Nguồn: Historic figures, BBC (truy cập ngày 6/5/2015)
Biên dịch & Hiệu đính: Phạm Hồng Anh
Eleanor (c.1122-1204) là một trong những người phụ nữ quyền lực nhất thời kỳ Trung cổ. Xuất thân là nữ công tước xứ Aquitaine, bà được phong là hoàng hậu Pháp và sau đó là nữ hoàng Anh.
Eleanor là con gái cả của William, công tước thứ 10 của Aquitaine. Ngày sinh chính xác của bà không được ghi chép lại. Bà lớn lên tại một trong những triều đình Châu Âu giàu văn hóa nhất và được thừa hưởng một nền giáo dục toàn diện. Về sau bà trở thành người bảo trợ quan trọng cho các nhà thơ và nhà văn.
Năm 1137, em trai duy nhất cùng cha bà qua đời, để lại cho bà một gia tài khổng lồ. Ở tuổi 15, bà bỗng nhiên trở thành người thừa kế đáng ao ước nhất tại Châu Âu. Cùng năm ấy bà kết hôn với Louis, người kế vị Vua Louis VI của Pháp và không lâu sau đó lên ngôi (vua Louis VII). Eleanor và chồng sinh được hai con gái.
Năm 1147, Eleanor cùng chồng tham gia vào cuộc Thập tự chinh thứ hai tới Constantinople và Jerusalem. Cuộc Thập tự chinh là một thất bại lớn, và cuộc hôn nhân của Eleanor và Louis VII vốn đã tệ, nay càng xuống dốc. Việc Eleanor không thể sinh hạ một người con trai là nguyên nhân chủ yếu dẫn đến tình trạng căng thẳng này, và đến năm 1152 họ ly hôn.
Hai tháng sau, Eleanor kết hôn với công tước Henry xứ Anjou, người trở thành vua nước Anh năm 1154. Hai người có với nhau năm con trai và ba con gái. Trong gần hai thập niên, Eleanor tích cực tham gia việc cai trị đế quốc của Henry, bà liên tục di chuyển giữa Anh và Pháp.
Năm 1173, hai người con trai của Eleanor cùng tham gia âm mưu chống lại vua Henry, kết cục là ông đã giam bà vào tù. Sau khi Henry mất năm 1189, người con trai cả là Richard I đã ra lệnh thả bà. Bất chấp tuổi đã cao (lúc bấy giờ bà vào khoảng hơn 60 tuổi, đã được coi là cao tuổi ở thế kỷ 12), Eleanor vẫn can dự rất sâu vào việc triều chính. Năm 1190, bà trở thành người đồng trị vì vương quốc khi vua Richard lãnh đạo cuộc Thập tự chinh lần thứ ba. Thậm chí bà còn tham gia đàm phán đòi trả tự do cho Richard sau khi ông bị bắt giam tại Đức trên đường trở về.
Năm 1199, Richard qua đời, để lại ngôi báu cho Eleanor và người con út của Henry là John. Vai trò của Eleanor trong triều đình Anh lúc này đã suy giảm. Bà vẫn tiếp tục tham gia cai quản xứ Aquitaine, và dành những năm cuối đời mình tại đây. Bà qua đời ngày 31 tháng 3 năm 1204 và được an táng tại nhà thờ ở Fontevrault, cạnh vua Henry II.
