Category: Sự kiện

12/04/1770: Vua Anh chấp thuận bãi bỏ Đạo luật Townshend

Nguồn: British king approves repeal of the hated Townshend Acts, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1770, một dự luật của Quốc hội Anh nhằm bãi bỏ Đạo luật Townshend không được lòng dân đã nhận được sự chấp thuận từ Nhà Vua. Được thông qua lần đầu tiên vào ngày 29/06/1767, Đạo luật Townshend là nỗ lực của chính phủ Anh nhằm củng cố quyền lực tài khóa và chính trị đối với các thuộc địa ở Mỹ, bằng cách đánh thuế nhập khẩu đối với nhiều sản phẩm của Anh mà người Mỹ mua, bao gồm chì, giấy, sơn, thủy tinh, và trà. Continue reading “12/04/1770: Vua Anh chấp thuận bãi bỏ Đạo luật Townshend”

10/04/1953: Ra mắt bộ phim 3D màu đầu tiên

Nguồn: First color 3-D film opens, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1953, bộ phim kinh dị The House of Wax (Ngôi nhà bằng Sáp), với sự tham gia của Vincent Price, đã được công chiếu tại Rạp Paramount ở New York. Được phát hành bởi Warner Brothers, đây là bộ phim đầu tiên của một hãng phim lớn được quay bằng quy trình kỹ thuật ba chiều (3D), hay nhìn nổi (stereoscopic), và là một trong những bộ phim kinh dị đầu tiên được quay bằng phim màu. Continue reading “10/04/1953: Ra mắt bộ phim 3D màu đầu tiên”

08/04/1944: Nga tấn công Đức tại Crimea

Nguồn: Russians attack Germans in drive to expel them from Crimea, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1944, quân đội Nga do Nguyên soái Fyodor Tolbukhin chỉ huy đã tấn công quân đội Đức nhằm giành lại Crimea ở miền Nam Ukraine, khi đó đang do phe Trục chiếm đóng. Cuộc tấn công đã phá vỡ tuyến phòng thủ của Đức chỉ trong bốn ngày, cuối cùng buộc quân Đức phải rút lui. Continue reading “08/04/1944: Nga tấn công Đức tại Crimea”

06/04/1924: Khởi hành chuyến bay đầu tiên vòng quanh thế giới thành công

Nguồn: First successful around-the-world flight begins, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1924, tám phi công người Mỹ đã khởi hành từ Căn cứ Không quân Hải quân Sand Point ở Seattle trên bốn máy bay ném ngư lôi cải tiến của Hải quân, với hy vọng trở thành những người đầu tiên bay vòng quanh thế giới bằng đường hàng không – một nỗ lực từng được một số phi công người châu Âu thực hiện không thành công trong những năm trước đó. Sau 175 ngày (với tổng thời gian bay 371 giờ 11 phút) và một vài trục trặc trên đường đi, họ đã hoàn thành nhiệm vụ. Continue reading “06/04/1924: Khởi hành chuyến bay đầu tiên vòng quanh thế giới thành công”

05/04/1774: Benjamin Franklin viết “Thư ngỏ gửi đến Lord North”

Nguồn: Benjamin Franklin writes “An Open Letter to Lord North”, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1774, từ quán cà phê Smyrna ở London, Benjamin Franklin đã viết một bức thư ngỏ gửi tới Thủ tướng Anh, Frederick North, hay Lord North. Lá thư sau đó đã được đăng trên tờ Public Advertiser, một tờ báo của Anh, vào ngày 15/04/1774.

Bức thư dí dỏm của Franklin gợi ý rằng người Anh nên áp đặt thiết quân luật lên các thuộc địa và chỉ định một “Phó vương của Nhà vua trên toàn Bắc Mỹ.” Franklin tiếp tục châm biếm rằng quyền lực tập trung như vậy đối với bọn “Yankee Doodles”(một cách gọi mỉa mai người Mỹ) – những người đã “thoái hóa đáng kể” so với tổ tiên người Anh của họ, “đến mức một người sinh ra ở Anh bằng hai mươi người Mỹ” – sẽ cho phép hoàng gia thu thuế, sau đó bán các thuộc địa và dân cư nghèo khổ của họ cho Tây Ban Nha. Continue reading “05/04/1774: Benjamin Franklin viết “Thư ngỏ gửi đến Lord North””

03/04/1882: Jesse James bị ám sát

Nguồn: Jesse James is murdered, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1882, một trong những tên tội phạm khét tiếng nhất nước Mỹ, Jesse James, đã bị bắn chết bởi một thành viên trong băng đảng của mình, Bob Ford, kẻ đã phản bội James để lấy tiền thưởng. Trong 16 năm, Jesse và anh trai Frank đã thực hiện hàng loạt các vụ cướp của giết người trên khắp vùng Trung Tây nước Mỹ. Các tạp chí trinh thám và tiểu thuyết giật gân đã tô hồng băng đảng James, biến chúng thành những Robin Hood huyền thoại, bị các chủ đất và chủ ngân hàng vô đạo đức thúc đẩy phạm tội. Trên thực tế, Jesse James là một kẻ giết người tàn nhẫn chỉ trộm cướp cho bản thân mình. Continue reading “03/04/1882: Jesse James bị ám sát”

01/04/1970: Nixon ký luật cấm quảng cáo thuốc lá trên truyền hình và radio

Nguồn: President Nixon signs legislation banning cigarette ads on TV and radio, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1970, Tổng thống Richard Nixon đã ký một đạo luật chính thức cấm quảng cáo thuốc lá trên truyền hình và radio. Nixon, người thỉnh thoảng cũng hút xì gà, đã ủng hộ luật này vì làn sóng gia tăng của những người ủng hộ sức khỏe cộng đồng.

Kể từ năm 1939, nhiều nghiên cứu về sức khỏe đáng báo động đã xuất hiện, cho thấy mối liên hệ giữa hút thuốc lá với tỷ lệ mắc bệnh ung thư và bệnh tim cao hơn, và đến cuối những năm 1950, tất cả các tiểu bang của Mỹ đều có luật cấm bán thuốc lá cho trẻ vị thành niên. Năm 1964, Ủy ban Thương mại Liên bang (FTC) và Ủy ban Truyền thông Liên bang (FCC) đã nhất trí rằng các nhà quảng cáo có trách nhiệm phải cảnh báo công chúng về các mối nguy của việc hút thuốc đối với sức khỏe. Continue reading “01/04/1970: Nixon ký luật cấm quảng cáo thuốc lá trên truyền hình và radio”

30/03/1814: Lực lượng của Napoleon bị đánh bại tại Paris

Nguồn: Napoleon’s forces defeated in Paris, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1814, lực lượng liên minh châu Âu chống lại nước Pháp của Napoleon đã tiến quân khải hoàn vào Paris, chính thức chấm dứt một thập kỷ thống trị của Pháp ở Lục địa già.

Napoleon, một trong những nhà chiến lược quân sự vĩ đại nhất trong lịch sử, đã nắm quyền kiểm soát nhà nước Pháp vào năm 1800 và lên ngôi hoàng đế vào năm 1804. Đến năm 1807, ông kiểm soát một đế chế trải dài khắp châu Âu. Tuy nhiên, vào năm 1812, ông bắt đầu gặp phải những thất bại đáng kể đầu tiên trong sự nghiệp quân sự của mình, phải chịu đựng một cuộc xâm lược thảm khốc vào Nga, để mất Tây Ban Nha vào tay Công tước Wellington, và thất bại hoàn toàn trước một lực lượng liên minh vào năm 1814. Continue reading “30/03/1814: Lực lượng của Napoleon bị đánh bại tại Paris”

29/03/1958: Lần ghi nhận dữ liệu đầu tiên của Đường cong Keeling

Nguồn: First reading of the Keeling Curve, which shows carbon dioxide levels in Earth’s atmosphere, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào tháng 3/1958, Tiến sĩ Charles David Keeling đã bắt đầu đo đạc thường xuyên lượng carbon dioxide trong khí quyển từ Đài quan sát Mauna Loa ở Hawaii. Trong những năm tiếp theo, nghiên cứu của ông đã hé lộ điều mà ngày nay chúng ta gọi là Đường cong Keeling (Keeling Curve): một đồ thị các phép đo liên tục, cho thấy sự tích tụ nhanh chóng của carbon dioxide. Continue reading “29/03/1958: Lần ghi nhận dữ liệu đầu tiên của Đường cong Keeling”

27/03/1952: Kiichiro Toyoda, nhà sáng lập Toyota Motor, qua đời

Nguồn: Kiichiro Toyoda, founder of the Toyota Motor Corporation, dies, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1952, Kiichiro Toyoda, nhà sáng lập Toyota Motor, công ty đã vượt qua General Motors của Mỹ để trở thành nhà sản xuất xe hơi lớn nhất thế giới vào năm 2008, đã qua đời tại Nhật Bản ở tuổi 57.

Toyoda sinh ra tại Nhật Bản vào ngày 11/06/1894. Cha của ông – Sakichi Toyoda – là một nhà phát minh chuyên về máy dệt, bao gồm cả máy dệt tự động, và là người đã thành lập Toyoda Loom Works. (Mọi người gọi ông là “Thomas Edison của Nhật Bản”). Vào cuối thập niên 1920, Kiichiro Toyoda, người đang làm việc cho công ty của cha mình, đã bắt đầu lên kế hoạch phát triển bộ phận xe hơi. (Sakichi Toyoda qua đời vào ngày 30/10/1930, ở tuổi 63.) Năm 1933, Kiichiro Toyoda chính thức thành lập một bộ phận xe hơi trong Toyoda Loom Works và đã cho ra mắt một chiếc xe nguyên mẫu hai năm sau đó. Sang năm 1937, Toyota Motor được thành lập như một công ty con của Toyoda Loom Works. (“Toyota” được cho là một cái tên may mắn hơn “Toyoda” và dễ viết bằng chữ Nhật hơn). Continue reading “27/03/1952: Kiichiro Toyoda, nhà sáng lập Toyota Motor, qua đời”

25/03/1911: Cháy Nhà máy Triangle Shirtwaist khiến 146 người chết 

Nguồn: Triangle Shirtwaist fire kills 146 in New York City, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1911, trong một trong những khoảnh khắc đen tối nhất của lịch sử ngành công nghiệp Mỹ, nhà máy của Công ty Triangle Shirtwaist tại Thành phố New York đã bốc cháy, khiến 146 công nhân tử vong. Thảm kịch này đã dẫn đến sự ra đời của một loạt các đạo luật và quy định nhằm bảo vệ sự an toàn của công nhân nhà máy.

Nhà máy Triangle, do Max Blanck và Isaac Harris làm chủ, nằm ở ba tầng trên cùng của Tòa nhà Asch cao 10 tầng tọa lạc tại trung tâm thành phố là Manhattan. Đây là một xưởng may bóc lột theo đúng nghĩa đen: một không gian nhỏ hẹp với nhiều khu làm việc và chật kín những công nhân nhập cư nghèo, chủ yếu là những thiếu nữ không nói được tiếng Anh. Continue reading “25/03/1911: Cháy Nhà máy Triangle Shirtwaist khiến 146 người chết “

23/03/1806: Lewis và Clark rời Pháo đài Clatsop

Nguồn: Lewis and Clark depart Fort Clatsop, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1806, sau khi trải qua một mùa đông ẩm ướt và buồn tẻ gần Bờ biển Thái Bình Dương, Lewis và Clark đã quyết định rời Pháo đài Clatsop và hướng về phía đông để về nhà.

“Đoàn Khám phá” của hai người đã đến Thái Bình Dương vào tháng 11 năm trước, sau khi chật vật vượt qua Dãy Rocky hiểm trở. Họ đến trú đông ở phía nam Sông Columbia, tại một nơi được gọi là Pháo đài Clatsop để vinh danh bộ tộc người Mỹ bản địa địa phương. Thời tiết mưa gió và tình trạng thiếu thịt tươi đã ảnh hưởng nặng nề đến họ, và không một ai trong Đoàn Khám phá hối hận khi rời Pháo đài Clatsop. Continue reading “23/03/1806: Lewis và Clark rời Pháo đài Clatsop”

22/03/1945: Liên đoàn Ả Rập được thành lập

Nguồn: Arab League formed, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1945, các đại diện từ Ai Cập, Syria, Lebanon, Transjordan, Ả Rập Saudi, Iraq, và Yemen đã nhóm họp tại Cairo để thành lập Liên đoàn Ả Rập, một tổ chức khu vực của các quốc gia Ả Rập.  Continue reading “22/03/1945: Liên đoàn Ả Rập được thành lập”

20/03/1852: “Túp lều Bác Tom” được xuất bản  

Nguồn: “Uncle Tom’s Cabin” is published, History.com 

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng 

Vào ngày này năm 1852, tiểu thuyết chống chế độ nô lệ của Harriet Beecher Stowe, Túp lều Bác Tom (tựa gốc: Uncle Tom’s Cabin), đã được xuất bản. Tác phẩm đã bán được 300.000 bản trong vòng ba tháng và được đọc rộng rãi đến mức khi Tổng thống Abraham Lincoln gặp Stowe vào năm 1862, ông được cho là đã nói, “Thì ra đây là người phụ nữ nhỏ bé đã phát động cuộc chiến lớn này.”  Continue reading “20/03/1852: “Túp lều Bác Tom” được xuất bản  “

18/03/1852: Wells và Fargo thành lập công ty vận chuyển và ngân hàng

Nguồn: Wells and Fargo start shipping and banking company, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1852, tại Thành phố New York, Henry Wells và William G. Fargo đã hợp tác với một số nhà đầu tư khác để thành nghiệp công ty mang tên họ, mà nay đã trở thành một trong những ngân hàng lớn nhất thế giới.

Việc phát hiện ra vàng ở California vào năm 1849 đã làm tăng đột biến nhu cầu vận chuyển xuyên quốc gia, và Wells và Fargo đã nhanh chóng tận dụng những cơ hội tuyệt vời này. Vào tháng 07/1852, công ty của họ đã vận chuyển những lô hàng đầu tiên từ Bờ Đông đến các khu mỏ khai thác nằm rải rác khắp miền Bắc California. Công ty đã ký hợp đồng với các công ty xe ngựa độc lập để cung cấp dịch vụ vận chuyển và giao hàng bụi vàng, cũng như các tài liệu quan trọng và các loại hàng hóa có giá trị khác nhanh nhất có thể. Công ty cũng hoạt động như một ngân hàng – mua bụi vàng, bán các bản hối phiếu ngân hàng, và cung cấp các khoản vay để giúp thúc đẩy nền kinh tế đang phát triển của California. Continue reading “18/03/1852: Wells và Fargo thành lập công ty vận chuyển và ngân hàng”

16/03/1985: Nhà báo người Mỹ Terry Anderson bị bắt cóc

Nguồn: American journalist Terry Anderson kidnapped, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1985, tại Beirut, Lebanon, các chiến binh Hồi giáo đã bắt cóc nhà báo người Mỹ Terry Anderson và đưa ông đến vùng ngoại ô phía nam của thành phố bị chiến tranh tàn phá, nơi những con tin phương Tây khác đang bị giam giữ trong các ngục tối nằm rải rác dưới những tòa nhà đổ nát. Trước khi bị bắt cóc, Anderson đã đưa tin về Nội chiến Lebanon cho hãng Associated Press (AP) và cũng từng là trưởng văn phòng AP tại Beirut. Continue reading “16/03/1985: Nhà báo người Mỹ Terry Anderson bị bắt cóc”

15/03/2019: Hai nhà thờ Hồi giáo ở Christchurch, New Zealand bị tấn công

Nguồn: Christchurch, New Zealand mosque attacks, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào chiều ngày này năm 2019, một tay súng đã tấn công hai nhà thờ Hồi giáo khác nhau ở Christchurch, New Zealand trong Lễ Cầu nguyện Ngày Thứ Sáu, giết chết 51 người, làm bị thương 40 người khác, và gây tổn thương sâu sắc cho một quốc gia mà đến thời điểm đó vẫn tin rằng mình an toàn trước những tai họa của bạo lực súng đạn và chủ nghĩa khủng bố cực hữu. Đó là một trong những ngày đen tối và chết chóc nhất trong lịch sử New Zealand. Continue reading “15/03/2019: Hai nhà thờ Hồi giáo ở Christchurch, New Zealand bị tấn công”

13/03/1865: Hợp bang miền Nam chấp thuận lính người Mỹ gốc Phi

Nguồn: Confederacy approves Black soldiers, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1865, khi lực lượng nòng cốt của họ phải vật lộn để chống trả quân đội Liên minh miền Bắc có quân số áp đảo, Hợp bang miền Nam, trong một biện pháp tuyệt vọng, đã miễn cưỡng chấp thuận việc sử dụng binh lính người Mỹ gốc Phi.

Tình hình trở nên ảm đạm đối với phe Hợp bang vào mùa xuân năm 1865. Quân miền Bắc đã chiếm được những vùng đất rộng lớn ở miền Nam, khi quân đội của Tướng William T. Sherman càn quét khắp các bang Carolina, trong lúc Tướng Robert E. Lee tìm đủ mọi cách để bảo vệ thủ đô Hợp bang là Richmond, Virginia, trước lực lượng ngày càng mạnh của Tướng Ulysses S. Grant. Continue reading “13/03/1865: Hợp bang miền Nam chấp thuận lính người Mỹ gốc Phi”

11/03/2004: Đánh bom tàu ​​hỏa ở Madrid

Nguồn: Terrorists bomb trains in Madrid, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 2004, 193 người đã thiệt mạng và gần 2.000 người khác bị thương khi 10 quả bom phát nổ trên bốn chuyến tàu tại ba nhà ga ở khu vực Madrid trong giờ cao điểm đông đúc vào buổi sáng. Sau đó, người ta phát hiện ra rằng những quả bom này đã được kích nổ bằng điện thoại di động. Các cuộc tấn công – được cho là gây thương vong dân sự nhiều nhất trên đất châu Âu kể từ vụ đánh bom máy bay Lockerbie năm 1988 – ban đầu bị nghi là do nhóm phiến quân ly khai xứ Basque ETA thực hiện. Tuy nhiên, giả thuyết này đã sớm được chứng minh là không chính xác khi loạt bằng chứng chỉ ra một nhóm phiến quân Hồi giáo cực đoan có liên hệ lỏng lẻo với al-Qaeda, nhưng được cho là hoạt động dưới danh nghĩa của tổ chức này. Continue reading “11/03/2004: Đánh bom tàu ​​hỏa ở Madrid”

09/03/1942: Hà Lan đầu hàng Nhật ở Java

Nguồn: Dutch surrender on Java, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1942, lực lượng Hà Lan đã đầu hàng Nhật Bản ở Java sau hai tháng giao tranh.

Java, một hòn đảo thuộc Indonesia ngày nay, nằm ở phía đông nam Malaysia và Sumatra, phía nam Borneo và phía tây Bali. Người Hà Lan đã đặt chân đến đây từ năm 1596, sau đó thành lập và vận hành Công ty Đông Ấn Hà Lan, một công ty thương mại có trụ sở tại Batavia (ngày nay là Jakarta), vào năm 1619. Công ty Đông Ấn Hà Lan bắt đầu khẳng định quyền kiểm soát ngày càng lớn đối với các vương quốc Hồi giáo ở Đông Ấn, biến chúng thành những nước chư hầu, với những người nông dân trồng lúa, đường, hạt tiêu, và cà phê cho chính phủ Hà Lan. Tuy nhiên, công ty đã bị giải thể vào năm 1799 vì nợ nần và tham nhũng, và chính phủ Hà Lan đã trực tiếp kiểm soát Đông Ấn. Continue reading “09/03/1942: Hà Lan đầu hàng Nhật ở Java”