Category: Sự kiện

16/12/1989: Thẩm phán liên bang Robert Vance thiệt mạng vì bom thư

Nguồn: A terrorist bomber begins his deadly rampage, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1989, thẩm phán liên bang Robert Vance đã chết ngay lập tức bởi một vụ nổ mạnh sau khi ông mở một gói bưu kiện gửi đến nhà ông gần Birmingham, Alabama. Hai ngày sau, một quả bom thư tương tự giết chết Robert Robinson, một luật sư ở Savannah, Georgia, trong văn phòng của ông. Hai gói bom thư khác, được gửi đến tòa án liên bang ở Atlanta và văn phòng NAACP ở Jacksonville, Florida, đã bị chặn lại trước khi các nạn nhân dự định mở chúng. Continue reading “16/12/1989: Thẩm phán liên bang Robert Vance thiệt mạng vì bom thư”

14/12/1982: Cha của Woody Harrelson bị kết tội ám sát thẩm phán liên bang

Nguồn: Woody Harrelson’s father convicted for assassinating a federal judge, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1982, Charles Harrelson, cha của nam diễn viên Woody Harrelson, đã bị kết tội sát hại thẩm phán John Wood bên ngoài nhà riêng của ông ở San Antonio, Texas, trong lúc ông đang cúi xuống xem chiếc lốp xe bị xẹp. Wood là thẩm phán liên bang đầu tiên bị ám sát trong thế kỷ 20, và cuộc điều tra kéo dài ba năm của FBI về vụ ám sát Wood vào tháng 05/1979 là một trong những cuộc điều tra sâu rộng nhất kể từ khi John F. Kennedy bị ám sát. Continue reading “14/12/1982: Cha của Woody Harrelson bị kết tội ám sát thẩm phán liên bang”

13/12/1862: Trận Fredericksburg

Nguồn: Battle of Fredericksburg, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1862, Quân đội Bắc Virginia của Tướng Hợp bang miền Nam Robert E. Lee đã đẩy lùi một loạt các cuộc tấn công của Binh đoàn Potomac của Tướng Ambrose Burnside tại Fredericksburg, Virginia. Thất bại này là một trong những tổn thất mang tính quyết định nhất đối với quân đội Liên minh miền Bắc, và nó đã giáng một đòn nặng nề vào tinh thần của miền Bắc trong mùa đông năm 1862-1863.

Burnside lên nắm quyền chỉ huy Binh đoàn Potomac vào tháng 11/1862 sau khi George McClellan thất bại trong việc truy đuổi Lee đến tận Virginia sau Trận Antietam ở Maryland vào ngày 17/09. Burnside ngay lập tức lập kế hoạch tiến quân vào thủ phủ của Hợp bang miền Nam tại Richmond, Virginia. Kế hoạch này đòi hỏi quân Liên minh phải hành quân nhanh chóng di chuyển từ các vị trí của họ ở miền bắc Virginia đến Fredericksburg trên Sông Rappahannock. Burnside dự định sẽ vượt sông tại điểm này, rồi sau đó tiếp tục tiến về phía nam. Continue reading “13/12/1862: Trận Fredericksburg”

11/12/1978: Hàng triệu đô la bị đánh cắp tại Sân bay JFK

Nguồn: Millions stolen from JFK Airport in infamous ‘Lufthansa heist’, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1978, khoảng sáu tên cướp đeo mặt nạ đã đột kích vào nhà kho chứa hàng của Hãng hàng không Lufthansa tại Sân bay JFK ở New York, cuỗm đi hơn 5 triệu đô la tiền mặt (tương đương 21 triệu đô la theo tỷ giá hiện tại) và gần 1 triệu đô la trang sức. Cho đến ngày nay, “Vụ cướp Lufthansa” vẫn được cho là một trong những vụ cướp lớn nhất trong lịch sử Mỹ. Continue reading “11/12/1978: Hàng triệu đô la bị đánh cắp tại Sân bay JFK”

09/12/1958: Hội John Birch được thành lập

Nguồn: John Birch Society founded, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1958, tại Indianapolis, nhà sản xuất kẹo đã nghỉ hưu Robert H.W. Welch, Jr., quyết định thành lập Hội John Birch, một tổ chức cánh hữu chuyên đấu tranh chống lại cái mà họ cho là sự xâm nhập sâu rộng của chủ nghĩa cộng sản vào xã hội Mỹ.

Welch đặt tên hội theo tên John Birch, vốn được xem là người Mỹ đầu tiên “hy sinh” trong cuộc đấu tranh chống lại chủ nghĩa cộng sản. Năm 1945, Birch, một nhà truyền giáo Baptist và chuyên gia tình báo của Quân đội Mỹ, đã bị cộng sản Trung Quốc sát hại tại tỉnh An Huy, miền bắc nước này. Continue reading “09/12/1958: Hội John Birch được thành lập”

07/12/1941: Franklin Roosevelt được báo tin về vụ tập kích Trân Châu Cảng

Nguồn: FDR reacts to news of Pearl Harbor bombing, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào khoảng 1:30 chiều ngày này năm 1941, trong lúc Tổng thống Franklin D. Roosevelt (FDR) đang hội ý với cố vấn Harry Hopkins tại phòng làm việc, Bộ trưởng Hải quân Frank Knox bất ngờ xông vào và thông báo rằng Nhật Bản vừa tấn công Trân Châu Cảng, giết chết hơn 2.400 lính hải quân và nhân viên quân đội.

Suốt nhiều tuần trước đó, mọi người đều cảm nhận rằng một cuộc chiến với Nhật Bản đã cận kề khi đàm phán về vấn đề Nhật Bản xâm lược Trung Quốc và các nơi khác ở Thái Bình Dương trong Thế chiến II rơi vào bế tắc. FDR và các cố vấn của ông biết rằng một cuộc tấn công vào hạm đội Mỹ tại Philippines là có thể, nhưng ít ai ngờ rằng căn cứ hải quân tại Trân Châu Cảng sẽ là mục tiêu. Continue reading “07/12/1941: Franklin Roosevelt được báo tin về vụ tập kích Trân Châu Cảng”

06/12/1907: Thảm họa Mỏ than Monongah

Nguồn: The Monongah coal mine disaster, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1907, tại Quận Marion, Tây Virginia, một vụ nổ trong mạng lưới mỏ than thuộc sở hữu của Công ty Than Fairmont ở Monongah đã giết chết 361 thợ mỏ, trở thành thảm họa nổ mỏ tồi tệ nhất trong lịch sử nước Mỹ.

Năm 1883, việc xây dựng Đường sắt Norfolk và Western đã mở ra cánh cổng dẫn đến các mỏ than chưa được khai thác ở phía tây nam Tây Virginia. Các thị trấn mới mọc lên trong khu vực gần như chỉ sau một đêm, khi những người nhập cư châu Âu và người Mỹ gốc Phi từ miền nam đổ về Tây Virginia để tìm kiếm cơ hội từ ngành công nghiệp mới này. Continue reading “06/12/1907: Thảm họa Mỏ than Monongah”

04/12/1867: Oliver Kelley thành lập Hội Nông dân Grange

Nguồn: Oliver Kelley organizes the Grange, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1867, cựu nông dân Minnesota, Oliver Hudson Kelley, đã thành lập Grange, một thế lực chính trị hùng mạnh trong giới nông dân miền tây nước Mỹ.

Dù lớn lên ở Boston, Kelley đã quyết định trở thành một nông dân ngay từ đầu những năm 20 tuổi. Năm 1849, ông đặt vé tàu hơi nước đến St. Paul, Minnesota. Khu vực Minnesota khi đó là địa bàn của những thương nhân người bản địa chứ không phải nông dân, nhưng Kelley đã khôn ngoan nhận ra rằng tương lai của khu vực nằm ở nông nghiệp, và ông chứng tỏ mình là một nông dân lành nghề và tiến bộ. Continue reading “04/12/1867: Oliver Kelley thành lập Hội Nông dân Grange”

02/12/1777: Lydia Darragh nghe lén kế hoạch tấn công của quân Anh

Nguồn: Philadelphia midwife overhears British plans to attack Washington’s army, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Truyền thuyết kể rằng vào đêm ngày này năm 1777, bà nội trợ kiêm bà đỡ Lydia Darragh ở Philadelphia đã một mình cứu mạng Tướng George Washington và Quân đội Lục địa của ông khi bà nghe lén quân Anh lên kế hoạch bất ngờ tấn công quân đội của Washington vào ngày hôm sau.

Trong thời gian chiếm đóng Philadelphia, Tướng Anh William Howe đã đặt tổng hành dinh của mình đối diện nhà Darragh, và khi tổng hành dinh của Howe quá nhỏ để tổ chức các cuộc họp, ông quyết định trưng dụng một căn phòng lớn trên lầu trong nhà Darragh. Dù thông tin chưa được xác thực, nhưng những câu chuyện lưu truyền trong gia đình kể rằng Darragh thường nghe lén và ghi chép các cuộc họp của quân Anh từ căn phòng bên cạnh, rồi giấu tin bằng cách khâu chúng vào áo khoác của mình trước khi chuyển cho quân đội Mỹ đóng quân bên ngoài thành phố. Continue reading “02/12/1777: Lydia Darragh nghe lén kế hoạch tấn công của quân Anh”

30/11/1981: Mỹ và Liên Xô đàm phán giảm số lượng vũ khí hạt nhân tầm trung

Nguồn: The United States and U.S.S.R. open talks to reduce intermediate-range nuclear forces, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1981, các đại diện của Mỹ và Liên Xô đã bắt đầu đàm phán nhằm giảm số lượng vũ khí hạt nhân tầm trung (INF) của họ tại châu Âu. Các cuộc đàm phán kéo dài đến ngày 17/12, nhưng đã kết thúc mà không có kết quả nào. SALT I (1972) và SALT II (1979) giúp giảm số lượng vũ khí hạt nhân chiến lược mà hai siêu cường nắm giữ, nhưng vẫn chưa thể giải quyết vấn đề nhức nhối về số lượng vũ khí phi chiến lược – cái gọi là tên lửa hạt nhân tầm trung ở châu Âu.

Đến năm 1976, Liên Xô bắt đầu nâng cấp hệ thống INF của mình bằng tên lửa SS-20 tốt hơn. Các đồng minh NATO kêu gọi Mỹ phản ứng, và nước này đã đe dọa triển khai tên lửa hành trình và tên lửa Pershing II vào năm 1983 nếu không đạt được thỏa thuận nào với Liên Xô về INF. Tuy nhiên, đến năm 1981, tình hình bất ngờ thay đổi. Các lực lượng phi hạt nhân ngày càng mạnh lên ở Tây Âu và ngày càng có nhiều lo ngại rằng những lời lẽ gay gắt về Chiến tranh Lạnh của Tổng thống Ronald Reagan sẽ dẫn đến một cuộc đối đầu hạt nhân với châu Âu là chiến trường. Continue reading “30/11/1981: Mỹ và Liên Xô đàm phán giảm số lượng vũ khí hạt nhân tầm trung”

29/11/1975: Tổng thống Ford ký Đạo luật Giáo dục cho Trẻ em Khuyết tật

Nguồn: President Ford signs Education for All Handicapped Children Act, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1975, Tổng thống Gerald Ford đã ký Đạo luật Giáo dục cho Tất cả Trẻ em Khuyết tật (Công luật 94-142). Biện pháp mang tính bước ngoặt này quy định rằng tất cả trẻ em khuyết tật về thể chất, tinh thần, cảm xúc, và trí tuệ đều được tiếp cận với “nền giáo dục công lập miễn phí”, phù hợp với nhu cầu của các em.

Trong một tuyên bố được đưa ra tại lễ ký kết, Ford bày tỏ sự ủng hộ đối với mục tiêu của đạo luật nhưng đặt câu hỏi về tính khả thi của việc triển khai: “Thật không may, đạo luật này hứa hẹn nhiều hơn những gì chính phủ liên bang có thể thực hiện, và những ý định tốt đẹp của nó có thể bị cản trở bởi nhiều điều khoản thiếu khôn ngoan mà nó chứa đựng… Mọi người đều có thể đồng ý với mục tiêu được nêu trong tiêu đề của đạo luật này – giáo dục tất cả trẻ em khuyết tật trên toàn quốc. Câu hỏi quan trọng là liệu đạo luật có thực sự đạt được mục tiêu đó hay không.” Continue reading “29/11/1975: Tổng thống Ford ký Đạo luật Giáo dục cho Trẻ em Khuyết tật”

27/11/1703: Cơn bão kỳ lạ tan biến ở Anh

Nguồn: Freak storm dissipates over England, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1703, một hệ thống bão bất thường cuối cùng đã tan biến sau gần hai tuần tàn phá nước Anh. Với sức gió cực mạnh, cơn bão được cho là đã giết chết khoảng 10.000 đến 30.000 người. Hàng trăm tàu chiến của Hải quân Hoàng gia đã mất tích trong cơn bão này, vốn là cơn bão tồi tệ nhất trong lịch sử nước Anh.

Thời tiết bất thường bắt đầu vào ngày 14/11 khi những cơn gió mạnh từ Đại Tây Dương ập vào miền nam nước Anh và xứ Wales. Nhiều ngôi nhà và các công trình khác bị hư hại do gió giật mạnh, nhưng cơn bão chỉ bắt đầu gây thiệt hại nghiêm trọng vào ngày 26/11. Sức gió ước tính hơn 128km/h đã thổi bay gạch khỏi một số tòa nhà và ghim chúng sang những tòa nhà khác. Các thanh xà gỗ cũng bị bật khỏi các tòa nhà, bay lên không trung, và giết chết hàng trăm người trên khắp miền nam đất nước. Các thị trấn như Plymouth, Hull, Cowes, Portsmouth và Bristol đều bị tàn phá nặng nề. Continue reading “27/11/1703: Cơn bão kỳ lạ tan biến ở Anh”

25/11/2000: Ngày Quốc tế đầu tiên về Xóa bỏ Bạo lực đối với Phụ nữ

Nguồn: First International Day for the Elimination of Violence Against Women, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 2000, sau khi thông qua một nghị quyết vào đầu năm, Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc đã công nhận Ngày Quốc tế về Xóa bỏ Bạo lực đối với Phụ nữ đầu tiên. Nghị quyết này, do Cộng hòa Dominica đề xuất, nhằm kỷ niệm ngày mất của ba chị em Patria, Minerva, và María Teresa Mirabal, những người bị sát hại tại nước này vào năm 1960. Dù phụ nữ ở Mỹ Latinh và Caribbe đã tôn vinh ngày này từ năm 1981, nhưng phải gần hai thập kỷ sau, tất cả các quốc gia thành viên Liên Hiệp Quốc mới chính thức công nhận ngày này. Continue reading “25/11/2000: Ngày Quốc tế đầu tiên về Xóa bỏ Bạo lực đối với Phụ nữ”

23/11/1940: Romania tham gia phe Trục

Nguồn: Romania becomes an Axis “power”, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1940, Romania đã ký Hiệp ước Ba bên, chính thức liên minh với Đức, Ý, và Nhật Bản.

Ngay từ năm 1937, Romania đã nằm dưới sự kiểm soát của một chính phủ phát xít có nhiều điểm tương đồng với chính phủ Đức, bao gồm cả về những luật lệ chống Do Thái. Quốc vương Romania, Carol II, quyết định giải tán chính phủ một năm sau đó với lý do kinh tế suy yếu và đưa Thượng phụ Chính thống giáo Romania lên làm thủ tướng. Nhưng cái chết của Thượng phụ và cuộc nổi dậy của nông dân đã kích động làn sóng phản đối mới từ tổ chức bán quân sự phát xít Cận vệ Sắt, những người đang tìm cách áp đặt trật tự mới. Continue reading “23/11/1940: Romania tham gia phe Trục”

22/11/1718: Cướp biển Blackbeard bị giết ngoài khơi Bắc Carolina

Nguồn: Blackbeard killed off North Carolina, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1718, Edward Teach, còn được gọi là Blackbeard (Râu Đen), đã bị giết ngoài khơi Outer Banks, Bắc Carolina trong một trận chiến đẫm máu với lực lượng Hải quân Anh được điều đến từ Virginia.

Được cho là người Anh bản xứ, Edward Teach có lẽ bắt đầu sự nghiệp cướp biển của mình vào năm 1713, khi hắn trở thành thủy thủ trên một chiếc thuyền buồm Caribe do cướp biển Benjamin Hornigold chỉ huy. Năm 1717, sau khi Hornigold chấp nhận lời đề nghị đại xá của Hoàng gia Anh và nghỉ hưu, Teach đã chiếm một tàu buôn Pháp với 26 khẩu pháo, tăng cường kho vũ khí của nó lên 40 khẩu pháo và đổi tên tàu thành Queen Anne’s Revenge (Cuộc trả thù của Nữ hoàng Anne). Continue reading “22/11/1718: Cướp biển Blackbeard bị giết ngoài khơi Bắc Carolina”

20/11/1835: Thành lập Ủy ban Cảnh giác New York

Nguồn: New York Committee of Vigilance founded, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1835, David Ruggles, một người da đen theo chủ nghĩa bãi nô sống tại Thành phố New York, đã thành lập Ủy ban Cảnh giác New York (New York Committee of Vigilance, NYCV), một tổ chức liên chủng tộc hoạt động nhằm bảo vệ người New York da đen tự do, cũng như những cựu nô lệ bỏ trốn, khỏi những kẻ bắt cóc và cảnh sát. Mục tiêu được nêu ra là: “bảo vệ những người da màu vô tội, không có khả năng tự vệ, và đang gặp nguy hiểm, bằng cách đảm bảo quyền lợi của họ trong phạm vi khả thi.” Continue reading “20/11/1835: Thành lập Ủy ban Cảnh giác New York”

18/11/1991: Terry Waite được thả sau bốn năm bị bắt cóc ở Lebanon

Nguồn: Terry Waite released after four-year kidnapping in Lebanon, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1991, những kẻ bắt cóc người Hồi giáo Shiite ở Lebanon đã trả tự do cho phái viên của Giáo hội Anh giáo Terry Waite sau hơn bốn năm bị giam cầm. Waite, với dáng người gầy hơn và tóc đã bạc, đã được trả tự do cùng với nhà giáo dục người Mỹ Thomas M. Sutherland sau những cuộc đàm phán căng thẳng của Liên Hiệp Quốc.

Waite, phái viên của Tổng giám mục Canterbury, đã đảm bảo việc trả tự do cho các nhà truyền giáo bị giam giữ ở Iran sau cuộc cách mạng Hồi giáo. Ông cũng tham gia giải cứu các con tin người Anh khỏi Libya và thậm chí còn thành công trong việc giải cứu các con tin người Mỹ khỏi Lebanon vào năm 1986. Continue reading “18/11/1991: Terry Waite được thả sau bốn năm bị bắt cóc ở Lebanon”

16/11/1974: Thông điệp Arecibo được gửi vào không gian

Nguồn: The Arecibo Message, an attempt to communicate with extraterrestrials, is sent into space, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1974, tám năm trước khi E.T. “Gọi Về Nhà” trong bộ phim cùng tên, các nhà nghiên cứu đã gửi thông điệp vô tuyến đầu tiên của nhân loại vào không gian vũ trụ cho người ngoài hành tinh. Thông điệp được gửi đi từ Đài quan sát Arecibo ở Puerto Rico, nơi kính viễn vọng vô tuyến Arecibo vừa được nâng cấp, và người ta đã tổ chức một buổi lễ đánh dấu lần nâng cấp này.

Không ai phản hồi thông điệp. Nhưng các nhà nghiên cứu, với mong muốn giới thiệu những tiến bộ kỹ thuật của nhân loại, thực ra không mong đợi một câu trả lời. Continue reading “16/11/1974: Thông điệp Arecibo được gửi vào không gian”

15/11/1923: Vụ án James Montgomery

Nguồn: James Montgomery is accused of rape, launching his struggle for justice, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1923, Mamie Snow, một phụ nữ da trắng bị thiểu năng trí tuệ đến từ Waukegan, Illinois, tuyên bố rằng James Montgomery, một cựu quân nhân da đen và là công nhân nhà máy, đã cưỡng hiếp mình. Montgomery ngay lập tức bị bắt giam và phải ngồi tù hơn 25 năm trước khi bản án của ông bị lật ngược và ông được trả tự do.

Ngay từ đầu, phiên tòa xét xử Montgomery đã có dấu hiệu bất công. Các thành viên Ku Klux Klan địa phương liên tục đe dọa luật sư của ông trong suốt quá trình tố tụng, và sau phần bào chữa kém cỏi và phiên tòa kéo dài chưa đầy một ngày, Montgomery bị kết tội và phải nhận án tù chung thân. Continue reading “15/11/1923: Vụ án James Montgomery”

13/11/1974: Án mạng kinh hoàng tại Amityville

Nguồn: The Amityville murders, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào buổi tối bi thảm ngày này năm 1974, một thanh niên đã bắn chết cả gia đình mình bằng khẩu súng trường Marlin cỡ nòng 35 trong lúc cha mẹ, hai em trai, và hai em gái của hắn ta dường như đang ngủ. Vụ sát hại dã man gia đình DeFeo đã làm rung chuyển thị trấn Amityville yên bình ở Long Island – và tạo ra những câu chuyện kinh dị kéo dài hàng thập kỷ.

Đêm hôm đó, Ronald “Butch” DeFeo Jr. đã nói với mọi người tại một quán bar ở Amityville rằng cha mẹ mình đã bị bắn trong nhà riêng, một căn nhà cao cấp có tượng Đức Mẹ Đồng Trinh và biển hiệu ghi dòng chữ “High Hopes” (Hy vọng lớn lao) ở phía trước. Một số khách quen của quán bar đã cùng hắn trở về ngôi nhà mà nay đã trở thành địa điểm nổi tiếng ở số 112 Đại lộ Ocean, nơi một người đã gọi cho cảnh sát Quận Suffolk để báo cáo vụ án mạng. Ronald DeFeo, lúc đó 23 tuổi, ban đầu đổ lỗi rằng một băng đảng là kẻ gây án, nhưng đã nhận tội vào ngày hôm sau. Continue reading “13/11/1974: Án mạng kinh hoàng tại Amityville”