Nguồn: Historic figures, BBC (truy cập ngày 6/6/2015)
Biên dịch & Hiệu đính: Phạm Hồng Anh
Jean Moulin (1899-1943) là anh hùng trong cuộc Kháng chiến của người Pháp trong Thế chiến thứ hai. Ông là người đã hợp nhất những phong trào tự phát rải rác chống lại sự chiếm đóng của Đức.
Jean Moulin sinh ngày 20 tháng 6 năm 1899 tại Beziers, miền tây nam nước Pháp, là con trai của một giáo sư sử học. Năm 1918 ông ghi danh vào quân đội nhưng chưa bao giờ tham gia chiến đấu. Sau Thế chiến thứ nhất, Moulin làm việc trong lĩnh vực hành chính và nhanh chóng thăng tiến thành tỉnh trưởng (tức trưởng vùng hành chính) của Chartres – là người trẻ nhất giữ chức vụ này của Pháp.
Moulin theo phe cực tả, và việc ông bị lực lượng chiếm đóng Gestapo[1] bắt giữ và tra tấn tháng 6/1940 do nghi ngờ ông là cộng sản không phải là điều bất ngờ. Moulin đã cắt cổ tự vẫn, nhưng một lính gác tìm thấy và đưa ông đến bệnh viện để hồi phục. Đến tháng 11/1940, chính phủ Vichy ra lệnh sa thải tất cả quan chức cánh tả. Moulin, lúc này đã phục hồi sức khỏe, từ chối sa thải bất cứ ai và ông bị cách chức. Từ đó ông cống hiến toàn bộ cuộc đời mình cho cuộc kháng chiến chống lại người Đức. Tháng 9/1941, ông trốn khỏi Pháp sang London để gặp Charles de Gaulle, lãnh đạo phong trào ‘Pháp quốc Tự do’ cùng nhiều lãnh đạo đang lưu vong khác. Tháng 1/1942, ông được cử quay lại Pháp để chuẩn bị tổ chức một phong trào Kháng chiến. Bí danh hoạt động của ông là ‘Max’.
Không lâu sau khi thành lập Hội đồng Kháng chiến quốc gia vào tháng 5/1943, Moulin bị phản bội và bị bắt vào ngày 21/6. Ông bị Gestapo thẩm vấn tại Lyon và Paris, rồi qua đời vì những đòn tra tấn vào ngày 8 tháng 7 năm 1943 trên một chuyến tàu sang Đức.
——————————————–
[1] Gestapo là tên gọi tắt của Geheime Staatspolizei, là lực lượng cảnh sát bí mật (mật vụ) của tổ chức SS do Đức Quốc xã lập ra.
