Thế giới hôm nay: 16/07/2020

Print Friendly, PDF & Email

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Tòa án cao thứ hai của EU phán quyết Apple sẽ không phải trả số thuế trị giá 13 tỷ euro (14,8 tỷ đô la) cho Ireland. Phán quyết này đã đảo ngược quyết định năm 2016 của Ủy ban châu Âu và đặt ra cho người đứng đầu cơ quan quản lý cạnh tranh của Ủy ban, Margrethe Vestager, một thách thức khi bà điều tra các thoả thuận thuế quốc gia. Quyết định hôm thứ Tư vẫn có thể bị thách thức tại Tòa án Công lý Châu Âu.

Trung Quốc tuyên bố sẽ trả đũa sau khi Donald Trump ký sắc lệnh hành pháp chấm dứt địa vị thương mại đặc quyền của Hồng Kông với Mỹ, đồng nghĩa với khả năng tăng thuế hàng hóa. Lệnh của ông Trump là nhằm đáp trả việc Trung Quốc áp đặt luật an ninh quốc gia mới lên lãnh thổ này. Bộ Ngoại giao Trung Quốc cho biết sẽ áp đặt biện pháp trừng phạt đối với những người và thực thể có liên quan của Mỹ.

Moderna, một công ty công nghệ sinh học của Mỹ, nói một thử nghiệm đầu tiên của vắc-xin covid-19 đang phát triển của họ đã tạo ra kháng thể “mạnh mẽ” ở cả 45 tình nguyện viên dùng thuốc. Một số người có tác dụng phụ; một thử nghiệm lớn hơn nhiều vào cuối tháng này sẽ xác định liệu các cơ quan quản lý có thể phê duyệt thuốc này hay không. Giá cổ phiếu của công ty đã tăng vọt.

Goldman Sachs báo cáo 2,4 tỷ đô la lợi nhuận trong quý hai, tức quý kết thúc vào ngày 30 tháng 6. Ngân hàng Mỹ đã đánh bại dự đoán của các nhà phân tích, với doanh thu ròng 13,3 tỷ đô la, cao thứ hai trong lịch sử và cao hơn 41% so với cùng kỳ năm 2019. Ngân hàng đầu tư, thu nhập cố định và cổ phiếu tạo ra doanh thu thuần cao nhất cho ngân hàng trong nhiều năm.

SMIC, nhà sản xuất chip lớn nhất Trung Quốc, hôm nay sẽ niêm yết cổ phiếu của mình trên Thị trường Ngôi sao (Star Market) tại thành phố nhà Thượng Hải. Hãng này thua các đối thủ cạnh tranh về mặt công nghệ, nhưng có tiền và tham vọng của chính phủ Trung Quốc đứng sau. Vụ lên sàn sẽ cho thấy xem liệu tiền có thể mua thành công trong ngành kinh doanh sản xuất chip phức tạp hay không. Trung Quốc hy vọng rằng họ có thể.

Thủ tướng Anh Boris Johnson đồng ý thiết lập một cuộc điều tra độc lập về phản ứng của đất nước ông trước đại dịch covid-19. Ông không quy định khi nào cuộc điều tra sẽ bắt đầu, nhưng nó cũng sẽ không xảy ra ngay lập tức. Chính phủ đã bị chỉ trích vì cách xử lý khủng hoảng và cuộc điều tra sẽ có phạm vi rộng để xem xét các quyết định của chính phủ.

TIÊU ĐIỂM

Kinh tế Trung Quốc tăng trưởng nhẹ trong quý hai

Thông thường, tăng trưởng 1% sẽ là thảm họa đối với Trung Quốc.  Năm nay bấy nhiêu đó đã là một chiến thắng. Dữ liệu công bố hôm nay dự kiến cho thấy nền kinh tế lớn thứ hai thế giới đã tăng trưởng  trong quý hai so với cùng kỳ năm trước, sau khi hồi phục sau phong tỏa vì coronavirus. Đây là một bước ngoặt đáng kể so với quý đầu tiên, khi kinh tế suy thoái 6,8%, con số tồi tệ nhất trong hơn bốn thập niên.

Ngay cả sự tăng trưởng tối thiểu sẽ nhấn mạnh sự vượt trội của nước này. Trung Quốc là nền kinh tế lớn duy nhất được dự báo sẽ tăng trưởng trong năm nay, theo IMF. Các nhà phân tích giải thích thành công của Trung Quốc bằng đầu tư cơ sở hạ tầng tăng lên đáng kể và nới lỏng tín dụng giúp củng cố niềm tin của người tiêu dùng. Nhưng lý do cơ bản thì đơn giản hơn nhiều: Trung Quốc đã loại trừ covid-19 từ tháng 2. Điều đó đã cho phép nền kinh tế lấy lại đà tiến, ngay cả khi mọi người vẫn cảnh giác trước đại dịch.

Apple thắng kiện, EU tìm cách khác để chống trốn thuế

Apple sẽ không phải trả 13 tỷ euro (14,8 tỷ đô la) tiền thuế sau khi Ủy ban châu Âu thua vụ kiện mang tính bước ngoặt tại tòa án cao thứ hai của khối, làm tổn hại lớn nỗ lực của Brussels trong việc trấn áp hành vi trốn thuế. Ủy ban đã cáo buộc Ireland thiên vị nhà sản xuất iPhone, cho rằng hãng này vi phạm các quy tắc hỗ trợ của nhà nước.

Các nước EU không được phép hỗ trợ hoặc giảm thuế không công bằng cho các doanh nghiệp, đề phòng trường hợp các công ty từ một số quốc gia nhất định nhận được lợi thế lớn hơn đối thủ từ các quốc gia khác. Thực thi các quy tắc như vậy là một trong số ít các công cụ mà ủy ban có trong tay để điều chỉnh các vấn đề thuế của các thành viên. Phán quyết của Tòa án Sơ thẩm EU có thể bị lật lại tại Tòa án Công lý Châu Âu, cơ quan tư pháp cao nhất của khối. Nhưng nếu ủy ban không kháng cáo hoặc thua khi kháng cáo, việc sử dụng chiến thuật này có thể bị nghi ngờ và EU sẽ cần những cách thức mới để ngăn chặn việc trốn thuế.

The Economist công bố chỉ số Big Mac

Trên thị trường ngoại hối, 7 nhân dân tệ mua được một đô la Mỹ. Nhưng 7 nhân dân tệ có  giá trị  hơn ở Trung Quốc so với một đô la ở Mỹ. Một ví dụ là bánh hamburger Big Mac của McDonald. Nó có giá khoảng 21,70 nhân dân tệ ở Trung Quốc và 5,71 đô la ở Mỹ, theo các số liệu về giá thu thập bởi The Economist. Do đó, 3,8 nhân dân tệ mua được một đô la. Được thúc đẩy bởi logic này, The Economist đã so sánh giá của Big Mac trên toàn thế giới kể từ năm 1986.

Kết quả mới nhất, được công bố hôm thứ Tư, là thước đo sơ bộ về sức mua của tiền tệ. Nó cho thấy nhiều loại tiền đã bị định giá thấp so với đô la trên thị trường ngoại hối. Một số ít, chẳng hạn như đồng franc Thụy Sĩ, lại được định giá quá cao. Đồng bảng Lebanon đã bị định giá thấp cho đến khi lạm phát tăng lên vào cuối năm ngoái, làm tăng giá cả nội địa ngay cả khi đồng tiền vẫn được chốt với đồng đô la. Chỉ riêng giá Big Mac đã tăng 38%.

Mỹ chật vật điều tra dân số

Hôm nay, các nhân viên điều tra dân số đeo khẩu trang sẽ đến gõ cửa từng nhà, bắt đầu từ sáu tiểu bang: Idaho, Maine, Tây Virginia, Louisiana, Missouri và Oklahoma. Mục đích là để tiếp cận 38% hộ gia đình vẫn chưa khai online, qua thư hoặc qua điện thoại. Covid-19 phức tạp hóa lần điều tra dân số 10 năm một lần này của Mỹ, vốn có nhiệm vụ xác định số hạ nghị sĩ được bầu của mỗi bang và phần ngân sách liên bang mà mỗi bang được phân bổ.

Thông thường, điều đáng lo ngại là thu thập đủ dữ liệu từ các cộng đồng khó tiếp cận, chẳng hạn như những vùng có nhiều người nhập cư không giấy tờ hoặc không có internet, gây thiệt cho họ khi tiền đã phân bổ xong xuôi. Giờ đây, chính những người dân thành phố giàu có, những người đã đi trú ẩn đâu đó trong đại dịch, lại có thể dẫn đến việc đếm thiếu. Vùng Đông của Thượng Manhattan hiện đang kém bảy phần trăm so với phần còn lại của thành phố về tỷ lệ phản hồi, so với vị trí dẫn đầu chín phần trăm hồi năm 2010. Do đó Cục Điều tra Dân số sẽ rất vất vả. Để hoàn thành 56 triệu lần gõ cửa nhà trước thời hạn tháng 10, họ đã mua 3,6 triệu chai nước rửa tay khô.

Domino Pizza sống tốt qua dịch

Mặc dù đã cố gắng ăn uống lành mạnh, nhiều người Mỹ vẫn tự nuông chiều mình trong phong tỏa. Vài tháng gần đây, người tiêu dùng đã ưu tiên các món ăn chế biến sẵn hoặc đông lạnh yêu thích của mình, làm hài lòng các thương hiệu thực phẩm lớn. Người tiêu dùng vẫn tiếp tục yêu thích một món ăn truyền thống. Không như các doanh nghiệp nhà hàng, các chuỗi cửa hàng pizza vẫn có doanh số tăng trưởng ổn định trong suốt vài tuần qua.

Nhưng liệu nó có đồng nghĩa với thu nhập tốt hơn? Các nhà đầu tư sẽ có câu trả lời vào hôm nay khi Domino báo cáo kết quả quý hai. Các nhà bán lẻ và nhà hàng đều phải vật lộn để bắt kịp nhu cầu giao hàng tận nhà, khiến chi phí tăng và giảm lợi nhuận chung. Nhưng Domino bước vào đại dịch với đội giao hàng được phát triển tốt, có sự chuẩn bị tốt hơn hầu hết các công ty khác. Đây sẽ tiếp tục là một lợi thế cho hãng vì khách hàng vẫn cảnh giác với việc ăn uống trong nhà hàng khi mà số ca nhiễm covid-19 một lần nữa tăng trên toàn quốc. Các nhà đầu tư đồng ý. Họ đã giúp giá cổ phiếu niêm yết tại New York của hãng tăng 37% kể từ đầu năm.