Nguồn: Shashi Tharoor, “India’s Sacred Cows and Unholy Politics”, Project Syndicate, 09/11/2015.
Biên dịch: Hiếu Minh | Hiệu đính: Phạm Trang Nhung
Báo chí Ấn Độ trong những tuần qua thường đăng những tin tức thật đáng kinh sợ. Điều ngạc nhiên là nhân vật chính trong phần lớn những câu chuyện lại là con bò, loài vật hiền lành và vô hại nhất.
Một người đàn ông theo đạo Hồi bị một đám đông đánh cho đến chết tại một thị trấn nhỏ cách New Delhi một tiếng chạy xe vì người ta đồn rằng anh đã giết và ăn thịt một con bò – loài vật linh thiêng của đạo Hindu. Một người khác đã chết sau khi bị dân làng tấn công vì họ tin rằng người này tham gia buôn lậu gia súc. Một người lái xe tải bị giết ở Udhampur, thuộc bang Jammu và Kashmir, vì tin đồn người này tham gia giết bò. Ba người chết chỉ trong vòng ba tuần.
Quan chức chính phủ cũng tham gia vào vụ việc. Sau khi Thủ hiến bang Karnataka, một thành viên của đảng Quốc đại đối lập, gần đây tuyên bố rằng ông sẽ ăn thịt bò, một chính trị gia thuộc đảng Bharatiya Janata (BJP) cầm quyền đã doạ sẽ chặt đầu Thủ hiến Karnataka nếu ông này làm như đã tuyên bố.
Tương tự, 20 cảnh sát đã tràn vào căng tin của văn phòng đại diện chính quyền bang Kerala ở Delhi, vì căng tin này quảng cáo món “thịt bò rán” trên menu. Thành viên hội đồng lập pháp bang Kashmir – Kĩ sư Abdul Rashid – bị tạt mực đen vào mặt vì đã mở một “bữa tiệc thịt bò”. Manohar Lal Khattar, Thủ hiến bang Haryana nơi đảng BJP chiếm đa số, đã tuyên bố rằng người theo đạo Hồi ở Ấn Độ sẽ phải ngừng ăn thịt bò.
Thực tế, có rất nhiều câu chuyện kinh khủng về sự thiếu khoan dung mà không hề liên quan gì đến bò. Hai đứa trẻ ở khu vực Dalit nghèo khổ đã bị thiêu chết tại nhà mình trong một vụ đốt phá do những kẻ từ tầng lớp trên gây ra. Một trí thức nổi tiếng cũng bị bôi đen mặt vì tổ chức một buổi ra mắt sách cho cựu bộ trưởng ngoại giao Pakistan ở Mumbai. Những người Hindu cuồng tín đã lao vào một buổi họp Liên đoàn Cricket để làm gián đoạn buổi thảo luận về việc tổ chức một giải cricket giữa Ấn Độ và Pakistan (hiện giờ giải đấu này có vẻ khó có khả năng diễn ra).
Tuy nhiên, không sự việc nào trên đây đạt đến mức độ độc ác như việc tàn sát những người tỏ ra không đủ tôn trọng đối với loài bò. Trên thực tế, việc loài bò lại trở thành một phương tiện của chiến tranh chính trị có thể coi là một thành quả phi tự do đáng chú ý của chính quyền BJP dưới thời Thủ tướng Narendra Modi. Những vụ tấn công gần đây đã cho thấy một vấn đề nghiêm trọng trong đường lối của Ấn Độ dưới thời Thủ tướng Modi.
Tất nhiên, loài bò từ lâu đã có chỗ đứng trong nền chính trị Ấn Độ: hiến pháp Ấn Độ có một điều luật công khai thúc đẩy việc dần tiến tới cấm giết bò hoàn toàn, và lệnh cấm này đã được thực hiện ở đa số các bang.
Tuy nhiên, trong phần lớn chiều dài lịch sử Ấn Độ, cách tiếp cận mặc định về cơ bản là “sống và để người khác sống” – đưa ra lựa chọn của mình về vấn đề thịt bò, và để người khác đưa ra quyết định của họ. Tôi là một người ăn chay, nhưng tôi chưa bao giờ coi chuyện người khác ăn gì là việc của mình. Ở những nơi mà thịt bò từng được bán một cách hợp pháp, không chỉ những người đạo Hồi và các nhóm thiểu số khác mua thịt bò, mà còn có nhiều người Hindu nghèo, những người không thể mua nổi các loại thịt khác, cũng ăn thịt bò.
Tuy nhiên cách tiếp cận trên đây chỉ khả thi với điều kiện người cầm quyền là những người tự do hoặc ôn hoà (bao gồm cả chính phủ liên minh do Đảng BJP lãnh đạo trước đây). Chính phủ Modi không nằm trong số đó. Ngược lại, chính phủ Modi toàn những lãnh đạo quan tâm nhiều đến việc người khác ăn gì hơn là những gì họ nói ra.
Chính phủ Modi đã thể hiện quan điểm về một loại chủ nghĩa sô vanh Hindu lạ lùng, ủng hộ một phần đức tin được diễn giải một cách rất hẹp của đạo Hindu. Đây không thể được xem như chủ nghĩa cơ yếu,[1] bởi đạo Hindu là một tôn giáo hoàn toàn thiếu những giá trị cơ bản: không có một quyển sách thiêng, một vị Chúa duy nhất, thậm chí không có một ngày tương tự ngày Sabbath.[2] Thực tế, những người theo đạo Hindu ăn thịt bò, cũng như những người không ăn thịt bò, đều tìm được nền tảng cho niềm tin của mình trong các sách và văn bản cổ xưa của đạo Hindu.
Ngược lại, Chính phủ Modi đã nuôi dưỡng là một hình thức bất khoan dung tôn giáo mang tính chủ quan, và những người ủng hộ, được khuyến khích vì BJP đang chiếm đa số tuyệt đối, buộc mọi người phải chấp nhận góc nhìn riêng của họ về việc Ấn Độ nên như thế nào, bất kể điều đó có thể gây tổn thương cho người khác. Lệnh cấm thịt bò gần đây của bang Maharashtra – vốn đe doạ sinh kế của một triệu người theo đạo Hồi làm nghề bán thịt và tài xế xe tải hạng nặng – sẽ đã không được đưa ra nếu bang còn nằm dưới bất kỳ chính quyền nào trước đây, và cũng sẽ không nhận được sự ủng hộ của bất kỳ chính phủ tiền nhiệm nào ở New Delhi.
Những lệnh cấm như vậy thực ra không hẳn chỉ liên quan đến thịt bò, mà là về tự do. Người Ấn Độ nói chung có quyền tự do là chính mình trong chính xã hội đa dạng và năng động của họ. Đó chính là thứ tự do mà những đại biểu và người ủng hộ đảng BJP hiện đang thách thức.
Tin tốt là một phản ứng dữ dội đã nổi lên. Gần 40 nhà văn và nhà thơ nổi tiếng đã trả lại giải thưởng văn học danh giá của Viện Hàn lâm Sahitya để phản đối sự im lặng của viện này và các cơ quan chính phủ sau vụ giết ba tri thức của một nghi can theo đạo Hindu có đường lối cứng rắn. Một nhà khoa học danh tiếng cũng đã làm theo, trả lại giải thưởng Padma Bhushan – giải thưởng danh giá thứ 3 của chính phủ. Bởi những hành động này làm nổi bật sự bùng nổ của chủ nghĩa sô vanh Hindu, Modi bắt đầu ít được ủng hộ hơn.
Khi Modi lên nắm quyền, các nhà quan sát nước ngoài chỉ xem ông như một nhà cải cách kinh tế quyết đoán mang đầu óc kinh doanh mà Ấn Độ đang cần để đạt được thành tựu tương xứng với tiềm năng to lớn của nước này. Trong suốt chiến dịch tranh cử, ông dường như công nhận rằng đạt được thành tựu kinh tế quan trọng hơn chính kiến chính trị về bản sắc tôn giáo vốn là đặc thù của Đảng BJP.
Trước sự ngạc nhiên của nhiều người, Modi đã không đạt được nhiều thành tựu kinh tế như mong đợi, trong khi những kẻ cuồng tín ngày càng điên cuồng và phá vỡ nghị trình phát triển của ông. Và việc ông im lặng trước tình trạng này đã khẳng định điều mà nhiều người Ấn Độ lo sợ: các khẩu hiệu về kinh tế của Modi chỉ là chiêu trò để đạt được quyền lực. Bây giờ chính quyền lực đó đang trở thành công cụ cho những chương trình hành động chẳng dễ chịu gì đang được theo đuổi bởi nhiều người theo chủ nghĩa sô vanh Hindu – những người đã giúp Modi đạt được quyền lực.
Theo đó, nền chính trị gây chia rẽ đang áp đảo việc hoạch định chính sách kinh tế mang tính xây dựng. Thật không may cho Ấn Độ, điều này có khả năng sẽ tiếp diễn trong một thời gian dài nữa.
Shashi Tharoor là cựu Phó Tổng thư ký Liên Hợp Quốc và cựu Quốc phụ khanh về Phát triển Nguồn nhân lực và Quốc vụ khanh về Ngoại giao của Ấn Độ. Hiện tại ông đang là thành viên quốc hội Ấn Độ đại diện cho Đảng Quốc đại, và là chủ tịch Uỷ ban thường vụ quốc hội về vấn đề đối ngoại. Cuốn sách mới nhất của ông là “Pax Indica: India and the World of the 21st Century”.
——————–
[1] Nguyên văn: Fundamentalism (chủ nghĩa cơ yếu, hay chủ nghĩa chính thống) đề cập đến niềm tin nghiêm ngặt, trung thành tuyệt đối với những nguyên tắc cơ bản của tôn giáo hay ý thức hệ chính trị (NBT).
[2] Ngày Sabbath: Theo Kinh thánh, Đấng Tạo Hóa đã tạo dựng vũ trụ và muôn vật, con người trong 6 ngày, đến ngày thứ 7 thì Ngài nghỉ. Ngày thứ 7 của tuần được dành ra để nghỉ ngơi (NBT).
Copyright: Project Syndicate 2015 – India’s Sacred Cows and Unholy Politics
[efb_likebox fanpage_url=”DAnghiencuuquocte” box_width=”620″ box_height=”” locale=”en_US” responsive=”0″ show_faces=”1″ show_stream=”0″ hide_cover=”0″ small_header=”0″ hide_cta=”0″ ]
