tiến thoái lưỡng nan của người Druze ở Syria
Bạo lực đã giảm, nhưng nỗi lo sợ vẫn còn. Tới nay có hơn 100 người đã thiệt mạng do xung đột sắc tộc tại Syria. Mọi sự bắt nguồn từ một đoạn ghi âm ngắn, trong đó một giáo sĩ Druze được cho là đã xúc phạm Tiên tri Muhammad. (Vị giáo sĩ phủ nhận đó là giọng của ông.) Sự việc đã châm ngòi cho các cuộc tấn công của những người Hồi giáo Sunni cực đoan, nhiều người trong số đó có liên hệ với chính quyền mới của Syria.
Lực lượng an ninh hiện đã vãn hồi trật tự. Nhưng người Druze — một cộng đồng nhỏ theo tín ngưỡng đặc thù — vẫn cảm thấy ngột ngạt. Họ sống tách biệt (không cho phép hôn nhân với người ngoài) nhưng thường ủng hộ chính trị thực dụng. Nhiều người không tin tưởng chính quyền Hồi giáo mới, vốn lên nắm quyền sau khi Bashar al-Assad bị lật đổ hồi tháng 12. Song họ phân vân không biết có nên tìm kiếm hỗ trợ từ Israel hay không. Tel Aviv tự coi mình là “người bảo vệ” của người Druze ở Syria, và đã cho thực hiện nhiều đợt không kích trong những ngày qua, bao gồm một đợt gần dinh tổng thống ở Damascus. Một số người Druze hoan nghênh sự giúp đỡ từ Israel, nhưng số khác lo ngại điều đó sẽ khiến họ trở thành mục tiêu lớn hơn.
Chính sách nhập cư của Trump bị soi xét tại Quốc hội
Bộ trưởng an ninh nội địa Mỹ Kristi Noem sẽ ra điều trần trước Quốc hội lần đầu tiên kể từ phiên điều trần phê chuẩn hồi đầu năm. Dự kiến bà sẽ nhận được những câu hỏi nhẹ nhàng tại Thượng viện — so với những chất vấn khắc nghiệt hơn từ Hạ viện liên quan đến chính sách nhập cư của chính quyền Trump.
Cho đến nay, bà Noem chỉ phỏng vấn với những kênh truyền thông thân thiện. Cuộc điều trần vào thứ Ba là lần đầu tiên bà phải đối mặt với các câu hỏi nghiêm túc về tính hợp pháp của chính sách trục xuất người nhập cư. Vài ngày trước phiên điều trần, một thẩm phán do ông Trump bổ nhiệm đã tuyên bố chính quyền không được trục xuất thêm người theo Đạo luật Kẻ thù Ngoại quốc năm 1798. Trường hợp của Kilmar Abrego Garcia — người đã bị trục xuất nhầm sang El Salvador và chính quyền từ chối đưa anh ta quay lại Mỹ — cũng sẽ được nhắc đến. Dù đa số đảng Cộng hòa ủng hộ ông Trump và các quan chức được bổ nhiệm, những người không hài lòng với tốc độ trục xuất có thể sẽ đặt ra các câu hỏi khó cho bà Noem.
Tân thủ tướng Canada Carney gặp Trump
“Trump đang tìm cách phá vỡ [Canada] để Mỹ có thể sở hữu chúng ta,” Mark Carney, thủ tướng mới của Canada, tuyên bố trong bài phát biểu chiến thắng tuần trước. “Điều đó sẽ không bao giờ, bao giờ xảy ra,” ông cam kết. Giọng điệu chống Trump có thể đã giúp ông Carney ghi điểm trong chiến dịch tranh cử. Nhưng giờ đây nó sẽ khiến công việc của ông trở nên khó khăn hơn khi ông đến Nhà Trắng vào thứ Ba để gặp chính người mà ông từng cáo buộc là “phản bội.”
Ông Carney cần thuyết phục Mỹ — quốc gia chiếm tới ba phần tư kim ngạch xuất khẩu của Canada — nới lỏng các mức thuế với nước ông. Nền kinh tế Canada đang tỏ ra mong manh. GDP của nước này sụt giảm vào tháng 2; trong khi năng suất lao động yếu. Số liệu thương mại tháng 3 — được công bố vào thứ Ba — dự kiến sẽ cho thấy thâm hụt ngày càng lớn. Chỉ riêng trong tháng 2, xuất khẩu đã giảm hơn 5%, đặc biệt là ở các mặt hàng xe hơi, gỗ, và thép. Ông Carney muốn đa dạng hóa sang châu Á và châu Âu, nhưng việc chuyển hướng xuất khẩu dầu và hàng hóa khác rất tốn kém. Tuy vậy, với tư cách là khách hàng lớn nhất của Mỹ, một nhà cung cấp năng lượng chính, và nguồn đất hiếm tiềm năng, Canada vẫn có thế mạnh. Ông Carney cần tận dụng tối đa lợi thế đó.
